Wybrane aspekty analizy społecznie odpowiedzialnych zachowań konsumentów

• Authors: Stobiecka Jadwiga

Title variants

EN

The Selected Aspects of an Analysis of Socially Responsible Consumer Behaviour

RU

Избранные аспекты анализа социально ответственного поведения потребителей

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja i ocena skali do pomiaru społecznie odpowiedzialnych zachowań konsumentów. Zaprezentowano dwa modele konfirmacyjnej analizy czynnikowej dla sześciu zmiennych ukrytych. W pierwszym z ich uwzględniono 18 wskaźników, a w drugim 12. Bardzo dobre dopasowanie do danych uzyskano dla modelu z 12 wskaźnikami, w drugim przypadku zadowalające. Analiza skupień w obu przypadkach pozwoliła wyodrębnić dwie grupy homogeniczne o podobnej liczbie osób - konsumentów Odpowiedzialnych i Niezaangażowanych. Obie grupy kierują się w życiu innymi wartościami. Statystycznie istotne różnice wykazano w przypadku sześciu wartości skali Schwartza. Polscy nabywcy są słabo poinformowani. Jedynie około 45% osób w obu grupach zna określenie fair trade. Znak Fairtrade rozpoznaje 8% osób badanych z grupy Niezaangażowani oraz 16% z grupy Odpowiedzialni. Powinni na to zwrócić uwagę zarówno politycy, jak i działacze społeczni.

EN

This paper presents and evaluates the scale of socially responsible consumer behaviour. Two models of the confirmatory factor analysis were presented for six latent variables. The first model included 18 indicators, whereas the second included 12. The data fit the six-dimensional model with 12 indicators well, and the six-dimensional model with 18 indicators reasonably. The cluster analysis in both cases allowed isolating two homogeneous groups with a similar number of consumers - Responsible and Non-committed. Both of those groups follow different values in their lives. Statistically significant differences were found for six values of Schwartz Value Survey. Polish customers are poorly informed. Only about 45% of people in both groups know the term Fairtrade. The Fairtrade mark is recognised by 8% of the Non-committed and by 16% of the Responsible. This should be pointed out by both politicians and social activists.

RU

Цель статьи – представить и оценить шкалу для измерения социально ответственного поведения потребителей. Представили две модели конфирмационного факторного анализа для шести латентных переменных. В первой из них учли 18 показателей, во второй – 12. Весьма хорошее соответствие данным получили для модели с 12 показателями; во втором случае – удовлетворительное. Кластерный анализ в обоих случаях позволил выделить две гомогенные группы со сходным числом лиц – Ответственных и Непричастных потребителей. Обе группы руководствуются в жизни разными ценностями. Статистически существенные отличия выявили в случае шести значений ценностного опросника (шкалы) Шварца. Польские покупатели слабоинформированы. Лишь около 45% лиц в обеих группах знаком термин fair trade. Знак Fairtrade знаком 8% лиц, опрошенных в группе Непричастные и 16% – в группе Ответственные. На это должны обратить внимание как политики, так и общественные деятели.

Keywords

PL

konsumpcja etyczna; społecznie odpowiedzialne zachowania; konsumentów; skala pomiarowa; konfirmacyjna analiza czynnikowa

EN

ethical consumption; socially responsible consumer behaviour; measurement scale; confirmatory factor analysis

RU

этичное потребление; социально ответственное поведение; потребителей; измерительная шкала конфирмационный факторный анализ

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2017
• Issue: 5 (370)
• Pages: 347-358

Contributors

author

Stobiecka Jadwiga

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Bray J., Johns N., Kilburn D. (2011), An Exploratory Study into the Factors Impeding Ethical Consumption, “Journal of Business Ethics”, Vol. 98, Iss. 4.
• Doing Well by Doing Good: Increasingly, Consumers Care About Social Responsibility, but Does Concern Convert to Consumption? (2014), The Nielsen Co., June.
• Ethical Consumer Markets Report (2012), The Co-Operative, http://www.ethicalconsumer.org/portals/0/downloads/ethical-consumer-markets-report-2012, pdf [dostęp: 15.03.2017].
• Janoś-Kresło M. (2014), Polacy o idei Sprawiedliwego Handlu (w świetle wyników badań), „Handel Wewnętrzny”, nr 3.
• Konarski R. (2009), Modele równań strukturalnych. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Roberts J.A. (1993), Sex Differences in Socially Responsible Consumers’ Behaviour, “Psychological Reports”, Vol. 73, No. 1.
• Roberts J.A. (1995), Profiling levels of socially responsible consumer behavior: A cluster analytic approach and its implications for marketing, “Journal of Marketing Theory and Practice”, Vol. 3, No. 4.
• Roberts J.A. (1996), Green consumers in the 1990: Profile and implications for advertising, “Journal of Business Research”, Vol. 36, No. 3.
• Rocznik statystyczny województwa małopolskiego (2015), rok XVI, Urząd Statystyczny w Krakowie, Kraków.
• Schlegelmilch B., Bohlen G.M., Diamantopoulos A. (1996), The link between green purchasing decisions and measures of environmental consciousness, “European Journal of Marketing”, Vol. 30, No. 5.
• Shaw D., Clarke, I. (1999), Belief formation in ethical consumer groups: An exploratory study, “Marketing Intelligence & Planning”, Vol. 17, Iss. 2.
• Shaw D., Shiu E., Clarke I. (2000), The contribution of ethical obligation and self-identity to the theory of planned behavior: An exploration of ethical consumers, “Journal of Marketing Management”, Vol.16, Iss. 8.
• Sparks P., Shepherd R. (1992), Self-identity and the theory of planned behavior: Assessing the role of identification with green consumerism, “Social Psychology Quarterly”, Vol. 55, No. 4.
• Sprzedaż produktów Sprawiedliwego Handlu (2017), http://www.fairtrade.org.pl/sprawiedliwy-handel/sprzedaz-produktow-sprawiedliwego-handlu [dostęp: 15.03.2017].
• Sudbury-Riley L., Kohlbacher F. (2016), Ethically minded consumer behavior: Scale review, development, and validation, “Journal of Business Research”, Vol. 69, Iss. 8.
• Vermeir I., Verbeke W. (2006), Sustainable food consumption: Exploring the consumer “attitude– behavioral intention” gap, “Journal of Agricultural and Environmental Ethics”, Vol. 19.
• Vlosky R.P., Ozanne L.K., Fontenot R.J. (1999), A conceptual model of US consumer willingness to pay for environmentally certified wood product, “Journal of Consumer Marketing”, Vol. 16, Iss. 2.
• Zakrzewska M. (2004), Konfirmacyjna analiza czynnikowa w ujęciu pakietu statystycznego LISREL 8.51 (2001) Karla G. Jöreskoga i Daga Sörbouma, (w:) Brzeziński J. (red.) Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.