Gdy religia burzy i buduje kulturę. Kilka biblijnych przykładów wpływu religii na kulturę ludów

• Authors: Jacek Nawrot

Title variants

EN

When religion destroys and builds culture. A few biblical examples of the influence of religion on the culture of the peoples

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Biblii kultura utożsamiana jest z wyznawaną religią. Kultura stanowi widzialny znak wiary, stąd wartość danej religii ocenia się, uwzględniając zewnętrzne praktyki danej grupy i ich zgodność z wyznawaną przez siebie ideologią. Inne ludy i ich kultura oceniane są nie według tego, czym są, lecz według kryterium zgodności z zasadami wyznawanymi przez religię silniejszego, tzn. Izraela. W Starym Testamencie fundamentalnymi kryteriami oceny tego, co inne, są monoteizm i dekalog. Wszystko, co niezgodne z tymi zasadami, musi zostać zniszczone, ponieważ wartość „kulturową” lub kulturotwórczą (godną zachowania) ma jedynie to, co służy trwaniu i rozwojowi religii Izraela. Znane były jednak przypadki, że do religii Izraela włączano osiągnięcia innych kultur.

EN

A cultural identication with the professed religion takes place in the Bible. Culture is a visible exposure of the faith, hence the value of a particular religion is assessed in terms of the external practices of the group and their compliance with their professed ideology. Other peoples and their culture are judged not by what they are, as such, but according to the criterion of conformity with the principles of religion professed by the stronger, i.e. Israel. Monotheism and the Ten Commandments are the fundamental criterion of what is different in the Old Testament. Everything inconsistent with these principles must be destroyed, because the value of culture (worthy of preservation) has only what is persistence and development of the religion of Israel. However, cases have been known that the religion of Israel incorporated achievements of other cultures.

Keywords

PL

kultura; Biblia; Stary Testament; Izrael; narody ościenne

EN

Bible; culture; Israel; neighbouring nations; Old Testament

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2012
• Issue: 31
• Pages: 27-45

Contributors

author

Jacek Nawrot

• Wydział Teologiczny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznań

References

• Bartlett J. R., "e First and Second Books of the Maccabees, Cambridge 1973.
• Breneman M., Ezra – Nehemiah – Esther. An Exegetical and "eological Exposition of Holy Scripture, Nashville 1993.
• Busink T. A., Der Tempel von Jerusalem von Salomo bis Herodes. Studia Francisci Scholten memoriae dicta 3, Leiden 1970.
• Christensen D. L., Deuteronomy 1:1‒21:9, Dallas 2001.
• Collins B. J., A Statue for the Deity: Cult Images in Hittite Anatolia, w: Cult Image and Divine Representation in the Near East, red. N. H. Walls, Boston 2005.
• Day J., Yahweh and the Gods and Goddesses of Canaan, Sheffeld 2001.
• Decourt J. C., Decret de Pharsale pour une politographie, „Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik” 1990, nr 81.
• Doran R., "e Second Book of Maccabees, w: "e New Interpreter’s Bible., red. L. E. Keck, D. L. Petersen, Nashville 1996, t. 4.
• Fritz V., 1 & 2 Kings. A Continental Commentary, Minneapolis 2003.
• Gottwald N. K., ‘Holy War’ in Deuteronomy: Analysis and Critique, “Review and Expositor” 1964, nr 61.
• Harrington D. J., "e Maccabean Revolt. Anatomy of a Biblical Revolution, Wilmington 1988.
• Hartman L. F., di Lella A. A., "e Book of Daniel. A New Translation with Introduction and Commentary, New York – London – Toronto – Sydney – Auckland 2005.
• Horsley R. A., Revolt of the Scribes: Resistance and Apocalyptic Origins, Minneapolis 2009.
• House P. R., 1,2 Kings. An Exegetical and theological Exposition of Holy Scripture, Nashville 1995.
• Jan Paweł II, W dziele kultury Bóg sprzymierzył się z człowiekiem. Spotkanie z ludźmi kultury w Rio de Janeiro. 1 VII 1980, w: Nauczanie Papieskie, t. 3, cz. 2, 1980 lipiec--grudzień, Poznań – Warszawa 1986Jelonek T., Historia literacka Biblii, Kraków 2009.
• Keel O., Uehlinger C., Dieux, déesses et figures divines, Paris 2001.
• Langkammer H., Pierwsza i Druga Księga Kronik. Tłumaczenie, wstęp i komentarz, w: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Lublin 2001.
• Lohfink N., art. Cherem, w: Theological Dictionary of the Old Testament, red. G. J. Botterweck, H. Ringgren, Grand Rapids 1986, t. 5.
• Łach J. B., Księgi 1‒2 Królów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy, w: Pismo Święte Starego Testamentu, Poznań 2007, t. 4‒2.
• Merrill E. H., Deuteronomy. An Exegetical and theological Exposition of Holy Scripture, Nashville 1994.
• Michaeli F., Les Livres des Chroniques, d’Esdras et de Néhémie, Neuchâtel 1967.
• Miller S. R., Daniel. An Exegetical and "eological Exposition of Holy Scripture, Nashville 1994.
• L’Orient hellénistique 323‒55 av. J.-C., red. M.-F. Baslez, Neuilly-sur-Seine 2004.
• Parchem M., Księga Daniela, Częstochowa 2008.
• Préaux C., Le Monde hellénistique. La Grèce et l’Orient de la mort d’Alexandre à la conquête romaine de la Grèce 323‒146 av. J.-C., w: Nouvelle Clio: L’histoire et ses problèmes, red. J. Delumeau, C. Lepelley, Paris 2004, t. 2.
• Schmid H., Der Tempelbau Salomos in religionsgeschichtlicher Sicht, w: Archäologie und Altes Testament. Festschrift für Kurt Galling zum 8. Januar 1970, red. A. Kuschke, Tübingen 1970.
• Smith M. K., "e Early History of God. Yahweh and the Other Deities In Ancient Israel, Grand Rapids 2002.
• Sweeney M. A., I & II Kings. A Commentary, Louisville – London 2007.
• Synowiec J. S., Gatunki literackie w Starym Testamencie, Kraków 2003.