Między odwróceniem duszy a poznaniem mistycznym. Interpretacje początku i końca filozofii w dialogach Platona

• Authors: Subczak Marcin

Title variants

EN

The Role of Emotions in a Person’s Creativity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zwracam uwagę na kwestię platońskiego rozumienia filozofii. Rozpoczynam od pytania, kim jest miłośnik mądrości, jaką rolę wyznaczył mu Platon i jaki jest warunek bycia filozofem. Innymi słowy: analizuję to, co czyni filozofa filozofem i co stanowi o jego istocie. W tym kontekście wskazuję na dwa charakterystyczne dla platońskiego pojmowania filozofii „momenty”, to jest „początek” i „koniec” filozofii. Zwracam uwagę na to, że w fabule platońskiej alegorii jaskini obecne jest pewne wydarzenie, które badacze sytuują w obu wzmiankowanych miejscach – to jest zarazem u początku filozoficznej drogi, jak i u jej kresu. Chodzi o motyw nawrócenia-odwrócenia duszy (gr. periagoge). Wskażę na to, że periagoge faktycznie stanowi o istocie miłośnika mądrości, ale zdecydowanie wykracza ono tak poza początek, jak i koniec filozofii.

The article concerns emotions and their influence on creativity. It presents a multi-faceted approach to the research problem, which is deeply rooted in the trend of empirical research. Firstly, the authors include a short definitional presentation of emotions, and then they proceed to present general views on creativity and how it is understood in modern science. At the same time they only deal with rudimentary description and general discussion. The research analyses lead to the conclusion that emotions are complex phenomena and their role is fundamental for a person’s activity and creativity.

Keywords

PL

Platon; periagoge; odwrócenie duszy; poznanie mistyczne; filozofia

EN

emotions; feelings; creativity; activity; person

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2018
• Issue: 42
• Pages: 281-300

Contributors

author

Subczak Marcin

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Albert, K., Studia o historii filozofii, tł. B. Baran, J. Marzęcki, Warszawa 2006.
• Albert, K., Wprowadzenie do filozoficznej mistyki, tł. J. Marzęcki, Kęty 2002.
• Arystoteles, Metafizyka, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. II, tł. K. Leśniak i in., Warszawa 1990 s. 615-857.
• Blackburn, S., Platon. Państwo, Biografia, tł. A. Dzierzgowska, Warszawa 2007.
• Blandzi, S., Platoński projekt filozofii pierwszej, Warszawa 2002.
• Brown, P., Augustyn z Hippony, tł. W. Radwański, Warszawa 1993.
• Chadwick, H., Augustyn, tł. T. Szafrański, Warszawa 2000.
• Chesterton, G.K., Kościół katolicki i konwersja. Droga do nawrócenia, tł. M. Reda, Sandomierz 2012.
• Dembiński, B., Teoria idei. Ewolucja myśli platońskiej, Katowice 2004.
• Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tł. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, B. Kupis, Warszawa 2004.
• Dzieje Apostolskie, w: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, Częstochowa 2008.
• Eksaiphnes, w: Słownik grecko-polski, red. O. Jurewicz, t. I, Warszawa 2000, s. 316.
• Gadamer, H.-G., Idea dobra w dyskusji między Platonem i Arystotelesem, tł. Z. Nerczuk, Kęty 2002.
• Gilson, E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tł. S. Zalewski, Warszawa 1966.
• Guthrie, W. K. C., A history of Greek Philosophy, vol. IV: Plato: The man and his dialogues: earlier period, Cambridge 1998.
• Guthrie, W. K. C., A history of Greek Philosophy, vol. V: The later Plato and the Academy, Cambridge 1996.
• Hadot, P., Czym jest filozofia starożytna?, tł. P. Domański, Warszawa 2000.
• Hadot, P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tł. P. Domański, Warszawa 2003.
• Heidegger, M., Platona nauka o prawdzie, w: M. Heidegger, Znaki drogi, tł. S. Blandzi i in., Warszawa 1999, s. 179-209.
• Jaeger, W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, tł. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa 2001.
• Jaskóła, J., Światy możliwe jako uprawomocnienie filozofowania. PLATON, Wrocław 2000.
• Kijas, Z., Święty Bonawentura, Kraków 2002.
• Kijewska, A., Święty Augustyn, Warszawa 2007.
• Kowalczyk, S., Człowiek i Bóg w nauce św. Augustyna, Warszawa 1987.
• Krokiewicz, A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.
• Marrou, H., Augustyn, tł. J. Łoś, Kraków 1966.
• McGinn, B., Mistyczna myśl Mistrza Eckharta człowieka, przed którym Bóg niczego nie skrył, tł. S. Szymański, Kraków 2009.
• McGinn, B., Obecność Boga: historia mistyki zachodniochrześcijańskiej, t. I: Fundamenty mistyki. (Do V wieku), tł. T. Dekert, Kraków 2009.
• Otto, R., Mistyka Wschodu i Zachodu. Analogie i różnice wyjaśniające jej istotę, tł. T. Duliński, Warszawa 2000.
• Paczkowski, P., Filozoficzne modele życia w klasycznym antyku. (IV w p.n.e.), Rzeszów 2005.
• Periago, w: A Greek-English Lexicon, ed. H.G. Liddel, R. Scott (revised by H.S. Jones), Oxford 1968, s. 1367.
• Periago, w: Słownik grecko-polski, red. O. Jurewicz, t. II, Warszawa 2001, 179.
• Periago, w: Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, t. III, Warszawa 1962, s 479-480.
• Piórczyński, J., Mistrz Eckhart. Mistyka jako filozofia, Wrocław 1997.
• Platon, Fajdros, w: Platon, Dialogi, t. I, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 107-186.
• Platon, Fedon, w: Platon, Dialogi, t. I, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 625-714.
• Platon, Kratylos, tł. Z. Brzostowska, Lublin 1990.
• Platon, Laches, w: Platon, Dialogi, t. I, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 211-248.
• Platon, List drugi, w: Platon, Listy, tł. M. Maykowska, Warszawa 1987, s. 5-12.
• Platon, List siódmy, w: Platon, Listy, tł. M. Maykowska, Warszawa 1987, s. 24-68. Platon, Menon, w: Platon, Dialogi, t. I, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 457-503.
• Platon, Obrona Sokratesa, w: Platon, Dialogi, t. I, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 551-583.
• Platon, Państwo, w: Platon, Państwo, Prawa (VII ksiąg), tł. W. Witwicki, Kęty 2001, s. 11-338.
• Platon, Sofista, w: Platon, Dialogi, t. II, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 431-500.
• Platon, Teajtet, w: Platon, Dialogi, t. II, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 327-430.
• Platon, Timajos, w: Platon, Dialogi, t. II, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 663-743.
• Platon, Uczta, w: Platon, Dialogi, t. II, tł. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 28-89.
• Popper, K.R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. I: Urok Platona, tł. H. Krahelska, Warszawa 2006.
• Reale, G., Historia filozofii starożytnej, t. II: Platon i Arystoteles, tł. E. I. Zieliński, Lublin 2005.
• Sieroń, J., Status jednostki i państwa w greckiej polis w świetle filozofii Sokratesa, Platona i Arystotelesa, Katowice 2003.
• Skrzypek-Faluszczak, J., Ocalenie od zła w filozofii Platona, Kraków 2010.
• Słownik grecko-polski, red. O. Jurewicz, t. I, Warszawa 2000.
• Słownik grecko-polski, red. O. Jurewicz, t. II, Warszawa 2001.
• Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, t. III, Warszawa 1962.
• Stróżewski, W., Wykłady o Platonie. Ontologia, Kraków1992.
• Szlezák, T. A., O nowej interpretacji platońskich dialogów, tł. P. Domański, Kęty 2005.
• Św. Augustyn (Augustinus Aurelius), Wyznania, tł. Z. Kubiak, Kraków 1997.
• Św. Jan od Krzyża, Pieśń duchowa, w: św. Jan od Krzyża, Dzieła, t. III, tł. O. Bernard od Matki Bożej, Kraków 1949, s. 271-278.
• Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, tł. P. Bełch, Londyn 1982.
• Voegelin, E., Platon, tł. A. Legutko-Dybowska, Warszawa 2009.
• Weizsacker, C. F., Jedność przyrody, tł. K. Napiórkowski, Warszawa 1978.
• Witczyk, H., Machniak, J., Orzeszyna, J., Nawrócenie, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz, t. XIII, Lublin 2009, s. 852-856.
• Wodziński, C., Logo nieśmiertelności. Przypisy Platona do Sokratesa, Gdańsk 2008.
• Wolicka, E., Mimetyka i mitologia Platona. U początków hermeneutyki filozoficznej, Lublin 1994. Wróblewski, W., Arystokratyzm Platona, Warszawa-Poznań 1972.