Postmetafizyczny klimat ponowoczesnej konsumpcji. Rzecz o (nie)zrównoważonym rozwoju człowieka

• Authors: Łażewska Dorota

Title variants

The postmetaphysical climate of postmodern consumption. A matter of (un)sustainable human development

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę filozoficznego oglądu współczesnego fenomenu konsumpcji. Celem niniejszej refleksji jest rozpoznanie tego, co sprawia, że interesujące nas zjawisko „jest i czym jest”. Metodą analizy filozoficznej będzie tu identyfikacja jako poszukiwanie bezpośredniej przyczyny dla danego skutku. Na podstawie danych skutków można wywnioskować, iż przyczyną współczesnego zjawiska konsumpcji są „rządy irracjonalnych namiętności” (Bauman). Rację bytu społeczeństwa konsumpcyjnego stanowią pragnienia, życzenia i potrzeby jego obywateli – wpierw wykreowane przez media, następnie zaś utrzymywane przez gospodarcze mechanizmy w stanie niezaspokojenia. Powodem wzmocnienia władzy pożądawczej (woli) jest bowiem osłabienie władzy poznawczej intelektu, który utracił wiarę w swoje poznawcze możliwości. Świadczy o tym zanik metafizycznego namysłu nad celem i sensem ludzkiej egzystencji oraz wzmożony rozwój hedonistycznego stylu życia bez odniesienia do transcendencji. W związku z tym można mówić, iż współczesne konsumowanie przebiega w klimacie postmetafizycznym.

EN

The article is an attempt at a philosophical overview of the contemporary phenomenon of consumption. The purpose of this reflection is, therefore, the recognition of what makes us interested in the “it is and what it is” phenomenon. Thus, the method of philosophical analysis applied here will be identification as the search for the direct cause for a given effect. It seems that the cause for the contemporary phenomenon of consumption is the “rule of irrational passions” (Bauman). Hence, the reason for the existence of the consumer society lies in the desires, wishes and needs of its citizens, which are first created by the media and, then, kept in the state of unfulfillment by the mechanisms of economy. The reason behind the strengthening of the appetitive power (the will) is, in fact, the weakening of the cognitive power (the intellect). The decline of the metaphysical reflection on the purpose and meaning of human existence and the increased development of the hedonistic lifestyle with no reference to the transcendence testifies to that phenomenon. In this sense, one can say that contemporary consumption takes places in the postmetaphysical climate.

Keywords

PL

konsumpcja; metafizyka; racjonalność; irracjonalność; rozum; wola

EN

consumption; metaphysics; rationality; irrationality; reason; will

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2016
• Issue: 1(28)
• Pages: 11-26

Dates

published

2016

Contributors

author

Łażewska Dorota

• Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie

References

• Abramowski, E. (1980). Metafizyka doświadczalna i inne pisma, Warszawa. ISBN 83-01-00967-5.
• Arystoteles (2003). Metafizyka, De Agostini Polska, Warszawa. ISBN 83-7316-0000-0.
• Arystoteles (2010). Zachęta do filozofii. Fizyka, PWN, Warszawa. ISBN 978-83-01-16198-9.
• Bańka, J. (2001). Metafizyka wirtualna: traktat o strukturach chwilowych, Katowice,Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. ISBN 83-226-0719-09.
• Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Wydawnictwo„Sic!”.,Warszawa. ISBN 83-60457-15-8.
• Bauman, Z. (2000). Globalizacja i co z tego dla ludzi wynika, PIW, Warszawa. ISBN83-06-02827-9.
• Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,Kraków. ISBN 978-83-233-2572-7.
• Bauman, Z. (2006). Społeczeństwo w stanie oblężenia, Warszawa, Wydawnictwo,,Sic!”, Warszawa. ISBN 83-88807-84-6.
• Bąk, K. (2008). Konsumpcjonizm jako element postmodernistycznej cywilizacji.W: D. Markowski, P. Setlak (red.), Społeczeństwo konsumpcyjne. Uwarunkowania społeczne i kulturowe (s. 81–92), Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej,Tarnobrzegj. ISBN 978-83-89639-06-6.
• Bogunia-Borowska, M. (2003). Dylemat drugi: konsumpcja. W: M. Bogunia-Borowska,M. Śleboda (red.), Globalizacja i konsumpcja. Dwa dylematy współczesności(s. 155–316), Universitas, Kraków. ISBN 83-242-0173-4.
• Breczko, J. (2014). Cywilizacja na zakręcie. Szkice z historii filozofii i filozofii historii,Norbertinum, Lublin. ISBN 978-83-7222-539-9.
• Breczko, J. (2007). Dwa tysiące sześćsetletni poród. Wstęp do filozofii, Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica, Białystok. ISBN 978-83-60772-01-0.
• Burzyńska, A. (2001). Dekonstrukcja i interpretacja, Universitas, Kraków. ISBN83-7052-629-2.
• Fearn, N. (2007). Zenon i żółw. Jak myślą filozofowie, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa. ISBN 978-83-211-1739-3.
• Gajda-Krynicka, J. (2000). Między „pierwszym” a „drugim żeglowaniem”. Rola przedplatońskiej fizyki w Platońskich dowodach na nieśmiertelność duszy. W: B. Dembiński(red.), W kręgu filozofii klasycznej (s. 24–56), Katowice, Wydawnictwo UniwersytetuŚląskiego, Katowice. ISBN 83-226-0996-5.
• Głombik, Cz. (1982). Metafizyka kultury: Grabmann – Maritain – neoscholastyka polska, Książka i Wiedza, Warszawa. ISBN 83-05-11038-9.
• Gogacz, M. (1985). Szkice o kulturze, Kraków, Warszawa/Struga, Wydawnictwo Michalineum,Kraków, Warszawa/Struga. ISBN 83-7019-007-3.
• Hildebrand, von D. (2006). Metafizyka wspólnoty, „Znak”, nr 10, s. 44–70. ISSN 0044--488X.
• Kant, I. (1971). Metafizyka moralności, Warszawa, PWN, Warszawa. ISBN 83-01-14533-1.
• Karwala, M. (1996). Metafizyka oczywistości: (o poezji ks. Jana Twardowskiego), OficynaWydawnicza ,,Impuls’’, Kraków. ISBN 83-86994-17-7.
• Kołakowski, L. (1999). Jeśli Boga nie ma… Horror metaphysicus, Zysk i S-ka, Poznań.ISBN 83-7150-499-3.

Identifiers

ISSN

1734-2031