Profesor Stanisław Litak (1932–2010) – przyczynek do biografii naukowo-dydaktycznej

• Authors: Szady Joanna

Title variants

EN

Professor Stanisław Litak (1932–2010): A Contribution to a Scientific and Didactic Biography

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sylwetka naukowo-dydaktyczna prof. Stanisława Litaka obejmuje znaczący obszar badań nad historią społeczno-religijną epoki nowożytnej, realizowaną w trakcie wieloletniej pracy zawodowej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1961–2005. W trakcie aktywności zawodowej prof. Litak współtworzył lubelskie środowisko badaczy struktur Kościoła nowożytnego i geografii historycznej oraz reprezentował je na forum międzynarodowym. Równorzędną rolę w Jego naukowych zainteresowaniach pełniła historia oświaty epoki przedrozbiorowej, która zaowocowała autorstwem popularnego podręcznika akademickiego o historii wychowania, wykorzystywanego do dziś przez studentów zainteresowanych zagadnieniami historii edukacji. Dualizm pracy naukowej odzwierciedlają również okoliczności zatrudnienia prof. Litaka zarówno w Instytucie Historii oraz w Instytucie Pedagogiki KUL. Pokłosiem lat pracy są liczne publikacje naukowe, utrzymane w konwencji przyjętych kierunków badawczych. Nieoceniona pozostaje też spuścizna Profesora w postaci kapitału ludzkiego – seminarzystów, uczniów naukowych, współpracowników, którzy podejmują trud kontynuacji obranych przez Niego kierunków badawczych. Profesor Litak wyznaczył standardy w pracy naukowej, które pozostają godne naśladowania, dał się również poznać jako ciepły, skromny, ale wymagający nauczyciel akademicki i kierownik zespołów pracowniczych. Warto podkreślić i docenić Jego zasługi dla humanistyki polskiej, ze względu na wartość merytoryczną prac, które na stałe weszły do historiografii. Pamięć o Nim, jako o człowieku nauki, który niósł ze sobą wartości badawcze i utrzymywał dobre relacje międzyludzkie, zasługuje również na propagowanie w środowiskach akademickich.

EN

The scientific and didactic portrait of Professor Stanisław Litak includes a considerable area of research on the social and religious history of the modern era carried out during the many years of work at the Catholic University of Lublin in the years 1961–2005. In the period of his professional activity, Professor Litak co-created the Lublin environment of researchers dealing with the structures of the modern Church and historical geography and he represented it on the international forum. A parallel role in his scientific interests was played by the history of education of the pre-partitioning period. The fruit of those interests was a popular academic textbook written by him about the history of education and still used by students concerned with the issues referring to the history of education. The duality of research work is also reflected in the circumstances in which Professor Litak was employed both at the Institute of History and the Institute of Pedagogy of the Catholic University of Lublin. The aftermath of his work includes numerous scientific publications written within the convention of the adopted scientific research directions. The Professor’s legacy in the form of human capital, namely students from the seminar, scientific students and colleagues who undertake the effort to continue the research directions established by him, remains invaluable. Professor Litak established standards in research work which deserve to be followed. He was also known as a warm, modest but demanding university teacher and head of teams. What should be emphasized and appreciated are his merits for the Polish humanities, which are due to the value of his works, constituting a permanent element of historiography. Memory about him as a man of science who epitomized research values and maintained good human relationships also deserves to be kept alive in academic circles.

Keywords

PL

Stanisław Litak; historia Kościoła; geografia historyczna; historia szkolnictwa; historia wychowania

EN

Stanisław Litak; history of the Church; historical geography; history of schools; history of education

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2018
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 99-112

Contributors

author

Szady Joanna

References

• Bibliografia prac Stanisława Litaka za lata 1958–2001, oprac. T. Litak, w: M. Surdacki, Profesor Stanisław Litak – historyk Kościoła, wychowania i szkolnictwa, w: Religie – edukacja – kultura. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Litakowi, red. M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002, s. 743–766.
• Bibliografia prac Stanisława Litaka za lata 1958–2010, oprac. T. Litak (za lata 1958–2002) i J. Szady (za lata 2003–2010), w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 227–251.
• Bieńkowski L., Oświecenie i katastrofa rozbiorów (2 poł. XVIII w.), w: Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian. 966–1979, red. J. Kłoczowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1992, s. 295–372.
• Draus J., Pamięci Profesora Stanisława Litaka, w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 62–65.
• Grzebień L., Wspomnienie o przyjacielu i współpracowniku, w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 88–90.
• Litak S., Moje potyczki z „władzą ludową”, w: Przestrzeń wolności i prawdy. Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944–1989, red. J.F. Fert, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 113–123.
• Litak-Pietroń M., Mój Tato, w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 39–45.
• Litak-Ścibior A., Życie poświęcił nam, uczniom i Uniwersytetowi, w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 46–49.
• Miąso J., „Prace z historii szkolnictwa w Polsce”, pod red. Stanisława Litaka, Lublin 1998, [recenzja], „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 2005, t. 44, s. 211–216.
• Posłowie, w: S. Litak, Edukacja początkowa w polskich szkołach w XIII–XVIII wieku, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 279.
• Prace magisterskie i doktorskie napisane pod kierunkiem profesora Stanisława Litaka, oprac. T. Litak (za lata 1974–2002), J. Szady (za lata 2003–2008), w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 253–262.
• Pracownia Geoinformacji Historycznej KUL, http://hgis.kul.pl/projekty/ [dostęp: 9.01.2018].
• Przedmowa do III wydania, w: S. Litak, Historia Wychowania, t. 1: Do Wielkiej Rewolucji Francuskiej, wyd. III poszerzone i uzupełnione, Wydawnictwo WAM, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Kraków 2010, s. 11.
• Puszka A., Szady J., Profesor Stanisław Litak w Instytucie Historii KUL (1961–2005), w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 31–34.
• Sekcja Historii: Katedra Historii Szkolnictwa, oprac. W. Matwiejczyk, w: Księga Pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968–1993, red. M. Rusecki, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1994, s. 294.
• Sobieraj M., Między oporem a lojalnością. Działania SB wobec KUL na przykładzie rozpracowania prof. Jerzego Kłoczowskiego, Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Lublinie, Lublin 2015.
• „Solidarność” na KUL-u, cz. 1: W okresie od 18 września 1980 do 4 marca 1988 r., oprac. E. Jabłońska-Deptuła, w: Księga Pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968–1993, red. M. Rusecki, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1994, s. 773–780.
• Surdacki M., Od Redaktora serii, w: S. Litak, Edukacja początkowa w polskich szkołach w XIII–XVIII wieku, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 5.
• Surdacki M., Profesor Stanisław Litak – historyk Kościoła, wychowania i szkolnictwa, w: Religie – edukacja – kultura. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Litakowi, red. M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002, s. 5–14.
• Szady B., Litak Stanisław, w: Encyklopedia 100-lecia KUL (w druku).
• Szady J., Profesor Stanisław Litak historyk Kościoła, szkolnictwa i wychowania (1932–2010), „Teka Komisji Historycznej – OL PAN” 2011, t. 8, s. 236–238.
• Wstęp, w: S. Litak, Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2006, s. 9–29.
• Wykaz recenzowanych podręczników, oprac. J. Szady, w: Vir honestus ac bonus. Stanisław Litak 1932–2010, red. P.P. Gach, M. Surdacki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2011, s. 265–266.