Etnografia oparta na współpracy. Założenia, możliwości, ograniczenia

• Authors: Kamil Pietrowiak

Title variants

EN

Collaborative Ethnography. Assumptions, Chances, Limitations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tematem artykułu są ogólne założenia oraz sposoby realizacji etnografii opartej na współpracy (collaborative ethnography). Jednym z najważniejszych reprezentantów, teoretyków i praktyków tego podejścia jest Luke Eric Lassiter, zaś podobne idee na gruncie polskiej nauki sformułowała Anna Wyka w pracy Badacz społeczny wobec doświadczenia. Głównym postulatem omawianej propozycji metodologicznej jest włączenie uczestników badań w proces ich projektowania, wspólne dyskutowanie i analizowanie pojawiających się w trakcie pracy zagadnień, umożliwienie poszczególnym uczestnikom kształtowania lub komentowania ostatecznego raportu z badań, wspólne pisanie tekstów etnograficznych. Przyglądając się podstawowym pracom dotyczącym etnografii opartej na współpracy, a także odnosząc się do własnych praktyk badawczych, które są zainspirowane tym podejściem, chciałbym omówić jej warunki, zalety, możliwości, ograniczenia i pułapki.

EN

In this article, I try to outline general assumptions of collaborative ethnography and ways of their realization. An important representative, theorist, and practitioner of this approach is Luke Eric Lassiter; it should be mentioned here that in Polish qualitative sociology similar ideas were formulated by Anna Wyka in her work Badacz społeczny wobec doświadczenia. The main demand of this methodological proposal is to include interlocutors and consultants in the whole ethnographic process – from the designing and conceptualization stage, through the fieldwork, to the joint writing or making comments about the final report. Examining essential works on this topic and describing own ethnographical practice inspired by discussed approach, I try to follow through the most important conditions, possibilities, advantages, chances, limitations, and traps of collaborative ethnography.

Keywords

PL

etnografia oparta na współpracy; badania etnograficzne; etyka; metody badań jakościowych; osoby niewidome

EN

collaborative ethnography; ethnographical fieldwork; ethics; methods of qualitative research; the Blind

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2014
• Volume: 10
• Issue: 4
• Pages: 18-37

Contributors

author

Kamil Pietrowiak

• Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytet Wrocławski

References

• Association of Social Anthropologists of the UK and the Commonwealth (2011) Ethical Guidelines for Good Research Practice [dostęp 10 września 2013 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.theasa.org/downloads/ASA%20ethics%20guidelines%202011.pdf›.
• Brocki Marcin (2008) Antropologia. Literatura – Dialog – Przekład. Wrocław: Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Buliński Tarzycjusz, Kairski Mariusz (2011) Wiedza terenowa w antropologii. W poszukiwaniu nowego wymiaru badań terenowych [w:] Tarzycjusz Buliński, Mariusz Kairski, red., Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 291–333.
• Caplow Theodore (2004) Afterward [w:] Lassiter Luke Eric, Goodall Hurley, Campbell Elizabeth, Johnson Michelle Natasya, eds., The Other Side of Middletown: Exploring Muncie’s African American Community. Walnut Creek: AltaMira Press, s. 269–271.
• Clifford James (2000) O autorytecie etnograficznym. Przełożyli Joanna Iracka i Sławomir Sikora [w:] tenże, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura, sztuka. Warszawa: Wydawnictwo KR, s. 29–63.
• Cruikshank Julie i in. (1990) Life Lived Like a Story: Life Stories of Three Yukon Elders. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Ellis Clyde, Lassiter Luke Eric, Dunham Gary H., eds. (2005) Powwow: Ethnographic Texts. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Field Les W. (2008) “Side by Side or Facing One Another”: Writing and Collaborative Ethnography in Comparative Perspective. „Collaborative Anthropologies”, vol. 1, s. 32–50.
• Geertz Clifford (2003) Opis gęsty – w stronę interpretatywnej teorii kultury. Przełożył Sławomir Sikora [w:] Marian Kempny, Ewa Nowicka, red., Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 35–58.
• Gross Daniel, Plattner Stuart (2002) Commentary: Anthropology as Social Work: Collaborative Models of Anthropological Research. „Anthropology News”, vol. 43, no. 8, s. 4.
• Holmes Douglas R., Marcus George E. (2008) Collaboration Today and the Re-Imagination of the Classic Scene of Fieldwork Encounter. „Collaborative Anthropologies”, vol. 1, s. 81–101.
• Johnston Rennie (2010) Etyka, badania emancypacyjne i bezrobocie. Przełożyła Adrianna Nizińska [w:] Hana Červinková, Bogusława Dorota Gołębniak, red., Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 199–213.
• Kemmis Stephen (2010) Teoria krytyczna i uczestniczące badania w działaniu. Przełożyła Katarzyna Liszka [w:] Hana Červinková, Bogusława Dorota Gołębniak, red., Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 45–88.
• Lassiter Luke Eric (1998) The Power of Kiowa Song: A Collaborative Ethnography. Tucson: University of Arizona Press.
• Lassiter Luke Eric (2004) Introduction: The Story of a Collaborative Project [w:] Lassiter Luke Eric, Goodall Hurley, Campbell Elizabeth, Johnson Michelle Natasya, eds., The Other Side of Middletown: Exploring Muncie’s African American Community. Walnut Creek: AltaMira Press, s. 1–24.
• Lassiter Luke Eric (2005) The Chicago Guide to Collaborative Ethnography. Chicago, London: The University of Chicago Press.
• Lassiter Luke Eric (2008a) Editor’s Introduction. „Collaborative Anthropologies”, vol. 1, s. VII–XII.
• Lassiter Luke Eric (2008b) When We Disagree. On Engaging the Force of Difference in Collaborative, Reciprocal, and Participatory Researches. Artykuł zaprezentowany na 107. Dorocznym Spotkaniu American Anthropological Association, San Francisco, California. Dostępny w Internecie [dostęp 20 listopada 2012 r.]: ‹http://www.marshall.edu/gsepd/humn/lassiter/coll_ethnography/Lassiter_AAA08_When-We-Disagree.pdf›.
• Lassiter Luke Eric (2008c) Moving Past Public Anthropology and Doing Collaborative Research. „Napa Bulletin”, vol. 29, s. 70–86.
• Lassiter Luke Eric (2010) Etnografia współpracująca i antropologia publiczna. Przełożyli Agnieszka Kościańska i Michał Petryk [w:] Hana Červinková, Bogusława Dorota Gołębniak, red., Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 449–487.
• Lassiter Luke Eric, Ellis Clyde, Kotay Ralph (2002) The Jesus Road: Kiowas, Christianity, and Indian Hymns. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Lassiter Luke Eric I in., eds. (2004) The Other Side of Middletown: Exploring Muncie’s African American Community. Walnut Creek: AltaMira Press.
• Lawless Elaine J. (1992) “I Was Afraid Someone like You... An Outsider... Would Misunderstand”: Negotiating Interpretive Differences Between Ethnographers and Subjects. „The Journal of American Folklore”, vol. 105, no. 413, s. 302–314.
• Pietrowiak Kamil (2011) Mazurski malarz krajobrazu. O życiu i dziele Henryka Sawko, twórcy Kamiennego Parku w Rydzewie. Niepublikowana praca magisterska [maszynopis]. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Pietrowiak Kamil (2012) O sztuce, która niejedno ma imię. Przypadek Henryka Sawki, twórcy Kamiennego Parku w Rydzewie. „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, nr 2 (17), s. 147–175.
• Pietrowiak Kamil (2013) Kłamstwo, uczciwość, zaufanie. Problemy etyczne w badaniach na temat życia osób niewidomych. „Lud”, t. 97, s. 267–290.
• Pietrowiak Kamil, Tworkowska Sandra, Zdobylak Joanna (2013) Etnograficzny tandem, czyli na ślepo w nieznane. „Tematy z Szewskiej”, nr 2 (10), s. 25–63.
• Seweryn Anna (2010) Kodeks etyczny antropologa [w:] Kaniowska Katarzyna, Modnicka Noemi, red., Problemy etyczne badań antropologicznych. „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. XLIX, Wrocław, Łódź: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
• Susman Gerald I., Evered Roger D. (2010) Ocena naukowych walorów badań w działaniu. Przełożyła Maja Lavergne [w:] Hana Červinková, Bogusława Dorota Gołębniak, red., Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 89–115.
• Tischner Józef (1982) Etyka wartości i nadziei [w:] Wobec wartości. Poznań: W Drodze, s. 51–148.
• Walthes Renate (2004) Tyflopedagogika. Przełożyła Joanna Mink. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wyka Anna (1993) Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Young Bear Severt, Theisz R. D. (1994) Standing In the Light: A Lakota Way of Seeing. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Załucki Marian (1985) Kpiny i kpinki. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie.