Znaczenie obchodów jubileuszu 30-lecia kinematografii Polski Ludowej (1975)

• Authors: Szczutkowska Joanna

Title variants

EN

The Meaning of 30th Jubilee Celebration of The Polish People’s Republic Cinematography (1975)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Obchody 30-lecia kinematografii PRL, odpowiadające partyjno-rządowym rytuałom Polski Ludowej, miały wieloraki sens. Poza samą ideą upamiętnienia aktu upaństwowienia kinematografii polskiej dekretem Rady Ministrów „O utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego Film Polski” z 13 listopada 1945 r. oczywiste było ich znaczenie polityczne. Dla władz PRL jubileusz stanowił jedną z okazji, aby podkreślić wkład PZPR w osiągnięcia polskiej kultury i nakłonić do współpracy jak największą liczbę twórców. W związku z tym kluczowe miejsce w programie obchodów zajmowały spotkania władz z filmowcami. W dniu 4 listopada 1975 r. I Sekretarz KC PZPR Edward Gierek wysokimi odznaczeniami państwowymi uhonorował 60 twórców. Uroczystości rocznicowe służyły wspólnocie socjalistycznej za bodźce rozwijające filmowe związki. Z tej okazji do Polski przybył przewodniczący Państwowego Komitetu Kinematografii Rady Ministrów ZSRR Filip Jermasz, dyrektor generalny kinematografii czechosłowackiej Jiří Purš oraz wiceminister kultury NRD Hans Starke. Obchodom towarzyszyła kampania propagandowa w mediach.

EN

Celebrations of the 30th anniversary of the cinematography of the Polish People’s Republic, that were part of the party-state rituals of the Socialist Poland, had multiple meanings. In addition to the very idea of commemorating the act of nationalizing Polish cinematography by a decree of the Council of Ministers, “On the establishment of the state-owned Polish Film [Film Polski] enterprise” from November 13, 1945 it had obvious political dimension. For the authorities of the Polish People’s Republic, the jubilee was one of the occasions to emphasize the PZPR’s contribution to the achievements of Polish culture and to induce as many artists as possible to cooperate. Therefore, a key place in the celebration were the meetings authorities held with the filmmakers. On November 4, 1975, the First Secretary of the Central Committee of the PZPR Edward Gierek honoured 60 artists with high state decorations. Anniversary celebrations served the socialist community as stimuli developing film relationships. On this occasion, the chairman of the State Committee of Cinematography of the Council of Ministers of the USSR Filip Jermasz, general director of Czechoslovak cinematography Jiří Purš and the deputy minister of culture of the GDR Hans Starke visited Poland. The celebrations were accompanied by a propaganda campaign in the media.

Keywords

EN

Polish People’s Republic; Polish cinematography

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 100 O świętowaniu
• Pages: 44-54

Contributors

author

Szczutkowska Joanna

• Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• „Dziennik Ustaw” 1945, nr 55, poz. 308.
• Baczko B., Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Dytman-Stasieńko A., Święto zawłaszczonych znaczeń. 1 maja w PRL. Ideologia, rytuał, język, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław 2006.
• Hendrykowska M., Kronika kinematografii polskiej 1895-1997, „Ars Nova”, Poznań 1999.
• Krajewski A., Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1985), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2004.
• Lubelski T., Historia kina polskiego 1895-2014, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2015.
• Madej A., Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Wydawnictwo „Prasa Beskidzka”, Bielsko-Biała 2002.
• Main I., Trudne świętowanie. Konflikty wokół obchodów świąt państwowych i kościelnych w Lublinie (1944-1989), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2004.
• Mazur M., Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956-1980, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2003.
• Rogowska B., Funkcje polityczne obchodów Święta Zwycięstwa w Polsce w latach 1945-1949, w: Studia historyczne i politologiczne, red. R. Gelles, M. S. Wolański, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.
• Sowiński P., Komunistyczne święto. Obchody 1 maja w latach 1948-1954, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2000.
• Szczutkowska J., Film i kinematografia w świetle Polskiej Kroniki Filmowej (1971-1980), w: Społeczno-polityczne inspiracje w kulturze i sztuce wizualnej, red. Ł. Jureńczyk, J. Szczutkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2016.
• Szczutkowska J., Polityka kulturalna PRL w dziedzinie kinematografii, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014.
• Tejchma J., Kulisy dymisji. Z dzienników ministra kultury 1974-1977, Oficyna Cracovia, Kraków 1991.
• Wojtczak M., Kronika nie tylko filmowa, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa 2004.
• Zajiček E., Poza ekranem: kinematografia polska 1918-1991, Filmoteka Narodowa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1992.
• Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2001.
• Żygulski K., Święto i kultura. Święta dawne i nowe. Rozważania socjologa, Insytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1981.
• Żygulski, I. Hoffmaan, M. Burdowicz-Nowicka, Święta w środowisku robotniczym, cz. 2, Polska Akademia Nauk Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa, 1985.
• http://www.filmpolski.pl
• Polska Kronika Filmowa 1975: PKF 75/46B.