Trudne dziedzictwo. Poszukiwanie i budowanie pamięci historycznej w Policji w latach 1990–2004

• Authors: Szczypta-Szczęch Roksana

Title variants

EN

Difficult heritage. Seeking and forming historical memory in the Police, 1990–2004.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W wyniku zapoczątkowanej w 1989 r. transformacji ustrojowej w Polsce (zob. Dudek 2014) wdrożono liczne zmiany prowadzące do demokratyzacji życia społeczeństwa i przekształcenia gospodarki z centralnie planowanej w wolnorynkową. Konsekwencją tego było uwolnienie instytucji od czynnika politycznego oraz zniesienie monopolu władzy PZPR poprzez likwidację jej struktur w zakładach pracy. Jednocześnie w stan likwidacji postawiono część z tych instytucji państwowych, których efektywne funkcjonowanie było warunkiem trwania systemu totalitarnego w Polsce. Najwięcej uwagi w tym względzie poświęcono policji politycznej funkcjonującej od 1956 do 1990 r. pod nazwą Służby Bezpieczeństwa i ukrytej w strukturach policji porządkowej. Ta ostatnia w latach 1944–1990 istniała pod nazwą Milicji Obywatelskiej, a jako formacja założona przez komunistyczne instytucje, od 1944 do 1954 r. stanowiła część składową organów bezpieczeństwa wykorzystywaną do przejęcia i utrwalenia władzy politycznej przez jej mocodawców (por. Dz.U. 2014; Majer 2004). Po 1954 r. nie pozostała wolna od ideologicznego wpływu. Nadal była wykorzystywana do działań politycznych, a jej koegzystencja z SB od przełomu 1956 i 1957 r. dotyczyła również struktur PZPR przy komendach. Z tychże względów wiosną 1990 r. została postawiona w stan likwidacji. Na jej miejsce powołano Policję (Dz.U. 1990).

EN

As a result of the political shift in Poland (see Dudek 2014), which began in 1989, a number of changes have been implemented, leading to the transformation of the economy from cetral-planned to free-market, and to the democratization of social life. The consequence was the fall of the PUWP’s monopoly and liberating institutions from the political factor through the removal of its structures from workplaces. At the same time, some of public institutions, which were conditioning the effective functioning of the totalitarian state in Poland, were liquidated. The most attention was given to the political police, which was functioning in the years 1956–90 as clandestine Security Service (SB) within the structures of the law enforcement services. The latter, set up by the communist institutions and called Citizens’ Militia (MO), existed in the years 1944–90, and between 1944 and 1954 was part of the security organs, used by the authorities to seize and strengthen their political power (por. Dz.U. 2014; Majer 2004). After 1954 it remained under the ideological influence. It was still used for political actions, and its coexistence with SB from 1956/7 was present also in the PUWP’s structures at the local headquaters. This is why in the spring 1990 it was liquidated, and substituted with Police (Dz.U. 1990).

Keywords

PL

Policja; Milicja Obywatelska; pamięć historyczna; dziedzictwo; lojalność środowiskowa

EN

Policja; Milicja Obywatelska; historical memory; heritage; environment loyalty

• Publisher: Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
• Journal: Kultura i Polityka
• Year: 2015
• Issue: 18
• Pages: 55-67

Contributors

author

Szczypta-Szczęch Roksana