Sztuka pierwotna w czterech odsłonach. Uwagi o antropologii sztuki Lewisa H. Morgana, Franza Boasa, Aby’ego Warburga i Ruth F. Benedict

• Authors: Kisielewski Andrzej

Title variants

EN

Four views of “primordiality”. Remarks on the anthropology of art by Lewis H. Morgan, Franz Boas, Aby Warburg and Ruth F. Benedict

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

These remarks are intended as to recall testimonies of the contact of people of the West with art called primordial or primitive in its natural cultural environment. The goal is here also to “refresh” thinking about art, as well as to look at the ways of recognition of primordial art at the turn of the twentieth century, the representation of which are the classic texts by the field researchers referred to in the title of these remarks. The selection of the texts is not accidental here, because they are connected primarily by the thread of the art of Indigenous communities of North America.

Keywords

PL

sztuka pierwotna; sztuka awangardowa; teoria sztuki; historia sztuki; antropologia sztuki; studia kulturowe

EN

primordial art; avant-garde art; theory of art; history of art; anthropology of art; cultural studies

• Publisher: Uniwersytet Pomorski w Słupsku
• Journal: Ars inter Culturas
• Year: 2019
• Volume: 8
• Pages: 15-34

Dates

published

2020-01-10

received

2019-10-06

Contributors

author

Kisielewski Andrzej

References

• Benedict, Ruth. Wzory kultury. Tłum. Jerzy Prokopiuk. Warszawa: Wydawnictwo Literackie MUZA SA, 1999.
• Boas, Franz. Primitive Art. New York: Dove Publications, 1927. Böhme, Gernot. Antropologia filozoficzna. Tłum. Paweł Domański. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 1998.
• Cestelli Guidi, Benedetta. „Aby Warburg i Franz Boas. Dwa listy z Archiwów Warburgowkich. Korespondencja między Franzem Boasem a Aby’m Warburgiem (1924-25)”. Konteksty 2-3 (2011): 82-86.
• Clifford, James. Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka. Tłum. Ewa Dżurak, Joanna Iracka, Ewa Klekot, Maciej Krupa, Sławomir Sikora, Monika Sznajderman. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2000.
• Duve, Thierry de. Kant after Duchamp. Cambridge, Massachusetts-London, England: The MIT Press, 1998.
• Einstein, Carl. Negerplastik. Leizpig: Verlag Der Weissen Bücher, 1915.
• Einstein, Carl. „African Sculpture”. W Primitivism and Twentieth-Century Art. A Documentary History, red. Jack Flam, Miriam Deutch, 77-91. Berkeley-Los Angeles-London: University of California Press, 2003.
• Elkins, James. „Art History as a Global Discipline”. W Is Art History Global?, red. James Elkins, 3-23. New York-London: Routlegde 2007.
• Frazer, Douglas. Primitive Art. London: Doubleday and Company, 1962.
• Frazer, Douglas. Sztuka prymitywna. Tłum. Michał Żułkoś-Rozmaryn. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1976. Freedberg, David. „Maska Warburga. Studium z zakresu idolatrii”. Konteksty 2-3 (2011): 70-81.
• Habermas, Jürgen. Teoria działania komunikacyjnego. T. 2, Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego. Tłum. Andrzej M. Kaniowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
• Kisielewski, Andrzej. Prymitywizm w sztuce awangardy pierwszej połowy XX wieku. Mitologie i obrazy pierwotności. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2011.
• Kroeber, Alfred L. „Wyjaśnienie przyczyn i genezy”. W idem, Istota kultury. Tłum. Piotr Sztompka, 30-47. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
• Malraux, André. Głowa z obsydianu. Tłum. Anna Tatarkiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978.
• Morgan, Lewis H. Liga Ho-de’-no-sau-nee, czyli Irokezów. Tłum. Bartosz Hlebowicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2011.
• Paluch, Andrzej K. Mistrzowie antropologii społecznej. Rzecz o rozwoju teorii antropologicznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
• Piwocki, Ksawery. Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
• Plog, Stephen. Ancient Peoples of the American Soutwest. London-New York: Thames and Hudson, 2016. Rubin, William, red. Primitivism” in 20th Century Art. Affinity of the Tribal and the Modern. New York: The Museum of Modern Art, 1994 (1984).
• Schreiber, Hanna. Koncepcja „sztuki prymitywnej”. Odkrywanie, oswajanie i udomowienie Innego w świecie Zachodu. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,2012.
• Warburg, Aby. „Obrazy z terytorium Indian Pueblo w Ameryce Północnej”. Konteksty 2-3 (2011): 41-54. Waters, Frank. Book of the Hopi. London-New York: Penguin Books, 1963.
• Weiss, Peg. Kandinsky and Old Russia. The Artist as Ethnographer and Shaman. New York-London: Yale University Press, 1995.
• Winckelmann, Johann J. „Myśli o naśladowaniu greckich rzeźb i malowideł”. W Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce. 1700-1870, wyb. Elżbieta Grabska, Maria Poprzęcka, 162-178. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989