Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2009 | 1 | 1 | 262-277

Article title

Przyczynek do tematu: przekład w systemie literatury. Przy okazji słoweńskiej wersji Dziennika Witolda Gombrowicza

Authors

Content

Title variants

SL
Prispevek k temi: prevod v systemu kulture O slovenskem prevodu Dnevnika Witolda Gombrowicza
EN
A Contribution to the topic: a translation in the system of culture About the Slovenian translation of Witold Gombrowicz’s Dziennik (Diary)

Languages of publication

PL

Abstracts

SL
Predmet analize v pričujočem prispevku je slovenski prevod Dnevnika Witolda Gombrowicza (1904—1969). Prevod je specifične narave, saj je prevajalec v njem skrajšal izvirno besedilo — sam je torej odločal, kateri odlomki Dnevnika bodo na voljo bralcu. Avtor prispevka predpostavlja, da je na prevajalčeve odločitve vplivala njegova slovenska literarna zavest. V kontekstu slovenske literature deluje dnevnik predvsem kot pričevanje o določenem času, redkeje pa kot literarna zvrst, zato je skrajšanje izvirnega teksta postopek, ki ga prevajalci dopuščajo. Avtor prispevka nato najde primere, v katerih je skrajšanje izvirnika vendarle spremenilo njegovo sporočilo. V zaključku avtor ugotavlja, da je v primeru prevoda Gombrowiczevega Dnevnika upravičeno reči, da je njegov prevajalec hkrati soavtor besedila, saj se prevod zaradi njegovih odločitev v številnih odlomkih oddaljuje od izvirnika — obenem pa ponuja nove pomene. Na prevajalčeve rešitve je imelo brez dvoma velik vpliv dejstvo, da ima dnevnik kot literarna zvrst drugačen položaj v okviru izvirne in ciljne (v tem primeru slovenske) kulture.
EN
The subject of the analysis made in the article is the translation of Witold Gombrowicz’s Diary (1904—1969) into the Slovenian language. This translation has a specific character, because the translator has shortened the original text — he decides what fragment of the work will reach the reader. The author of the article assumes that Slovenian literary consciousness is shown in the translator’s decision. With this in mind the Diary is treated mainly as a testimony of time, and less often as a literary piece, therefore intervention such as shortening is admissible. Then the author shows examples in which shortening the text changed its meaning. In the conclusions the author acknowledges that in the case of interpreting the translation, one can view the translator as a co‑author of the work. As a result of his decision the work strays in many places from the shape of the original — however it also creates separate senses. The translator’s solutions were determined by different location of this literary kind in the sphere of the Polish culture and the culture receiving the work (Slovenian).

Year

Volume

1

Issue

1

Pages

262-277

Physical description

Dates

published
2009-10-01

Contributors

  • Katedra Literatury i Kultury Polskiej, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

References

  • Balcerzan, Edward. „Tłumaczenie poetyckie wśród kontekstów historycznoliterackich.” Prace z poetyki. Red. Maria Renata Mayenowa, Janusz Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.
  • Balcerzan, Edward. Literatura z literatury. Strategie tłumaczy. Katowice: Śląsk, 1998.
  • Barańczak, Stanisław. Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów. Poznań: Wydawnictwo "a5", 1994.
  • Bednarczyk, Anna. Kulturowe aspekty przekładu literackiego. Katowice: Śląsk, 2002.
  • Cieński, Marcin. „O sarmackiej swojskości — czy Gombrowicza można tłumaczyć nie znając literatury i kultury staropolskiej?” Gombrowicz i tłumacze. Red. Elżbieta Skibińska. Łask: Oficyna Wydawnicza "Leksem", 2004.
  • Czermińska, Małgorzata. Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2000.
  • Danielewicz-Zielińska, Maria. Szkice o literaturze emigracyjnej. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
  • Goncourt, Edmund, Juliusz de Goncourt. Dziennik. Pamiętniki z życia literackiego. Wybór, tłum. Joanna Guze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988.
  • Gutkowska, Barbara. Odczytywanie śladów. W kręgu dwudziestowiecznego autobiografizmu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
  • Heydel, Magdalena. „Angielskie wersje Ferdydurke — strategie przekładania nieprzekładalnego.” Gombrowicz i tłumacze. Red. Elżbieta Skibińska. Łask: Oficyna Wydawnicza "Leksem", 2004.
  • Jarzębski, Jerzy. Gra w Gombrowicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982.
  • Kandziora, Jerzy. Zmęczeni fabułą. Narracje osobiste w prozie po 1976 roku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993.
  • Kralj, Lado. „Literarna kritika v pisateljevem dnevniku. Dokumenti ali fikcija?” Primerjalna književnost posebna številka, avgust 2006.
  • Kralj, Lado. „Dnevnik in pismo kot modela slovenske kratke proze med vojnama.” Slavistična revija št. 2 (2006).
  • Legeżyńska, Anna. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
  • Lewicki, Roman. Obcość w odbiorze przekładu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2000.
  • Markowski, Michał Paweł. Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura. Kraków: Homini, 2003.
  • Milecki, Aleksander. Forma dziennika w literaturze francuskiej. Z dziejów form artystycznych w literaturze francuskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1994.
  • Olejniczak, Józef. „Esej i dziennik na emigracji.” Literatura emigracyjna 1939—1989. Red. Marek Pytasz. Katowice: Śląsk 1994.
  • Popovič, Anton. „Rola odbiorcy w procesie przekładu literackiego.” Tłum. Janusz Sławiński. Problemy socjologii literatury. Red. Janusz Sławiński. Wrocław: : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
  • Przekład, język, kultura. Red. Roman Lewicki: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
  • Soliński, Wojciech. Przekład artystyczny a kultura literacka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987.
  • Święch, Jerzy. „Tłumaczenie a problemy historii literatury.” Slavica Slovaca 4 (1972).
  • Tokarz, Bożena. „Krytyka przekładu w świetle oczekiwań odbiorczych.” Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze. Red. Piotr Fast. Katowice: Śląsk, 1999.
  • Tokarz, Bożena. Wzorzec, podobieństwo, przypominanie. Katowice: Śląsk, 1998.
  • Trznadlowski, Jan. Rozważania nad semiologią powieści. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
  • Wojtasiewicz, Olgierd. Wstęp do teorii tłumaczenia. Warszawa: Tepis, 1996.
  • Ziątek, Zygmunt. Wiek dokumentu. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 1999.
  • Zimand, Roman. Diarysta Stefan Ż. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990.
  • Ziomek, Jerzy: „Kto mówi?” Teksty 6 (1975).

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
1899-9417

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-2f75eed1-2285-43ff-a5fe-f0fd66e4d528
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.