Spitamegeranomachia Jana Achacego Kmity – edycja księgi pierwszej

• Authors: Goszczyńska Aleksandra

Title variants

EN

“Spitamegeranomachia” by Jan Achacy Kmita. Edition of the first book

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The study is an attempt of a contemporary edition of the first volume of “Spitamegeranomachia” by Jan Achacy Kmita (the second volume in preparation). It is related to the article Zaplecze inwencyjne „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity (The base for the ingeniousness of Jan Achacy Kmita’s “Spitamegeranomachia”) which may be regarded as an introduction into the current edition. Published in 1595, “Spitamegeranomachia” is the first Polish heroicomical poem which has been so far republished only once in 1897 in the collection of J. Stoka, M. Pudłowskiego i J.A. Kmity powieści wierszowane 1564-1610 (The verse-written stories by J. Stok, M. Pudłowski and J.A. Kmita 1564-1610). This Edition duplicated certain errors from the original publishing and apart from a glossary it offered no other explanations necessary in the case of a work having such a great number of allusions (paradoxographic, literature-historical and political references). This study aims at preparation of a modern transcription and, first of all, generation of a wider editing comment which would take into account numerous sources of the author’s invention. The issue is comprised of a short introduction, source description (original printing of 1595), critical apparatus and rules of transcription for the whole work, transcription of the dedication poem and the first volume of the narrative poem, as well as further explanations.

Keywords

PL

Spitamegeranomachia; Jan Achacy Kmita; geranomachia; poemat heroikomiczny; edycja

EN

“Spitamegeranomachia”; Jan Achacy Kmita; geranomachia; heroicomical poem; edition

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
• Year: 2017
• Volume: 1(6)
• Pages: 91-115

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Goszczyńska Aleksandra

References

• Arystoteles (1982). Zoologia. Przeł., wstęp, komentarz i skorowidz P. Siwek. Warszawa: PWN.
• Erazm z Rotterdamu (1992). List Erazma do Tomasza Morusa. W: Erazm z Rotterdamu. Wybór pism (s. 3–9). Przeł. M. Cytowska, E. Jędrkiewicz, M. Mejor. Wybór, wstęp i komentarz M. Cytowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Falimirz, S. (1534). O ziołach i mocy jich. Kraków: Drukarnia F. Unglera.
• Focjusz (2006). Biblioteka. T. 1 (Kodeksy 1–187). Z grec. przeł., wstęp i komentarz O. Jurewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Gradowski, F. (1582). Hodoeporicon Moschicum […] Christophori Radiwilonis […]. Nakładem M.K. Radziwiłła. Wilno: Drukarnia Daniela z Łęczycy.
• Heidenstein, R. (1984). Pamiętniki wojny moskiewskiej w 6 księgach. Tłum. J. Czubek, Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych.
• Herodot (2015). Dzieje. Przeł. i oprac. S. Hammer. Przypisy przejrzał i uzupełnił A. Krawczuk. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Historia o żywocie i znamienitych sprawach Aleksandra Wielkiego (1939). Wyd. J. Krzyżanowski. Kraków: Wydawnictwo Akademii Umiejętności.
• Homer (2005). Iliada. Przeł. K. Jeżewska. Wstęp i przypisy J. Łanowski. Wrocław: Prószyński i S-ka.
• Kmita, J.A. (1595). Spitamegeranomachia. Kraków: Drukarnia Wojciecha Kobylińskiego.
• Kochanowski, J. (1953a). Pieśni. W: J. Kochanowski. Dzieła polskie. T. 1 (s. 261–344). Wstęp i przypisy J. Krzyżanowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Kochanowski, J. (1953b). Dryas Zamechska. W: J. Kochanowski. Dzieła polskie. T. 3 (s. 141–147). Wstęp i przypisy J. Krzyżanowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Marco Polo (1975). Opisanie świata. Tłum. A.L. Czerny. Wstęp i przypisy M. Lewicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Niesiecki, K. (1840). Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. T. 5. Wyd. J.N. Bobrowicz. Lipsk: Breitkopf i Härtel.
• Niesiecki, K. (1841). Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. T. 8. Wyd. J.N. Bobrowicz. Lipsk: Breitkopf i Härtel.
• Plinius Secundus Caius (1845). Historyi naturalnej ksiąg XXXVII. T. 2–4. Przeł. J. Łukaszewicz. Poznań: Drukarnia J. Łukaszewicza.
• Publius Vergilius Maro (1987). Eneida. Przeł. z łac. i oprac. Z. Kubiak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Rymsza, A. (1583). Deketeros akroama, to jest dziesięćroczna powieść wojennych spraw oświeconego książęcia i pana, pana Krzysztofa Radziwiłła […]. Wilno: Drukarnia Daniela z Łęczycy.
• Stok, J., Pudłowski, M., Kmita, J.A. (1897). Powieści wierszowane 1564–1610. Wyd. S. Adalberg, Kraków: Wydawnictwo Akademii Umiejętności.
• Bates, O. (2006). Th e Eastern Libyans. London: Frank Cass and Company Limited.
• Brückner, A. (1907). Drobiazgi krytyczne. Prace Filologiczne, 6 (1), 151–164.
• Gloger, Z. (1900–1903). Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1–4. Warszawa: P. Laskauer i W. Babicki.
• Goszczyńska, A. (2015). Zaplecze inwencyjne „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity. Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura, 3 (2), s. 23–41.
• Górska, M. (2012). Hieroglifi k w teorii Rzeczypospolitej (XVII–XVIII wieku). Zarys problematyki. Terminus, 14 (25), 15–46.
• Górski, K. et al. (1955). Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt. Przykłady oprac. J. Woronczak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kalicki, B. (1869). Zarysy historyczne. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kawczyński, M. (1900). Apulejusza „Metamorfozy”, czyli powieść o złotym ośle. Kraków: Wydawnictwo Akademii Umiejętności.
• Kleczkowska, K. (2015). „Gryphomachia” – walka gryfów z Arimaspami w źródłach starożytnych. W: K. Mikoś, K. Kleczkowska (red.), Istoty hybrydalne i zmieniające postać w kulturach europejskich i azjatyckich (s. 19–43). Kraków: AT Wydawnictwo.
• Krzywy, R. (2007). „A ja arma virumque zaczynam canere…” Uwagi o kształcie literackim poematu „Deketeros akroama” Andrzeja Rymszy. Wschodni Rocznik Humanistyczny, 4, 9–29.
• Lawenda, T. (2011). Literacki wizerunek Jana Zamoyskiego – uczestnika kampanii moskiewskich Stefana Batorego – w dziełach pisarzy schyłku XVI wieku. Senoji Lietuvos Literatūra, 32, 15–56. Pobrane z: http://www.llti.lt/failai/SLL32_Straipsniai_Lawenda.pdf (29.12.2017).
• Łopatecki, K. (2012). „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku. Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy.
• Nowak-Dłużewski, J. (1969). Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni. Warszawa: Wydawnictwo PAX.
• Olszewski, M. (2010). Ludzie – nieludzie? Średniowiecze o Pigmejach. W: A. Malewska-Szałygin, M. Radkowska-Walkowicz (red.), Antropolog wobec współczesności. Tom w darze Profesor Annie Zadrożyńskiej (s. 379–394). Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW.
• Pepłowski, F. (1980). „Vitae regum Polonorum” Klemensa Janickiego w przekładzie Jana Achacego Kmity. Pamiętnik Literacki, 71 (4), 201–215.
• Selden, J. (1617). De diis Syris Syntagmata duo. London: Guilielmus Stansbeius.
• Sokolski, J. (2012). „Paradoxographia heroicomica”. Garść uwag o „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity. W: Wojny, bitwy i potyczki w kulturze staropolskiej (s. 294–304). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
• Wójcicki, J. (1990). Pierwsze polskie tłumaczenie „Bukolik” Wergiliusza. W czterechsetlecie wydania „Pasterskich rozmów” J.A. Kmity (1588–1988). Meander, 45 (1), 29–44.