New Side of Upper Silesia in Light of Revitalisation Processes

• Authors: Agata Agata

Title variants

PL

Nowe oblicze Górnego Śląska w świetle procesów rewitalizacyjnych

• Conference: Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Trwające od lat 60. XX w. w Europie Zachodniej, a od lat 90. w Polsce procesy restrukturyzacji obiektów poprzemysłowych i innych należą obecnie do jednych z najważniejszych zjawisk gospodarczych, przekształcających funkcjonalną przestrzeń miast i starych okręgów przemysłowych. W naszym kraju ich efekty widoczne są najbardziej na Górnym Śląsku i w przemysłowej Łodzi. Górny Śląsk, będący największym w Polsce skupiskiem tradycyjnego przemysłu górniczego, hutniczego, maszynowego czy chemicznego, zmienia już od prawie 30 lat swój profil gospodarczy, restrukturyzuje przemysł i znacznie go unowocześnia. Wiąże się z tym zamykanie starych obiektów poprzemysłowych, które poddawane są rewitalizacji i najczęściej zyskują nowe funkcje społeczno-gospodarcze. Procesowi temu poddawane są też inne obiekty oraz duże nieraz przestrzenie, które uległy dewastacji i zniszczeniu, a którym przywraca się dawne wartości historyczno-architektoniczne. W niniejszym artykule najwięcej uwagi poświęcono zdiagnozowaniu różnych rodzajów obiektów poprzemysłowych istniejących na Górnym Śląsku oraz innych obiektów, poddawanych tutaj rewitalizacji. Określono też możliwe kierunki ich zagospodarowania i przystosowania do nowych funkcji. Podane zostały przykłady efektów rewitalizacji obiektów spotykanych na terenie GOP, takich jak: kopalnie, huty, fabryki, obiekty przemysłu maszynowego, a także nieużytki poprzemysłowe. W pracy wskazano również na najważniejsze rezultaty zrealizowanych już projektów, które zmieniają strukturę funkcjonalną Górnego Śląska i kształtują jego nowe oblicze społeczno-gospodarcze. Wśród nich bardzo ważnym kierunkiem przekształceń tego obszaru przemysłowego jest turystyka, czyniąca ten region najważniejszym w Polsce skupieniem obiektów dokumentujących dawne tradycje przemysłowe, kulturowe i cywilizacyjne, pokazujące jego unikalne, nie tylko w skali kraju, ale i Europy, cechy.

EN

Post-industrial facility restructuring processes redefining the functionality of urban and old industrial space, have taken place in Western Europe since the 1960s and constitute one of the most significant economic phenomena nowadays. In our country, the results are most vivid in Upper Silesia and the industrial city of Łódź. Upper Silesia, the most considerable concentration of mining, steel, engineering and chemical industries, has been restructuring and innovating its industries for nearly 30 years. It is connected with closing of the old post-industrial facilities which become subject to revitalisation and, frequently, are given new socio-economic functions. Other devastated and damaged facilities and spaces are also subject to such processes – former historical and architectural values are restored for them. In this paper, the emphasis is put on a diagnosis of the various types of post-industrial and other Upper Silesian facilities subject to revitalisation. Moreover, possible directions of development and adaptation to new functions have been indicated. Examples of various revitalisation results have been mentioned for such GOP (Upper-Silesian Industrial Region) facilities as: coal mines, steel-works, factories, engineering plants, as well as post-industrial waste-ground. The paper also identifies the most significant output of the already completed projects which results in the change of the functional structure of Upper Silesia and creates its new socio-economic image. One of the directions of this industrial region’s transformation is tourism which makes Upper Silesia an area of a unique and most powerful concentration of facilities demonstrating the former industrial, cultural and civilisational traditions – unexampled on the national or European scale.

Keywords

PL

Górny Śląsk; rewitalizacja; tereny poprzemysłowe

EN

post-industrial areas; revitalisation; Upper Silesia

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Year: 2018
• Volume: 14. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym
• Pages: 109-124

Contributors

author

Agata Agata

• Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gliwicach, Polska

References

• Antonowicz, P. (2011). Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwie śląskim. W: Z. Nowak, J. Mańka (red.), Rewolucja przemysłowa na Górnym Śląsku. Poczet Gwarków Śląskich, z. 3. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 59–64.
• Gasidło, K. (1998). Problemy przekształceń przestrzeni terenów poprzemysłowych. Zeszyty Naukowe. Architektura, 37.
• Gasidło, K. (2013). Przekształcenia terenów obiektów poprzemysłowych jako problem urbanistyczno-architektoniczny województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe. Architektura, 52, 65–80.
• http://marinagliwice.pl/strona-glowna/marina-miejsca-do-cumowania
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Silesia_City_Center#/media/File:Katowice_-_Silesia_City_Center_(2).jpg
• http://rewitalizacja.silesia.org.pl/img_projekty/1.obraz_z_lotu_ptaka_-przed.jpg
• Jędrysiak, T. (2011). Turystyka kulturowa. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Lamparska, M. (2017). Turystyka wśród górniczych szybów. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Ogólnodostępna Platforma Informacji. Tereny poprzemysłowe i zdegradowane, http://opitpp.orsip.pl/ imap/
• Ostręga, A., Uberman, R. (2010). Kierunki rekultywacji i zagospodarowania – sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady. Górnictwo i Geoinżynieria, 34(4), 445–461.
• Szejnert, M. (2007). Czarny ogród. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Szołtysek, M. (1998). Śląsk, takie miejsce na ziemi. RWybnik: ydawnictwo Śląskie ABC.
• Śmietana, K., Zagórska, E. (2006). Rewitalizacja zabudowy i terenów poprzemysłowych na Górnym Śląsku. Analiza zmian sposobów użytkowania nieruchomości – studia przypadków. Materiały konferencyjne II Śląskiego Forum Rewitalizacji. Katowice.
• Wagner, T. (2005). Wybrane przykłady adaptacji obiektów poprzemysłowych na terenie Górnego Śląska. W: Bogactwo dziedzictwa przemysłowego jako wyzwanie i atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. II Konferencja międzynarodowa. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego, 249–256.