Społeczne konsekwencje medykalizacji procesu starzenia się na przykładzie analizy portalu Senior.plv

• Authors: Piłat Aleksandra

Title variants

EN

Social consequences of medicalization of old age – an analysis the Senior.pl website

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polska jest jednym z siedmiu najszybciej starzejących się państw Europy, a prognozowany dalszy wzrost liczby osób starszych spowoduje konieczność zmierzenia się z wieloma, różnego rodzaju wyzwaniami. Jednym z nich jest społeczne postrzeganie osób starszych. Celem artykułu jest przedstawienie procesu medykalizacji starości z perspektywy mediów oraz samej osoby starszej. Przeprowadzono analizę zawartości jednego z największych polskich portali skierowanych do osób starszych – www.senior.pl, dzięki której możliwa stała się identyfikacja społecznego postrzegania starości i procesu starzenia się oraz innych tematów będących w centrum zainteresowania odbiorców portalu. Wyniki analizy wskazują na umedycznienie oraz ufarmakologicznienie starości. Szczególna uwaga skupia się jednak nie na naukowo pojętej medycynie i farmakologii, a zastąpieniu jej głównie medycyną alternatywną o nieudowodnionej skuteczności. W tematyce artykułów zamieszczonych na portalu przeważają wątki związane ze zdrowiem, w tym przede wszystkim dietami i ziołolecznictwem. Tak znaczące miejsce tematyki medycznej wśród artykułów oraz w postach zamieszczanych na forum internetowym świadczy o postrzeganiu późnej dorosłości niemal wyłącznie w kontekście chorób i niesprawności. Portal jest wprawdzie użytkowany przez osoby lepiej wykształcone, lepiej poruszające się po współczesnym świecie i bardziej aktywne, korzystające z nowych technologii, jednak bardzo rzadko podejmuje temat aktywizacji i edukacji, sprowadzając zainteresowania swojego czytelnika wyłącznie do chorób i ich leczenia.

EN

Society is rapidly ageing, particularly in European countries. Poland is among the top seven countries in Europe in terms of the rapid growth of its ageing population. This situation makes it necessary to deal with many various of challenges, one of which is the public perception of the elderly. The aim of this article is to present the process of medicalization of old age from the perspective of the media and the elderly. For this purpose, an analysis was undertaken of one of the Polish largest websites for the elderly – www.senior.pl, which made it possible to identify the social perception of old age and the aging process, as well as other topics which concerned the audience of the website. Results of the analysis demonstrate the extent of the medicalization and pharmaceuticalization of old age. However, the main emphasis of the websites exchanges was placed on healing medicines instead scientific medicines. The subject of the articles posted on the website was completely dominated by health, including a healthy diet and complementary and alternative medicines. The significant role of medical issues among all the articles and posts on the internet forum testifies to the perception of late adulthood mainly in the context of illness and disability. The website is used mainly by persons who are better educated, more active, and do not have problems using new technologies but it very rarely raises the topic of activation and education, instead focusing almost exclusively on diseases and treatment.

Keywords

PL

medykalizacja procesu starzenia; analiza treści; internetv

EN

medicalization of an old age; content analysis; internet

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2017
• Volume: LXVI
• Issue: 1
• Pages: 135-153

Dates

published

2017

Contributors

author

Piłat Aleksandra

• Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

References

• Allan Stuart. 2006. Kultura newsów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Baudrillard Jean. 2006. Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Warszawa: Wyd. Sic!.
• Bińczyk Ewa. 2002. Nieklasyczna socjologia medycyny Michela Foucault: praktyki medykalizacji jako praktyki władzy. W: W stronę socjologii zdrowia, W. Piątkowski i A. Titkow (red.), 181–193. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bowling Anna. 2002. Research methods in health. Investigating health and health service. Buckingham: Open University Press.
• Bugajska Beata. 2012. Tożsamość człowieka w starości. Studium socjopedagogiczne. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Butler Robert, Michael Fossel, Mitchell Harman, Christopher Heward, Jay Olshansky, Thomas Perls, David Rothman, Sheila Rothman, Huber Warner, Michael West, Woodring Wright. 2002. “Is there an antiaging medicine?”. Journal of Gerontology: Biological Sciences 57(9): B333–8.
• Cacioppo John, Louise Hawkley, Elizabeth Crawford, John Ernst, Mary Burleson, Ray Kowalewski, William Malarkey, Eva Van Cauter, Gary Berntson. 2002. “Loneliness and health: Potential mechanisms”. Psychosomatic Medicine: 64(I.3): 404–417.
• Conrad Peter, Valerie Leiter. 2004. “Medicalization, markets and consumers”. Journal of Health and Social Behavior 45 (Extra Issue): 158–176.
• Conrad Peter. 2008. The medicalization of society: On the transformation of human conditions into treatable disorders. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Conrad Peter, Ashley Rondini. 2010. The internet and medicalization: Reshaping the global body and illness. In: Culture, bodies and the sociology of health, E. Ettorre (ed.), 107–120. Burlington: Ashgate.
• Davis Joseph. 2010. Medicalization, social control, and the relief of suffering. In: The new Blackwell companion to medical sociology, W.C. Cockerham (ed.), 211–242. Chichester: Blackwell Publishing.
• Doroszewska Anna. 2010. Wpływ internetu na zachowania w zdrowiu i chorobie. W: Zdrowie i choroba w kontekście psychospołecznym, K. Popielski, M. Skrzypek, E. Albińska (red.), 299–311. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Dziuban Agata. 2010. „Społeczny obraz starości i postrzeganie własnego ciała w procesie starzenia się. Przegląd piśmiennictwa”. Gerontologia Polska 18(3): 140–147.
• Goban-Klas Tomasz. 2009. Media i komunikowanie masowe: teorie i analiza prasy, radia, telewizji i internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Goban-Klas Tomasz. 2010. Komunikowanie i media. W: Dziennikarstwo i świat mediów, Z. Bauer, E. Chudziński (red.), 11–38. Kraków: Wydawnictwo Univeristas.
• Juza Marta. 2007. „Wiedza ekspercka a mądrość zbiorowa w komunikacji internetowej”. Studia Socjologiczne 3(186): 37–58.
• Korp Peter. 2006. “Health on the internet: Implications for health promotion”. Health Education research 21(1): 78–86.
• Kłos Jan, Małgorzata Gromadecka-Sutkiewicz, Monika Zysnarska. 2014. „Medykalizacja – wyzwanie XXI wieku”. Hygeia Public Health 49(3): 382–388.
• Lisowska-Magdziarz Małgorzata. 2004. Analiza zawartości mediów: przewodnik dla studentów: wersja 1.1. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• MPiPS, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. 2013. Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Raport ewaluacyjny. Warszawa.
• Miś Lucjan, Marek Szepski, Katarzyna Ornacka. 2015. „Starość na stronach internetowych Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Problemy ludnościowe a polityka społeczna”. Starzenie się. Problemat społeczno – socjalny i praktyka działań. Zeszyty Pracy socjalnej 18(1–4): 175–186.
• Mykytyn Courtney Everst. 2008. “Medicalizing the optimal: Anti-aging medicine and the quandary of intervention”. Journal of Aging Studies 22: 313–321.
• Nowakowska Luiza. 2013. Medykalizacja a granice odpowiedzialności jednostek w ponowoczesnej rzeczywistości. W: Socjologia Medycyny. W multidyscyplinarnych badaniach humanizujących biomedycynę, M. Skrzypek (red.), 235–245. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Nowakowski Michał. 2015. Medykalizacja i demedykalizacja: zdrowie i choroba w czasach kapitalizmu zdezorganizowanego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Nowakowski Michał, Luiza Nowakowska. 2010. Medykalizacja starości: dylematy i zagrożenia. W: Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, D. Kałuża, P. Szukalski (red.), 206–218. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.
• Synowiec-Piłat Małgorzata, Barbara Kwiatkowska, Krzysztof Borysławski (red.). 2015. Inkluzja czy ekskluzja? Człowiek starszy w społeczeństwie. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
• Szpunar Magdalena. 2010. Internet w procesie realizacji badań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szpunar Magdalena. 2011. Społeczne konteksty nowych mediów. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Stuart-Hamilton Ian. 2006. Psychologia starzenia się. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Szmigielska Barbara, Anna Bąk, Aleksandra Jaszczak. 2012. „Komputer i internet w życiu e-seniorów – doniesienie z badań jakościowych”. Studia edukacyjne 23: 334–366.
• Szukalski Piotr (red.). 2008. Przygotowanie do starości: Polacy wobec starzenia się. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
• Tobiasz-Adamczyk Beata. 2011. „Wsparcie społeczne, sieci a nierówności w stanie zdrowia w wieku starszym na przykładzie umieralności i jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia”. Zdrowie Publiczne 9 (2): 119–126.
• Wieczorkowska Małgorzata. 2013. „Czy starość jest chorobą? – medykalizacja starości w Polsce”. Przegląd Socjologiczny 62(2): 109–134.
• Wieczorkowska Małgorzata. 2015. Starość.pl – analiza zawartości portali internetowych przeznaczonych dla seniorów. W: Inkluzja czy ekskluzja? Człowiek stary w społeczeństwie, M. Synowiec-Piłat, B. Kwiatkowska, K. Borysławski (red.), 223–237. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
• Williamson John, Judith A. Shindul, Linda Evans. 1985. Aging and public policy: Social control or social justice? Charles C. Thomas Pub Ltd.
• Woźniak Barbara, Beata Tobiasz-Adamczyk, Monika Brzyska. 2009. „Promocja zdrowia wśród osób starszych w świetle trzech pierwszych faz programu HealthProElderly”. Problemy Higieny Epidemiologicznej 90(4): 459–464.
• Zimbardo Philip. 1999. Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

ISSN

0033-2356