Soteriologia zasługi i przyjaźni. Święty Tomasz z Akwinu wobec Cur Deus homo św. Anzelma

• Authors: Roszak Piotr

Title variants

EN

Soteriology of merit and friendship. Saint Thomas Aquinas considering Cur Deus homo of saint Anselm

• Languages of publication: PL

Abstracts

Artykuł przedstawia stan aktualnej debaty wokół interpretacji soteriologii Tomasza z Akwinu, zwracając uwagę na dwa zasadnicze teologiczne koncepty, które odgrywają kluczową role w jego rozumienia zbawienia. Pierwszym jest zadośćuczynienie, które u Tomasza z Akwinu ma wydźwięk personalistyczny, gdyż to kategoria przyjaźni jest właściwą perspektywą dla jego myślenia soteriologicznego. Tomasz nie rozwija późnoreformacyjnej idei satisfactio vicaria, ponieważ jego ujęcie zadośćuczynienia opiera się na innym fundamencie: na włączeniu wierzącego w Chrystusa. Drugim z pojęć-kluczy dla Tomaszowej soteriologii jest zasługa, rozumiana przede wszystkim w kategoriach relacyjnych i objawiająca solidarność Chrystusa z członkami Mistycznego Ciała. W prezentacji Tomaszowej oceny soteriologicznej teorii Anzelma trzeba również zwrócić uwagę na rozwój jego rozumienia „zadośćuczynienia” od Komentarza do Sentencji po „Sumę teologii”.

EN

The article presents actual debate about interpretations of Aquinas´s soteriology and focus his attention particularly to two concepts, which plays important role in thomistic approach to salvation. First, is the understanding of satisfaction which received in theology of Aquinas a personalist meaning. The main topic is manifest relationship with Anselm’s satisfaction and another perspective that take Thomas: juridical language can not occult his rely on friendship as principal category of his soteriological thinking. Thomas doesn’t develop the latest reformation idea of satisfactio vicaria, because his perspective is the inclusion of the believer in Christ. Besides, among the motives of incarnation the satisfaction is the last one. Second, the notion of merit has a profound relational character and manifest solidarity of Christ with the member of Mystical Body. In the presentation of Thomas’s thinking about Anselm theory we pay attention to the change of his attitude towards satisfactory from commentary do the Sentences to Summa Theologiae.

Keywords

PL

Tomasz z Akwinu; zasługa; zadośćuczynienie; średniowieczna egzegeza

EN

Thomas Aquinas; merit; satisfaction; medieval exegesis

• Publisher: Towarzystwo Teologów Dogmatyków
• Journal: Teologia w Polsce
• Year: 2014
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 19-36

Contributors

author

Roszak Piotr

• WT UMK, Toruń

References

• P. Roszak, Uczyć się od najlepszych. Tomasz z Akwinu i teologiczny dialog, „Analecta Cracoviensia” 43(2011), s. 269-282
• E. Durand, L’Offre universelle du salut en Christ, Les Editions du Cerf, Paris 2012
• S. Pfürtner, Luther and Aquinas on Salvation, Sheed and Ward, New York 1965
• O. H. Pesch, Theologie der Rechtfertigung bei Martin Luther und Thomas von Aquin: Versuch eines systematisch-theologischen Dialogs, Ostfildern 1985
• Y. Congar, Vision de l'Église chez Thomas d'Aquin, „Revue des sciences philosophiques et théologiques” 4(1978), s. 523-542