PL
W artykule proponuję rozszerzenie krążeniowego ujęcia praktyk naukowych wprowadzone przez Bruno Latoura w Nadziei Pandory, o koncepcję kapitalistycznego systemu-świata Immanuela Wallersteina. Pozwala to zaobserwować szereg nowych zjawisk i zależności związanych z szeroko pojmowanymi praktykami uprawiania nauki, które pierwotny model Latoura całkowicie pomijał. Wykorzystując pojęciowość Wallersteina argumentuję, że Latour przedstawił konceptualizację odpowiadającą nauce centrowej (rdzeniowej). Analizując wybrany przykład kariery akademickiej, przedstawiam specyfi kę działania nauki na półperyferiach. Szczególnie koncentruję się na zjawisku, które określam jako „naukę walizkową”. Jej centralną fi gurę jest przewożenie w walizce znacznej liczby nadbitek artykułów naukowych i książek, które w nowym miejscu stają się cennymi zasobami. Wokół walizkowego przewożenia tekstów narasta cały zespół praktyk, przekonań, nawyków i działań instytucjonalnych, które łącznie określam jako asemblaż, ponieważ nie stanowią ani zwartej, wydzielonej całości kulturowej, ani instytucjonalnej. Zamiast tego wtapiają się w inne, istniejące już formy.
EN
In the paper, I extend Bruno Latour’s circulatory model of scientifi c practices from his Pandora’s Hope, with Immanuel Wallerstein’s theory of capitalist world-system. This enables to shed light on various phenomena, actions, and relations not taken into account by the Latour’s approach. Drawing on Wallerstein’s concepts, I argue that Latour’s model offers only a blueprint for the science of the center (core). I analyze an example of academic career to discuss the features of semi-peripherial science. I am particularly interested in the cluster of phenomena named “suitcase science”. Its basic fi gure is a suitcase fi lled with photocopies of scientifi c texts and books that once transferred to a new location turn into valuable resources (capital). Thus, suitcase relocated to a new place – to be precise, from the core to the periphery – becomes the focal point for many new practices, beliefs, habits and institutional actions. As a whole they are more of a heterogenic assemblage than a (sub)culture or a set of institutions. In the last paragraphs I analyze some of its specifi c features.