Human Freedom in the Constitution of the Republic of Poland

• Authors: Chmaj Marek

Title variants

PL

Wolność człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The term “freedom” comes from the Latin language and is derived from the words lib- er – free, independent and libertas – freedom. In general, freedom means no coercion and the ability to act according to your own will, which also means making choices under all available options. Freedom appears both in the preamble and in many pro- visions of the Polish Constitution. Of the greatest significance is Article 31, which in- dicates that “Human freedom is subject to legal protection” (paragraph 1) and that “Everyone is obliged to respect the freedoms and rights of others. No one shall be com- pelled to do what he is not required by law” (paragraph 2). After these guarantees, the principle of proportionality – is included in paragraph 3 – indicating on the basis of which premises and criteria restrictions of freedoms and rights may be introduced. This provision implies three specific, detailed rules regarding the restriction of liber- ty: a) the principle of the exclusivity of the law; b) the principle of proportionality and c) the principle of preserving the essence of freedom and rights. The constitutional leg- islator has formulated in Art. 31 par. 3 also a closed catalog of limitation clauses that allow the restriction of freedom and human rights. These are the following premises: a) the premise regarding state security and public order; b) the premise regarding en-vironmental protection; c) the premise regarding the protection of public health and morals and d) the premise regarding the freedoms and rights of others. The scope of freedom regulated by Art. 31 is universal because it applies to all freedoms and rights that are guaranteed in the Constitution.

PL

Pojęcie „wolność” pochodzi z języka łacińskiego i wywodzi się od słów liber – wolny, nie - zależny oraz libertas – wolność. Generalnie rzecz biorąc wolność oznacza brak przymusu oraz możliwość działania zgodnie z własną wolą, oraz dokonywania wyborów spośród wszystkich dostępnych opcji. Wolność występuje zarówno w preambule, jak i w wielu przepisach Konstytucji RP. Najbardziej istotne znaczenie ma art. 31, w którym wskaza- no, że „Wolność człowieka podlega ochronie prawnej” (ust. 1) oraz, że „Każdy jest obo- wiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawa mu nie nakazuje” (ust. 2). Po tych gwarancjach, w ust. 3 zawarto zasa- dę proporcjonalności, wskazując na podstawie jakich przesłanek i kryteriów może dojść do wprowadzenia ograniczeń wolności i praw. Z przepisu tego wynikają trzy konkret- ne, szczegółowe zasady dotyczące ograniczenia wolności: a) wyłączności ustawy; b) pro- porcjonalności oraz c) zachowania istoty wolności i praw. Ustrojodawca sformułował w art. 31 ust. 3 także katalog zamknięty klauzul limitacyjnych, które dopuszczają ogra- niczenie wolności i praw człowieka. Są to przesłanki: a) bezpieczeństwa państwa i po-rządku publicznego; b) ochrony środowiska; c) ochrony zdrowia i moralności publicznej oraz d) wolności i praw innych osób. Zakres wolności z art. 31 ma charakter uniwersalny, ponieważ dotyczy wszystkich wolności i praw, które są zagwarantowane w Konstytucji.

Keywords

EN

human freedom; the limits of freedom,; principle of proportionality

PL

wolność człowieka; ograniczenia wolności; zasada proporcjonalności

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2019
• Issue: 5 (51)
• Pages: 187-199

Contributors

author

Chmaj Marek

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warsaw 2009.
• Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 30, 31, 32, 33, Warsaw 2019.
• Chmaj M., Pojęcie i geneza wolności i praw człowieka, [in:] Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. T. I: Zasady ogólne, ed. M. Chmaj, Zakamycze 2002.
• Dylewska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego po wejściu w życie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2001, No. 1.
• Kalisz A., Klauzula moralności (publicznej) w prawie polskim, „Principia” 2013, No. LVII––LVIII.
• Piechowiak M., W sprawie stosowalności klauzuli limitacyjnej a art. 31 ust. 3 Konstytucji RP do art. 38 dotyczącego ochrony życia, [in:] Dylematy praw człowieka, eds. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2008.
• Sarnecki P., Wolność zrzeszania się, Warsaw 1998.
• Szuniewicz M., Ochrona bezpieczeństwa państwa jako przesłanka ograniczenia praw i wolności jednostki w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warsaw 2016.
• Wiśniewski L., Prawo a wolność człowieka. Pojęcie i konstrukcja prawna, [in:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, ed. L. Wiśniewski, Warsaw 1997.
• Wyrzykowski M., Granice praw i wolności – granice władzy, [in:] Obywatel – jego wolności i prawa, ed. B. Oliwa‐Radzikowska, Warsaw 1998.
• Zakolska J., Problem klauzuli ograniczającej korzystanie z praw i wolności człowieka w pracach konstytucyjnych, w poglądach doktryny i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2005, No. 5.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2019.05.13