Fasety na nowo odkryte. Integrowanie systemów nawigacji i organizowania informacji

• Authors: Skórka Stanisław

Title variants

EN

Facets Rediscovered. Integration of Navigation and Information Organization Systems

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

CEL/TEZA: Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji i zasad działania nawigacji fasetowej (kierowanej) i wyszukiwania fasetowego oraz ich zastosowania w katalogach bibliotecznych. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Scharairteryzowano metodę organizowania dostępu do zasobów informacji za pomocą faset odpowiadających kryteriom wyszukiwania. Omówiono podstawowe cechy architektury informacji systemów wyszukiiania fasetowego oraz modele zachowań informacyjnych użytkowników, na podstawie których takie systemy są budowane. Analizie porównawczej poddano zastosowanie wyszukiwania fasetowego w katalogach komputerowych na przykładzie katalogów elektronicznych (OPAC) pięciu bibliotek narodowych: Biblioteki Brytyjskiej (British Library), Biblioteki Kongresu (Library of Congress), Biblioteki Narodowej Walii (Llyfrgell Genedlaethol Cymru - National Library of Wales), Biblioteki Narodowej Australii (National Library of Australia) i Rosyjskiej Biblioteki Narodowej (Rossijskoj Nacionalnoj Biblioteki). Dane do analizy zbierane były od czerwca do września 2014 r. WYNIKI I WNIOSKI: Rozwój technologii informacyjnej doprowadził do odrodzenia koncepcji S.R. Ranganathana wieloaspektowego systemu klasyfikacji treści, ułatwiającego odszukanie informacji wieloma drogami. Klasyfikacja fasetowa jest dziś jedną z najczęściej stosowanych metod organizowania treści w serwisach internetowych o charakterze komercyjnym, choć większość autorów systemów kategoryzacji treści, które oparte są na tej klasyfikacji nie zdaje sobie z tego sprawy. Zastosowanie faset do zawężania rezultatów wyszukiwania jest już standardem w komercyjnych serwisach internetowych, w systemach bibliotecznych zaś innowacja ta nie jest jeszcze powszechna. Nie ma przyjętych czy zalecanych wzorców. W badanych katalogach zauważono różnice w liczbie kategorii oferowanych użytkownikom w interfejsach wyszukiwania fasetowego oraz ich nazewnictwie. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Tematyka wykorzystania faset i klasyfikacji fasetowej w mechanizmach wyszukiwania jest w Polsce rzadko poruszana. Autorowi nie są znane badania nad wykorzystaniem tego typu mechanizmu w serwisach internetowych związanych z działalnością informacyjno-biblioteczną.

EN

PURPOSE/THESIS: The paper is intended to present the idea of faceted navigation and information retrieval and their application in the library catalogs. APPROACH/METHODS: The author discusses access to information resources with facets corresponding to search criteria, basie features of architecture of faceted retrieval systems and models of users’ information behavior used to build such systems. The comparative analysis covers faceted information retrieval in five online public accessed catalogs of national libraries: British Library, Library of Congress, National Library of Wales, National Library of Australia and National Library of Russia. Data for the analysis were collected from June to September 2014. RESULTS AND CONCLUSIONS: The evolution of information technologies has led to the rebirth of S, R, Ranganathan's multifaceted system of contents classification, facilitating the retrieval of information via several different ways. Faceted classification is one of most often used methods of content organization in commercial websites, although most authors of systems based on this classification are not aware of this fact. Facets used to refine search results are common in commercial websites but this innovation remains fairly unknown to library catalogs and no best practices and examples to follow have been identified so far. The author finds differences in number of categories available and terminology used in faceted retrieval interfaces in the library catalogs selected for the research. ORIGINALITY/VALUE: The issues of facets and faceted classification in search and retrieval systems are rarely discussed in Poland. The author does not know any research on the application of such mechanism in library and information online services.

Keywords

PL

Architektura informacji; Fasety; Katalogi biblioteczne; Klasyfikacja fasetowa; Nawigacja fasetowa; Systemy discovery and delivery; Wyszukiwanie fasetowe

EN

Information architecture; Facets; Library catalogs; Faceted classification; Faceted navigation; Discovery & Delivery systems; Faceted information retrieval

• Publisher: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii. Uniwersytet Warszawski
• Journal: Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne
• Year: 2014
• Volume: 52
• Issue: 2(104)
• Pages: 92-109

Dates

received

2014-09-14

revised

2014-11-03

accepted

2014-11-30

Contributors

author

Skórka Stanisław

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Biblioteka Główna, ul. Podchorążych 2, 30 -084 Kraków

References

• Aleph Polska (2010). Exlibris Primo. Discovery and Delivery [online]. Aleph Polska [31.102014], http://www.aleph.pl/produkty/primo/
• Babik, W. (1993). Nowe rozwiązania klasyfikacyjne dla systemów informacyjno-wyszukiwawczych materiałów kartograficznych. Zagadnienia Informacji Naukowej 2 (62), 63-85.
• Bates, M. J. (1989). The Design of Browsing and Berrypicking Techniques for the Online Search Interface [online]. [3.09.2014], http://pages.gseis.ucla.edu/faculty/bates/berrypicking.html
• Bielicka, L.A., Ścibor, E. (1982). Języki informacyjne. Rodzaje i zastosowanie w działalności informacyjnej. Warszawa CINTE.
• Bojar, B. red. (2002). Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Chmielewska-Gorczyca, E. (1993). Tezaurus nazw geograficznych Biblioteki Sejmowej. Zagadnienia Informacji Naukowej 2(62), 123-140.
• Czerny, A.I. (1981). Teoria wyszukiwania informacji. Warszawa: PWN.
• Fagan, J. C. (2010). Usability Studies of Faceted Browsing: A Literature Review. Information Technology and Libraries, June, 58-66.
• Flamenco Search (b.d.). The Flamenco Search Interface Project [online]. UC Berkeley School of Information [4.04.2013], http://flamenco.berkeley.edu/index.html
• Hall, C. E. (2011). Faceted-based library catalogs: A survey of the landscape [online]. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 48 (1), 1-8, [3.09.2014], http://www.asis.org/asist2011/proceedings/submissions/195_FINAL_SUBMISSION.pdf
• Harris, D. (2011). Why Oracle bought big data veteran Endeca [online]. Gigaom [5.04.2013], http://gigaom.com/2011/10/18/why-oracle-bought-big-data-veteran-endeca/
• Harter, S. P. (1986). Online Information Retrieval: Concepts, Principles, and Techniques. Orlando: Academic Press.
• Hearst, M. A.(2006a). Clustering versus Faceted Categories for Information Exploration. Communications of the ACM, April 49 ( 4), 59-61.
• Hearst, M. A.(2006b). Design Recommendations for Hierarchical Faceted Search Interfaces [online] The ACM SIGIR Workshop on Faceted Search. August [4.04.2013], http://flamenco.berkeley.edu/papers/faceted-workshop06.pdf
• Hearst M.A. (2009). Search User Interfaces. New York: Cambridge University Press..
• Hunt, K. (2006). Faceted Browsing. Breaking the Tyranny of Keyword Searching[online]. Felicitier 52 (1), 36-37 [2.09.2014], http://www.cla.ca/AM/Template.cfm?Section=Vol_52_No_1
• Kalbach, J. (2007). Designing Web Navigation. Beijing: O’Reilly.
• Koszowska, A. (2009). Społeczny OPAC – nowe trendy. Część 1. [online] Biblioteka 2.0. Blog społeczności czytelników i bibliotekarzy cyfrowych [ 10.09.2014], http://blog.biblioteka20.pl/?p=107
• La Barre, K. (2007). Faceted Navigation and Browsing Features in New OPACs: Robust Support for Scholarly Information Seeking? Knowledge Organization 34(2), 78-90.
• La Barre, K. (2010). Facet analysis. Annual Review of Information Science and Technology, 44 (1), 243–284.
• Lemieux, S. (2009). Designing for faceted search. Knowledge Management World, 18 (3), March, 14-15.
• Marchionini, G. (2003). Information Seeking in Electronic Environments. Cambridge: University Press.
• Morville, P.; Callender, J. (2011). Wzorce wyszukiwania. Projektowanie nowoczesnych wyszukiwarek. Gliwice: Helion.
• Nudelman, G. (2009). Best Practices for Designing Faceted Search Filters [online]. The UXmatters [27.08.2014], http://www.uxmatters.com/mt/archives/2009/09/best-practices-for-designing-faceted-search-filters.php#sthash.VWDwteRz.dpuf
• Papa, S. (2006). The Faceted Navigation and Search Revolution. Knowledge Management World, 15 (4), April, 6-7.
• Pirolli, P., Card, S.K. (1999). Information foraging. Psychological Review, 106 (4), 643–675.
• Ramdeen, S.; Hemminger, B.M. (2012). A Tale of Two Interfaces: How Facets Affect the Library Catalog Search Experience. Journal of the American Society and Information Science and Technology, 63 (4), 702-715.
• RIN (2006). Researchers and discovery services Behaviour, perceptions and needs [online]. Research Information Network [17.07.2014], http://www.rin.ac.uk/system/files/attachments/Researchers-discovery-services-report.pdf
• Rosenfeld, L.; Morville, P. (2003). Architektura informacji w serwisach internetowych. Gliwice: Helion.
• Russell-Rose, T.; Tate T. (2013). Designing the search experience. The Information Architecture of Discovery. Amsterdam: Morgan Kaufman.
• Sadeh, T. (2013). From Search to Discovery [online]. IFLA Library [10.09.2014], http://library.ifla.org/104/1/098-sadeh-en.pdf/
• Skórka, S. (2006). Użytkownicy systemów hipertekstowych. Strategie poszukiwania informacji w edukacyjnym serwisie internetowym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Sosińska-Kalata, B. (2002). Klasyfikacja. Struktury organizacji wiedzy, piśmiennictwa i zasobów. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Spencer, D. (2010). A Practical Guide to Information Architecture. Penarth: Five Simple Steps.
• Sparks, S. (2005). JISC disciplinary differences report [online]. London: Rightcom [17.07.2014], http://www.jisc.ac.uk/uploaded_documents/Disciplinary%20Differences%20and%20Needs.doc
• Tunkelang, D. (2009). Faceted Search. San Rafael: Morgan & Claypool Publishers.
• Ungurian, O. (1975). Teoria i praktyka klasyfikacji fasetowej S. R. Ranganathana. Warszawa: CINTE.
• Weinberger, D. (2007). Everything is miscellaneous: the power of the new digital disorder. New York: Times Books.

Identifiers

ISSN

0324-8194

EISSN

2392-2648