Poziom agresywności przyszłych psychologów w kontekście percypowanych postaw ich rodziców

• Authors: Bakiera Lucyna , Gałecka Zuzanna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Agresja stanowi jeden z poważnych problemów społecznych, gdyż zarówno dla ofiary, sprawcy, jak i świadka może nieść szereg negatywnych konsekwencji. Agresywność pracowników, którzy z założenia mają służyć pomocą innym szczególnie zakłócałaby relacje społeczne. Istotne zatem jest pytanie, jakim poziomem agresywności charakteryzują się studenci, którzy w przyszłości będą działać na rzecz dobra innych osób. W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem było ustalenie poziomu agresywności studentów psychologii oraz związku między postawami rodzicielskimi matki i ojca, w retrospektywnej ocenie osób badanych, przyszłych psychologów, a przejawianym przez nich poziomem agresywności. Środowisko rodzinne pełni kluczową rolę regulującą funkcjonowanie dzieci i młodzieży. Sprawdzono czy i na ile percepcja negatywnych postaw rodzicielskich, takich jak postawy odrzucenia, niekonsekwencji, nadmiernego ochraniania oraz nadmiernych wymagań sprzyja zwiększonemu natężeniu agresywności, a postaw autonomii i akceptacji współwystępuje z mniejszym jej nasileniem. Uzyskane wyniki wskazują na szczególne znaczenie postaw niekonsekwencji matek i nadmiernych wymagań ojców dla agresywności młodzieży akademickiej podejmującej studia w celu zdobycia tytułu zawodowego psychologa.

Keywords

PL

agresja; zawód psychologa; postawy rodzicielskie

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: e-mentor
• Year: 2020
• Issue: 1(83)
• Pages: 5-13

Contributors

author

Bakiera Lucyna

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Gałecka Zuzanna

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Abrahams, N., Jewkes, R. i Mathews, S. (2013). Depressive symptoms after sexual assault among women: understanding victim-perpetrator relationships and the role of social perceptions. African Journal of Psychiatry, 16(4), 288-293. https://doi.org/10.4314/ajpsy.v16i4.39
• Anderson, C. A. i Bushman, B. J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27-51. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.53.100901.135231
• Aranowska, E., Rytel, J. i Szymańska, A. (2015). Kwestionariusz Agresji Bussa-Perry'ego: trafność, rzetelność i normy. Instytut AMITY.
• Bakare, A. O. (2016). Evolving expectations for personality trails in counselling psychologist in training. IFE PsychologIA, 24(2), 267-278.
• Bakiera, L. (2016). Aversive parenting. An attempt of conceptaulization. W: H. Liberska i M. Farnicka (red.), Aggression as a challenge: Theory and research: Current problems (s. 187-198). Peter Lang Edition.
• Bakiera, L. (2019). Wychowanie i rodzicielstwo, styl wychowania i styl rodzicielski. Analiza terminologiczna. Psychologia Wychowawcza, 58(16), 60-72. https://doi.org/:10.5604/01.3001.0013.6361
• Bakiera, L. i Harwas-Napierała, B. (2016). Wzory osobowe w rozwoju człowieka. Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Bakker, A. B. i Demerouti, E. (2017). Job demands-resources theory: Taking stock and looking forward. Journal of Occupational Health Psychology, 22(3), 273-285. https://doi.org/10.1037/ocp0000056
• Bandura, A. i Walters, R. H. (1968). Agresja w okresie dorastania. Wpływ praktyk wychowawczych i stosunków rodzinnych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Borecka-Biernat, D. (2006a). Strategie obrony radzenia sobie młodzieży w społecznych sytuacjach trudnych w kontekście poczucia umiejscowienia kontroli i modelującego wpływu rodziców. W: T. Rostowska i J. Rostowski (red.), Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka (s. 177-187). Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki.
• Borecka-Biernat, D. (2006b). Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych. Psychospołeczne uwarunkowania. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Borecka-Biernat, D. (2013). Czynniki środowiska rodzinnego w warunkowaniu agresywnej strategii radzenia sobie młodzieży gimnazjalnej w sytuacjach konfliktu społecznego. Polskie Forum Psychologiczne, 18(1), 41-64.
• Borecka-Biernat, D. i Węgłowska-Rzepa, K. (2000). Zachowanie młodzieży w sytuacji kontaktu społecznego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Chęć, M., Potemkowski, A., Wąsik, M. i Samochowiec, A. (2016). Postawy rodzicielskie a agresja młodzieży w subkulturze Emo. Psychiatria Polska, 50(1), 19-28. http://dx.doi.org/10.12740/PP/36316
• Craparo, G., Gori, A., Petruccelli, I., Cannella, V. i Simonelli, C. (2014). Intimate partner violence: relationships between alexithymia, depression, attachment styles, and coping strategies of battered women. Journal of Sexual Medicine, 11(6), 1484-1494. https://doi.org/10.1111/jsm.12505
• Czerw, A. i Borkowska, A. (2010). Praca zawodowa jako obszar realizowania misji społecznej. Psychologia Społeczna, 4(15), 303-315.
• Dąbkowska, M. (2009). Zaburzenie stresowe pourazowe u kobiet jako wynik przemocy ze strony partnera. Alkoholizm i Narkomania, 22(1), 11-20.
• Dollard, J. i Miller, N. E. (1969). Osobowość i psychoterapia: analiza w terminach uczenia się myślenia i kultury. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dominiak-Kochanek, M. i Frączek, A. (2014). Retrospektywna ocena doświadczania kar fizycznych w dzieciństwie a wzorce gotowości do agresji u młodych dorosłych. Psychologia Rozwojowa, 19(3), 69-84. https://doi.org:10.4467/20843879PR.14.019.2306
• Doumas, D., Margolin, G. i John, R. (1994). Intergenerational transmission of aggression across three generations. Journal of Family Violence, 9(2), 157-175. https://doi.org/10.1007/BF01531961
• Faravelli, C., Di Paola, F., Scarpato, M. A. i Fioravanti, G. (2010). Parental attitudes of mothers of patients with panic disorder. Italian Journal of Psychopathology, 16(2), 144-149.
• Farnicka, M. i Liberska, H. (2014). Przejawy agresywności współczesnej młodzieży i ich uwarunkowania rodzinne. Rocznik Lubuski, 40(1), 43-57.
• Filipiak, G. (2001). Kompetencja emocjonalna kobiet i mężczyzn a życie w rodzinie. Roczniki Socjologii Rodziny, 13, 197-207.
• Flaszyńska, E. i Majcher-Teleon, A. (2019). Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy – od przeszłości do przyszłości. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 2(105), 15-31.
• Gamez-Guadix, M., Carrobles, J. A., Almendros, C. i Munoz-Rivas, M. J. (2012). Interparental violence and children's long-term psychosocial adjustment: the mediating role of parenting practices. The Spanish Journal of Psychology, 15(1), 145-55. https://doi.org/10.5209/rev_SJOP.2012.v15.n1.37299
• Geen, R. G., Stonner, D. i Shope, G. L. (2005). Agresja sprzyja agresji: materiał dowodowy przeciw hipotezie katharsis. W: E. Aronson (red.), Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów (s. 377-388). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gershoff, E. T. i Grogan-Kaylor, A. (2016). Spanking and child outcomes: old controversies and new meta-analyses. Journal of Family Psychology, 30(4), 453-469. https://doi.org/10.1037/fam0000191
• Golińska, L. i Świętochowski, W. (1998). Temperamentalne i osobowościowe determinanty wypalenia zawodowego u nauczycieli. Psychologia Wychowawcza, 41(5), 385-398.
• Góralska, R. (2015). Praca emocjonalna dorosłych. Pomiędzy skutecznością a wypaleniem zawodowym pracownika. Edukacja Dorosłych, 1, 91-102.
• Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291. https://doi.org/10.1017/S0048577201393198
• Hochschild, A. R. (2009). Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hochschild, A. R. (2012). Preface to the 2012 edition. W: A. R. Hochschild, The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling (s. 9-14). University of California Press.
• Hollin, C. R., Browne, D. i Palmer, E. J. (2008). Przestępczość wśród młodzieży. Rozpoznanie zjawiska, diagnozowanie i profilaktyka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Khaleque, A. (2017). Perceived parental hostility and aggression, and children's psychological maladjustment, and negative personality dispositions: A meta-analysis. Journal of Child and Family Studies, 26(4), 977-988. https://doi.org: 10.1007/s10826-016-0637-9
• Kikas, E. (1999). School psychology in Estonia: Expectations of teachers and school psychologists versus reality. School Psychology International, 20(4), 352-364. https://doi.org/10.1177/0143034399204003
• Kmiecik-Baran, K. (2000). Młodzież i przemoc. Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krahe, B. (2005). Agresja. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Liberska, H. i Farnicka, M. (2015). Agresywność i zachowania agresywne młodzieży a percypowane przez nią postawy rodzicielskie. Perspektywa rozwojowa. Psychologia Rozwojowa, 20(4), 25-44. https://doi.org:10.4467/20843879PR.15.020.4463
• Liberska, H. i Matuszewska, M. (2007). Rodzinne uwarunkowania zachowań agresywnych u młodzieży. Roczniki Socjologii Rodziny, 18, 187-200.
• Lopez, E. E., Perez, S. M., Ochoa, M. i Ruiz, D. M. (2008). Adolescent aggression: effects of gender and family and school environments. Journal of Adolescence, 31(4), 433-450. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2007.09.007
• Łodygowska, E. i Tyl, M. (2019). Psychologiczny syndrom agresji adolescentów w kontekście funkcjonowania rodziny i rodziców. Developmental Psychology, 23(3), 23-37. https://doi.org/10.4467/20843879PR.18.014.9355
• Margolin, G., Ramos, M. C., Timmons, A. C., Miller, K. F. i Han, S. C. (2016). Intergenerational transmission of aggression: Physiological regulatory processes. Child Development Perspectives, 10(1), 15-21. https://doi.org/10.1111/cdep.12156
• Ogińska-Bulik, N. (2016). Ruminacje a skutki traumy u kobiet doświadczających przemocy w rodzinie. Roczniki Psychologiczne, 19(4), 627-642. http://dx.doi.org/10.18290/rpsych.2016.19.4-1pl
• Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny: teoria i badania. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Plopa, M. (2006). Więzi w małżeństwie i rodzinie: metody badań. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Poraj, G. (2006). Wyznaczniki, cele i przejawy agresji w świetle badań młodzieży szkolnej. W: T. Rostowska i J. Rostowski (red.), Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka (s. 196-208). Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki.
• Poraj, G. (2014). Agresja i przemoc w rodzinie. W: I. Janicka i H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 483-504). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pospiszyl, I. (1994). Przemoc w rodzinie. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Pufal-Struzik, I. (2014). Agresywność młodzieży: źródła, mechanizmy, oblicza: studium empiryczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
• Pufal-Struzik, I. (red.). (2007). Agresja dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• Rostowska, T. (1996). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie zachowań agresywnych. Przegląd Psychologiczny, 1-2(39), 177-186.
• Rubio-Garay, F., Carrasco, M. i Amor, P. J. (2016). Aggression, anger and hostility: Evaluation of moral disengagement as a mediational process. Scandinavian Journal of Psychology, 57(2), 129-135. https://doi.org/10.1111/sjop.12270
• Salanova, M., Agut, S. i Peiro, J. M. (2005). Linking organizational resources and work engagement to employee performance and customer loyalty: The mediation of service climate. Journal of Applied Psychology, 90(6), 1217-1227. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.6.1217
• Sitarczyk, M. (2006). Środowisko rodzinne nieletnich sprawców zabójstw. W: T. Rostowska i J. Rostowski (red.), Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka (s. 209-216). Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki.
• Szczygieł, D., Bazińska, R., Kadzikowska-Wrzosek, R. i Retowski, S. (2009). Praca emocjonalna w zawodach usługowych - pojęcie, przegląd teorii i badań. Psychologia Społeczna, 4(3), 155-166.
• Szybińska, K., Mroczkowska, D. i Toeplitz, Z. (2004). Obraz psychologa w oczach niepsychologów. Przegląd Psychologiczny, 2, 191-219.
• Toeplitz-Winiewska, M. (2011). Czego społeczeństwo oczekuje od psychologów? Roczniki Psychologiczne, 14(2), 85-88.
• Timmons, A. C., Han, S. C., Chaspari, T., Kim, Y., Pettit, C., Narayanan, S. i Margolin, G. (2019). Family-of-origin aggression, dating aggression, and physiological stress reactivity in daily life. Physiology & Behavior, 206(1), 85-92. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2019.03.020
• Williams, S. T., Conger, K. J. i Blozis, S. A. (2007). The development of interpersonal aggression during adolescence: the importance of parents, siblings, and family economics. Child Development, 78(5), 1526-1542. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2007.01081.x
• Winkielman, P., Carr, E. W., Galit, H. i Kavanagh, L. C. (2016). Imitation, emotion, and embodiment. W: J. Stelmach, B. Brożek i Ł. Kwiatek (red.), The Normative Mind (s. 89-110). Copernicus Center Press.
• Ziemska, M. (1975). Rodzina a osobowość. Wiedza Powszechna.
• Ziemska, M. (2009). Postawy rodzicielskie. Wiedza Powszechna.