Humanistyczno-religijna pedagogika Siergieja A. Raczyńskiego (1833-1902)

• Authors: Aleksiejuk Artur

Title variants

EN

The Humanist and Religious Pedagogy of Sergey A. Rachinsky (1833-1902)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Siergiej A. Raczyński (1833-1902 jest uznawany za jednego z najważniejszych przedstawicieli humanistycznego idealizmu narodowo-religijnego w rosyjskiej myśli pedagogicznej drugiej połowy XIX wieku. Jego myśl pedagogiczna, która była rezultatem nie tylko rozważań teoretycznych, lecz nade wszystko doświadczeń praktycznych, znacząco wpłynęła na rozwój wiejskiego szkolnictwa w Rosji na przełomie XIX i XX wieku. Szkoła dla dzieci wiejskich, założona w 1875 roku przez Raczyńskiego we wsi Tatiewo, stała się modelowym przykładem organizacji elementarnych szkół cerkiewno-parafialnych w Rosji. Po roku 1917 postać i dzieło tego wybitnego pedagoga zostały skazane na zapomnienie. Obecnie są one na nowo odkrywane, zaś w Polsce pozostają praktycznie nieznane. Artykuł stanowi próbę przybliżenia polskiemu czytelnikowi myśli pedagogicznej Siergieja Raczyńskiego, którego gorliwość, pomysłowość i oddanie, jakim wykazał się w nauczaniu i wychowaniu dzieci, mogą być wzorem dla nauczycieli i wychowawców doby współczesnej.

EN

Sergey A. Rachinsky (1833-1902) is acknowledged to be one of the most important representatives of humanistic and ethno-religious idealism in Russian educational thought of the second half of the 19th century. His pedagogical thought, which was the result of not only theological reflection, but above all of practical experience, significantly influenced the development of rural education in Russia at the turn of the 20th century. A school for rural children, which Rachinsky established in 1875 in the village of Tatievo, became a model example of the elementary organization of parochial schools in Russia. After 1917, the figure and work of this distinguished pedagogue was doomed to oblivion. His work is currently being newly discovered; however, they remain practically unknown in Poland. This article attempts to make the pedagogical thought of Sergey Rachinsky accessible to readers. His zeal, creativity and dedication shown in teaching and educating children are an example for teachers and educators in contemporary times.

Keywords

PL

Siergiej Raczyński; humanizm religijny w pedagogice; szkoły cerkiewno-parafialne; pedagogika rosyjska XIX wieku; szkolnictwo w Rosji do 1917 roku

EN

Sergey A. Rachinsky; religious humanism in education; parochial schools; Russian pedagogy of the 21st century; education in Russia until 1917

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2018
• Issue: 3 (24)
• Pages: 57-80

Contributors

author

Aleksiejuk Artur

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

References

• Богданов-Бельский Н. П., Устный счет, https://artchive.ru/artists/2009~Nikolaj_Petrovich_BogdanovBelskij/works/26148~Ustnyj_schet, z dn. 16. 05. 2018.
• Водовозов В. И., Новый план устройства народной школы, по поводу книги «Заметки о сельских школах» С. Рачинского, w: Избранные педагогические сочинения, (ред.) В. З. Смирнова, Изд-тво Акад. Пед. Наук РСФСР, Москва 1958, s. 563-576.
• Георгиевский В. Т., Сергей Александрович Рачинский: поборник народного просвещения, друг крестьянских детей, Синодальная типография, С.-Петербург 1912.
• Горбов Н. М., С. А. Рачинский, Изд.-тво Общества ревнителей русского исторического просвещения, С.-Петербург 1903.
• Ельницкий К. В., Сергей Александрович Рачинский, w: Русские педагоги II-ой половины XIX-го столетия для учебных заведений, в которых преподается педагогика, Изд-тво М. М. Гутзаца, Петроград 1915.
• Житенев Т. Е., Создание „Правил о церковно-приходских школах” от 13 июня 1884 года и реформа начальных школ Святейшего Синода, „Вестник ВУиТ”, 2009 nr 3, s. 154-175.
• Зорин А. Л., Идеология «Православие-самодержавие-народность» и ее немецкие источники, w: В раздумьях о России (XIX век), Археографический центр, Москва 1996, s. 105-128.
• Правила о церковно-приходских школах (1884 г.), w: Хрестоматия по истории педагогики, (ред.) С. А. Каменева, (сост.) Н. А. Желваков, Москва 1936, http://www.detskiysad.ru/raznlit/istped008.html, z dn. 4. 05. 2018.
• Рачинский C. A., Absit omen, Университетская типография, Москва 1901.
• Рачинский С. А., Автобиография и хронологическая канва жизни и деятельности для будущих мемуаристов, Изд-тво РГАЛИ, С.-Петербург 1889.
• Рачинский С. А., Заметки о сельских школах, „Русь” 1881, nr 45 (19.09.1881), s. 9-11; 1881 nr 46 (26.09.1881), s. 14-17; 1881 nr 47 (3.10.1881), s. 12-14; 1881 nr 48 (10.10.1881), s. 13-16; 1881 nr 49 (17.10. 1881), s. 15-17; 1881 nr 50 (24.10. 1881), s. 10-12; 1881 nr 51 (31.10. 1881), s. 11-12; 1881 nr 52 (7.11.1881), s. 16-18; 1881 nr 53 (14.11.1881), s. 13-15.
• Рачинский С. А., Заметки о сельских школах, w: Сельская школа: сборник статъей, Тип. М. Г. Волчанинова, Москва 1891, s. 1-93.
• Рачинский С. А., Из записок сельского учителя, „Русский вестник”, 1888 nr 11 (199), s. 152-163; 1889 nr 8 (203), s. 113-126; 1890 nr 5 (208), s. 113-125.
• Рачинский С. А., Из записок сельского учителя, w: Сельская школа: сборник статъей, Тип. М. Г. Волчанинова, Москва 1891, s. 171-217.
• Рачинский С. А., Школьный поход в Нилову пустынь, w: Сельская школа: сборник статъей, Тип. М. Г. Волчанинова, Москва 1891, s. 112-170.
• Романов С., Дай нам Бог силы и мудрость продолжать это святое дело, „Вестник ТПкг”, 1999 nr 3.
• Толстой Л. Н., Собрание сочинений в 20 т., т. 17, Изд-тво ХУДОЖЕСТВЕННАЯ ЛИТЕРАТУРА, Москва 1965.
• Троицкий Н. A., Россия в XIX веке: курс лекций, Изд-тво ВЫСШАЯ ШКОЛА, Москва 1999.