Edukacja fizyczna ludzi w późnej dorosłości na przykładzie Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

• Authors: Koszczyc Marta , Koszczyc Tadeusz

Title variants

EN

Physical education among people in late adulthood on the example of the University of the Third Age at the University School of Physical Education in Wrocław

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Cele badań. W pracy podjęto próbę przedstawienia obrazu ludzi w późnej dorosłości z perspektywy uczestnictwa w edukacji pozaformalnej, jaką jest Uniwersytet Trzeciego Wieku w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Celem badań było poszukiwanie związków pomiędzy czynnościami wyznaczonymi w programie pedagogiki zdrowotnej i rekreacyjno-sportowej a nadawaniu wartości ciału przez ucznia późnej dorosłości w UTW–AWF we Wrocławiu. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w nurcie badań jakościowych w grupie słuchaczek UTW–AWF we Wrocławiu. Zastosowano metodę narracji autobiograficznej z wykorzystaniem techniki wywiadu narracyjnego. Wyniki. Na postawie analizy wypowiedzi seniorek można sądzić, że powodem, dla którego człowiek starzejący się podejmuje działania w obszarze kreacji cielesnej, jest samoświadomość potrzeb i ograniczeń wynikających z inwolucji cielesności. Ponadto uczestnictwo w UTW ogranicza negatywne skutki społeczne związane z przejściem na emeryturę. Wszystkie kobiety biorące udział w badaniu nadały wysoką rangę intelektualizacji (wykłady). Przypisywały także duże znaczenie kreowaniu relacji międzypokoleniowych. Wyniki badań ukazały również, że prowadzący sprostali oczekiwaniom seniorek co do jakości zajęć. Wnioski. 1. Obraz współczesnego seniora wpisuje się w dwie najbardziej znane teorie starzenia się, tj. aktywności i wycofywania. 2. Narratorki wybierały najczęściej formy zajęć o znaczeniu zdrowotnym i utylitarnym. 3. Edukator kultury fizycznej z UTW przyczynił się do zmiany postrzegania cielesności w życiu codziennym.

EN

Background. In this study, an attempt was made to present people in their late adulthood from the perspective of their participation in non-formal education, namely the University of the Third Age at the University School of Physical Education in Wrocław. The aim of the study was to identify the impact of health pedagogy and sports and recreational curriculum at the University of the Third Age on the perception of the body value among the late adulthood students. Material and methods. The study was performed as qualitative research. The method of autobiographical narrative was applied with the technique of narrative interview. Results. The seniors’ statements suggest that the reason why an aging person takes actions in the area of bodily creation is the self-awareness of the needs and limitations resulting from the involution of corporeality. In addition, participation in the University of the Third Age reduces the negative social consequences of retirement. All participants ascribed a high significance to intellectualization (lectures) and to creating intergenerational relations. Additionally, the trainers met the seniors’ expectations regarding the quality of the classes. Conclusions. 1. The image of a contemporary senior is consistent with the two most widely known theories of ageing, i.e. activity and withdrawal. 2. The narrators most often chose classes of health-related and utilitarian impact. 3. The physical culture educators contributed to a change in the participants’ perception of corporality in everyday life.

Keywords

PL

edukacja pozaformalna; wartość ciała; wzory cielesności we współczesnej kulturze

EN

non-formal education; value of the body; models of corporality in contemporary culture

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Journal: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Year: 2018
• Volume: 63
• Pages: 59-73

Dates

online

2018-12-20

Contributors

author

Koszczyc Marta

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

author

Koszczyc Tadeusz

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

References

• Ablewicz, K. (1998). Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych. W: S. Palka (red.), Orientacje w metodologii badań pedagogicznych (ss. 25–41). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia. Kraków: UJ.
• Błajet, P. (2006). Ciało jako kategoria pedagogiczna. Toruń: UMK.
• Czerniawska, O. (2007). Szkice z andragogiki i gerontologii. Łódź: AHE.
• Frąckowiak, A. (2002). Edukacja ustawiczna a szkoły wyższe w XXI wieku. Edukacja Otwarta, 4, 129–148.
• Gasiul, H. (2004). W poszukiwaniu uwarunkowań rozwoju samoświadomości. W: L. Pytka, T. Rudowski (red.), Samoświadomość i jakość życia (ss. 115–133). Warszawa: ENTEIA.
• Giddens, A. (2007). Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: PWN.
• Jakubowska, H. (2012). Ciało jako przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(2), 12–31.
• Kargul, J. (2005). Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych. Przesłanki do budowy teorii edukacji całożyciowej. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP.
• Kłoskowska, A. (1981). Socjologia kultury. Warszawa: PWN.
• Koszczyc, M., Łupicka-Szczęśnik, D. (2016). Doświadczenia socjalizacyjne wzorów kultury fizycznej a styl życia na starość. Wychowanie w Rodzinie, 13, 143–162.
• Malewski, M. (2010). Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice. Wrocław: WN DSW.
• Marcinkiewicz, A. (2013). Pozaformalne i nieformalne aspekty edukacji akademickiej. Ogrody Nauk i Sztuk, 3, 46–53.
• Olesen, H.S. (2004). Podmiot uczący się i „historia życia” – jakościowe podejście do badań nad uczeniem się. Teraźniejszość Człowiek Edukacja, 2(26), 34.
• Pawłucki, A. (1992). Wychowanie jako kulturowa rzeczywistość. Na przykładzie wychowania do wartości ciała. Gdańsk: AWF.
• Pawłucki, A. (1996). Pedagogika wartości ciała. Gdańsk: AWF.
• Pawłucki, A. (2009). Kulturalizm w wyjaśnianiu przyczynowości wychowania fizycznego. W: Z. Dziubiński, K. Jankowski (red.), Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym (ss. 305–326). Warszawa: AWF.
• Pawłucki, A. (2013). Nauki o kulturze fizycznej. Wrocław: AWF.
• Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Sosnowska, K. (2012). Jakości życia seniorów w perspektywie psychologicznej jako istotny czynnik w profilaktyce psychogerontologicznej. W: E. Drop, M. Maćkiewicz (red.), Młoda psychologia. Tom 1 (ss. 503–517). Warszawa: Liberi Libri.
• Straś-Romanowska, M. (1997). Hermeneutyka w psychologii badań jakościowych. W: A. Gałdowa (red.), Hermeneutyka a psychologia (ss. 143–156). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Turner, J.H. (1998). Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie. Warszawa: Zysk i S-ka.
• Urbaniak-Zając, D., Kos, E. (2013). Badania jakościowe w pedagogice. Wywiad narracyjny i obiektywna hermeneutyka. Warszawa: PWN.
• Uzar, K. (2008). Wymiar duchowy człowieka wyzwaniem edukacyjnym starości. W: R. Konieczna-Woźniak (red.), Duchowość wobec starości. Oczekiwania – Radość – Dylematy (ss. 92–112). Lublin: KUL.
• Wójtewicz, A. (2014). Ciało w kulturze konsumpcji: efektywność edukacji zdrowotnej na przykładzie sieci szkół promujących zdrowie. Toruń: UMK.