Tax expenditures w systemie opodatkowania rolnictwa w Polsce i wybranych krajach UE

• Authors: Jakub Staniszewski

Title variants

EN

Tax expenditures in the system agriculture taxation system in Poland and selected EU countries

RU

Tax expenditures (налоговые расходы) в системе налогообложения сельского хозяйства в Польше и некоторых странах ЕС

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

Artykuł podnosi kwestię specyfiki rolnictwa w kontekście jego opodatkowania. Przedstawione zastają argumenty przemawiające za interwencją w sektorze rolnym, przy zastosowaniu różnych narzędzi, w tym polityki podatkowej. Preferencyjne opodatkowanie działalności rolniczej to przykład tzw. tax expenditures. Różnorakie preferencje stosowane są w większości państw UE. Szczególnym przykładem jest Polska, gdzie rolnicy są całkowicie zwolnieni z wymogu płacenia podatku dochodowego, stanowiącego podstawę opodatkowania rolnictwa w innych krajach UE. Choć przytoczyć można liczne argumenty, za i przeciw stosowaniu preferencji podatkowych, to ostatecznie nie można zapominać, że podstawową funkcją podatków jest dostarczanie dochodów budżetowych. Sytuacja, kiedy funkcja stymulacyjna zaczyna dominować nad fiskalną, szczególnie w obliczu nacisków grup interesów jest zdecydowanie niepożądana.

EN

Article raises the issue of the agriculture specificity in the context of tax system. It presents the arguments for intervention in the agricultural sector, using a variety of tools, including tax policy. Preferential taxation of agricultural activity is an example of the tax expenditure. Various preferences are used in most EU countries. A specific example is Poland, where farmers are completely exempt from paying income tax, which is the basis of agriculture taxation in other EU countries. Although, a number of arguments for and against the use of tax expenditures can be brought, it cannot be forgotten that the primary goal taxation is to provide incomes to the budget. The situation when the stimulative function of the taxes starts to dominate the fiscal one, especially in the face of pressure from interest groups, is undesirable.

RU

В статье рассматривается вопрос специфики сельского хозяйства в контексте его налогообложения. Представлены аргументы, выступающие за применением интервенции в агросекторе, при использовании различных инструментов, в том числе налоговой политики. Преференциальное налогообложение сельскохозяйственной деятельности - это пример так называемый «тax expenditures» (налоговые расходы). Разнообразные преференции используются в большинстве государств ЕС. Особым примером является Польша, где земледельцы полностью освобождены от обязанности платежа подоходного налога, составляющего основу налогообложения сельского хозяйства в других странах ЕС. Хотя можно приводить многочисленные аргументы, за и против применения налоговых преференций, то окончательно нельзя забывать о том, что основной функцией налогов является пополнение бюджетных доходов. Такая ситуация, когда стимулирующая функция начинает главенствовать над фискальной, особенно в ситуации давления заинтересованных групп, является абсолютно нежелательной.

Keywords

PL

opodatkowanie rolnictwa; tax expenditures; wsparcie rolnictwa

EN

agriculture taxation; tax expenditures; agriculture support

RU

налогообложение сельского хозяйства; тax expenditures (налоговые расходы); содействие сельскому хозяйству

• Publisher: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile
• Journal: Progress in Economic Sciences
• Year: 2015
• Volume: 2
• Pages: 115-125

Contributors

author

Jakub Staniszewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

References

• Brixi H. P., Valenduc C. M., Swift Z. L., 2004. Tax Expenditures--shedding Light on Government Spending Through the Tax System. World Bank Publications, Waszyngton.
• Burman L. E., 2003: Is the tax expenditure concept still relevant?, National Tax Journal, nr 56(3), s. 613-627.
• Burman L. E., Phaup M., 2011. Tax expenditures, the size and efficiency of government, and implications for budget reform, Tax Policy and the Economy. vol. 26, no. 1, s. 93-124.
• Czyżewski A., Kułyk P., 2010. Relacje między otoczeniem makroekonomicznym a rolnictwem w krajach wysokorozwiniętych i w Polsce w latach 1991-2008. Ekonomista, nr 2, s. 189-214.
• Czyżewski A., Matuszczak A., 2011. Dylematy kwestii agrarnej w panoramie dziejów. Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 90, s. 5-23.
• Czyżewski A., Poczta A., Wawrzyniak Ł, 2006. Interesy europejskiego rolnictwa w świetle globalnych uwarunkowań polityki gospodarczej. Ekonomista, nr 3, s. 347-369.
• Czyżewski B., Mrówczyńska-Kamińska A., 2011. Przepływy międzygałęziowe i podział rent w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w latach 1995-2005. Ekonomista, nr 2, s. 203-233.
• Dziemianowicz R. I., 2007a. Efektywność systemu opodatkowania rolnictwa. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Dziemianowicz R. I., 2007b. Ocena polskich rozwiązań w zakresie opodatkowania rolnictwa na tle systemów obowiązujących w wybranych krajach Unii Europejskiej. Problemy Rolnictwa Światowego, nr 2, s. 184-194.
• Dziemianowicz R. I., 2007c. Opodatkowanie jako forma wsparcia rolnictwa, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 2, s. 42-59.
• European Commision, 2013. Overview of CAP Reform 2014-2020. Agricultural Policy Perspectives Brief, nr 5, http://ec.europa.eu/agriculture/policy-perspectives/policy-briefs/05_en.pdf (dostęp: 18.01.2015).
• Jerzak M. A., 2008. Zarządzanie ryzykiem jako czynnik stabilizacji dochodów i poprawy konkurencyjności w rolnictwie. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, nr 10(3), s. 246-251.
• Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P., 2009. Postawy rolników wobec ryzyka oraz sposoby jego ograniczania. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z.1, s. 141-148.
• Kowalczyk S., Sobiecki R., 2011. Europejski model rolnictwa–uwarunkowania ewolucji. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3, s. 9-20.
• Kowalski A., Rembisz W., 2003. Modele zachowań gospodarstwa rolnego w warunkach endogenicznych i egzogenicznych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1, s. 3-13.
• Kraan D. J., 2004. Off-budget and tax expenditures. OECD Journal on Budgeting, nr 4(1), s. 121-142.
• Maciejczak M., 2009. Rolnictwo i obszary wiejskie źródłem dóbr publicznych–przegląd literatury. Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75 (4), s. 121-134.
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.), 2012. Podstawy ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Motowidlak U., 2009. Aktywność gospodarstw rolnych w Polsce w budowaniu łańcuchów dostaw. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, nr 8, s. 131-141.
• OECD 2010. Tax Expenditures in OECD Countries. OECD Publishing, http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/tax-expenditures-in-oecd-countries_9789264076907-en#page2 (dostęp: 23.01.2015).
• OECD 2014, Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2014: OECD Countries, OECD Publishing ONZ 2014. GDP and its breakdown at current prices in National currency. http://unstats.un.org/unsd/snaama/dnltransfer.asp?fID=1 (dostęp: 1.11.2014).
• Owsiak S., 2013. Harmonizacja podatków bezpośrednich warunkiem integracji gospodarczej unii europejskiej, http://owe2.pte.pl/pliki/2/1/s_owsiak_harmonizacja.pdf (dostęp: 31.01.2015).
• Pawłowska-Tyszko J. (red.), 2013. Systemy podatkowe w krajach Unii Europejskiej. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
• Poczta-Wajda A., 2009. Zjawisko paradoksu rozwojowego w polityce rolnej. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, nr 11(2), s. 200-205.
• Rembisz W., 2010. Krytyczna analiza podstaw i ewolucji interwencji w rolnictwie. Współczesna Ekonomia, nr 4(4), s. 7-25.
• Skarżyńska A., 2011. Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność. Roczniki Nauk Rolniczych, SERIA G, T. 98, z. 1, s. 7-21.
• Stiglitz J. E., 1987. Some theoretical aspects of agricultural policies. The World Bank Research Observer, nr 2(1), s. 43-60.
• Wilkin J., 2009. Wielofunkcyjność rolnictwa - konceptualizacja i operacjonalizacja zjawiska, Wieś I Rolnictwo, nr 4, s. 9-28.
• Zegar J. S., 2013. Kwestia bezpieczeństwa żywnościowego a ekonomia. IX Kongres Ekonomistów Polskich, materiały konferencyjne.
• Zegar J. S., 2007, Przesłanki nowej ekonomiki rolnictwa. Zagadnienia ekonomiki rolnej, nr 4, s. 5-27.
• Ziętara W., 2009. Model polskiego rolnictwa–wobec aktualnych wyzwań. Zeszyty naukowe SGGW–Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 73, s. 5-21.

Identifiers

DOI

10.14595/PES/02/008