O развитии системы названий населенных пунктов смоленского края в XVII –XVIII веках

• Authors: Картавенко Вера

Title variants

PL

O rozwoju systemu toponimicznego w kraju smoleńskim w XVII –XVIII wieku

EN

On the development of a system of place names in the Smolensk region in the 17th and 18th centuries

• Languages of publication: RU PL EN

Abstracts

PL

Prowadzenie badań nad nazwami miejsc i miejscowości, ich analiza na podstawie wczesnych źródeł i porównanie z nazwami w późniejszych dokumentach pozwala określić procesy rozwoju toponimii kraju smoleńskiego i przedstawić prawidłowości tego rozwoju. Typowe dla wczesnych okresów rozwoju toponimów były konstrukcje opisowe, w których występowała nazwa przedstawianego obiektu, dane właściciela (imię/przezwisko, nazwisko) oraz nazwa obiektu wodnego, znajdującego się w pobliżu danej miejscowości. W charakterze słów-wskazówek w konstrukcjach opisowych odnoszących się do danego obiektu (wsi, pastwiska, pustkowia) mogły być używane słowa река (rzeka), ручей, ручеек (strumień, mały strumień), исток (źródło), озеро (jezioro), речка (rzeczka), колодезь и колодец (źródło) itd. Wsie, sioła, pustkowia w XVII–XVIII w. często miały podwójne nazwy. Mogły to być nazwy oficjalne i ludowe oraz stare i nowe. W późniejszych okresach, wraz z rozwojem i kształtowaniem się nowożytnego systemu toponimicznego, konstrukcje opisowe stopniowo zanikały i były zamieniane na dobrze nam znane nazwy jednowyrazowe.

EN

The study of the names of places and settlements, their analysis on the basis of earlier sources, and the comparison of those names with later documents allows for an explication of the process of development of toponyms in the region of Smolensk and a presentation of the patterns of that process. Descriptive constructions were typical of the early stages of the development of place names; including the name of the feature, information about its owner (first name, nickname, surname), and the name of water features in the vicinity of the settlement. Words such as река (river), ручей, ручеек (brook, little stream), исток (spring, source), озеро (lake), речка (little river), колодезь and колодец (spring) etc, were used in the character of word-clues in descriptive constructions given to particular features (villages, pastures, waste villages, waste places). Villages and open spaces often had two names in the 17th and 18th centuries. These may have been the official and common names, or the old and the new. In later times, along with the development and formation of a new system of toponymy, descriptive constructions began to disappear and were replaced by the well-known single-word names.

Keywords

PL

toponim; rozwój systemu toponimicznego; zabytki piśmiennictwa rosyjskiego

EN

toponym; the development of the toponymic system; monuments of Russian writing

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2018
• Volume: 66
• Pages: 219-226

Contributors

author

Картавенко Вера

• Кафедра русского языка, филологический факультет, Смоленский государственный университет, Россия

References

• Карпенко Юрий, 1980, Признаки молодости топонимической системы, в: Перспективы развития славянской ономастики, Наука, Москва, с. 48–57.
• Попов Александр, 1964, Основные принципы топонимического исследо- вания, в: В.А Никонова, О.Н. Трубачева, ред., Принципы топонимики, Наука, Москва, с. 34–44.
• Поспелов Евгений, 2000, Историко-топонимический словарь России. Досоветский период, Профиздат, Москва.