W poszukiwaniu władzy stabilizującej porządek konstytucyjny (część I)

• Authors: Bożek Michał

Title variants

In search of a power to stabilize the constitutional order (part I)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The idea of guaranteeing the systemic stabilization has been part of the history of political thought since the ancient times. Moreover, it had found its formal expression in the specific systemic institutions in the ancient Rome. Nowadays it is considered a fundamental constitutional problem. Searching for organs capable of realizing the task of stabilization has become increasingly more important along with the popularization of the doctrine of separation of powers. From the very beginning, a view had been formulated deeming the division of powers into the three classic ones — the legislative, the executive and the judiciary — insuffi cient. In the doctrine attempts have been made to distinguish a separate state authority whose role would be to stabilize the system. Threefold search has been conducted. One idea was to vest the task in the head of state — firstly, the monarch, then also the president. Another involved constitutional courts as organs most predestined to fulfil the task of stabilizing the constitutional order. Some saw the second chamber of parliament fi t for the role of the system stabilizer.

Keywords

EN

systemic stabilization; constitutional order; neutral power; guardian of the constitution; separation of power; constitutionalism

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2018
• Issue: 5(148)
• Pages: 7–22

Contributors

author

Bożek Michał

• Dr hab., Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego,

References

• 1. Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2008.
• 2. Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• 3. Baszkiewicz J., Powszechna historia ustrojów państwowych, Arche, Gdańsk 1998.
• 4. Bożek M., Geneza i założenia konstytucji weimarskiej, [w:] Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, Świat, red. S. Sulowski, J. Szymanek, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
• 5. Bożek M., Koncepcja władzy neutralnej Benjamina Constanta, [w:] Idee jako źródło instytucji politycznych i prawnych, red. L. Dubel, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.
• 6. Bożek M., Zasada demokracji w Konstytucji weimarskiej, „Z dziejów prawa”, t. 10 (18), red. M. Mikołajczyk, W. Organiściak, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017.
• 7. Bożek M., Znaczenie koncepcji władzy neutralnej Benjamina Constanta we współczesnym konstytucjonalizmie, [w:] Konstytucjonalizm a doktryny polityczno-prawne. Najnowsze kierunki badań, red. R.M. Małajny, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.
• 8. Derlatka M., Skarga konstytucyjna w Niemczech, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009.
• 9. Dunaj K., Weimarski model prezydentury, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010.
• 10. Dziemidok-Olszewska B., Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.
• 11. Garlicki L., Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, PWN, Warszawa 1987.
• 12. Granat M., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003.
• 13. Grzybowski K., Moderator imperii, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1963, t. XV, z. 2.
• 14. Jamróz A., Status konstytucyjny Prezydenta Francji, „Państwo i Prawo” 1990, z. 9.
• 15. Janet P., Historja doktryn politycznych wraz z historją filozofji prawa, cz. II, Od Hobbesa do Duguita, Fiszer i Majewski, Poznań 1923.
• 16. Kornatowski W., Zarys dziejów myśli politycznej starożytności, PAX, Warszawa 1968.
• 17. Kruk M., Dwuizbowość parlamentów w państwach współczesnych. Zagadnienia strukturalnoorganizacyjne, [w:] Zmiany konstytucyjne a system organów państwa, red. Z. Jarosz, Warszawa 1990.
• 18. Lembcke O.W., Hüter der Verfassung. Eine institutionstheoretische Studie zur Autorität des Bundesverfassungsgerichts, Mohr Siebeck, Tübingen 2007.
• 19. Loewenstein K., Verfassungslehre, Mohr Siebeck, Tübingen 1969.
• 20. Ludwikowska A.M., Sądownictwo konstytucyjne w Europie Środkowo-Wschodniej, TNOiK, Toruń 2002.
• 21. Lutz D.S., Principles of Constitutional Design, Cambridge University Press, Cambridge–New York 2006, https://doi.org/10.1017/CBO9780511510267.
• 22. Małajny R.M., Trzy teorie podzielonej władzy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001.
• 23. Monteskiusz, O duchu praw, Vis-a-vis Etiuda, Kraków 2016.
• 24. Morabito M., Bourmaud D., Historia konstytucyjna i polityczna Francji (1789–1958), Temida 2, Białystok 1996.
• 25. Nowacki J., Rządy prawa. Dwa problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995.
• 26. Pietrzykowski T., Ujarzmianie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
• 27. Popławska E., Instytucja prezydenta w systemie politycznym V Republiki Francuskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995.
• 28. Pułło A., Idea konstytucjonalizmu w systemie zasad prawa konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 5.
• 29. Rakowski M., System parlamentarno-gabinetowy do I wojny światowej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
• 30. Rousseau D., Sądownictwo konstytucyjne w Europie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999.
• 31. Sadurski W., Prawo przed sądem. Studium sądownictwa konstytucyjnego w postkomunistycznych państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008.
• 32. Sarnecki P., Prezydent Republiki w rozwiązaniach konstytucyjnych państw Europy Środkowej, [w:] Konstytucja i gwarancje jejprzestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, Trybunał Konstytucyjny, Warszawa 1996.
• 33. Schmitt C., Der Hüter der Verfassung, Duncker und Humblot, Berlin 1996 (1931), https://doi.org/10.3790/978-3-428-48743-1.
• 34. Sobolewska B., Doktryna polityczna liberalizmu arystokratycznego we Francji w latach 1814–1848, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1977.
• 35. Starzewski M., Środki zabezpieczenia prawnego konstytucyjności ustaw, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009 (Kraków 1928).
• 36. Stembrowicz J., Rząd w systemie parlamentarnym, PWN, Warszawa 1982.
• 37. Stern K., Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, t. I Grundbegriffe und Grundlagen des Staatsrechts, Strukturprinzipien derVerfassung, Beck, München1984.
• 38. Sylwestrzak A., Władza rządząca, władza opozycji i władza neutralna na tle tradycyjnych teorii podziału władz, [w:] Wokół wybranychproblemów konstytucjonalizmu, red. J. Ciapała, P. Mijal, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2017.
• 39. Szczurowski B., Prezydent Rzeczypospolitej jako organ czuwający nad przestrzeganiem konstytucji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
• 40. Szymanek J., Arbitraż polityczny głowy państwa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2009.
• 41. Szymanek J., Rola Senatu RP w wykonywaniu kontroli parlamentarnej (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, z. 1.
• 42. Sokół W., Legitymizacja systemów politycznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997.
• 43. Wiszowaty M., Zasada monarchiczna i jej przejawy we współczesnych ustrojach europejskich i pozaeuropejskich monarchii mieszanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015.
• 44. Wołowski K., Prezydent Republiki w powojennej Francji (IV i V Republika), PWN, Warszawa–Poznań 1973.
• 45. Zakrzewska J., Kontrola konstytucyjności ustaw, PWN, Warszawa 1964
• 46. Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
• 47. Zmierczak M., Koncepcja państwa prawnego jako ograniczenie władzy narodu, [w:] Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. S. Wronkowska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006.
• 48. Zwierzchowski E., Prawnoustrojowa ewolucja drugich izb w państwach europejskich (próba syntezy), [w:] Izby drugie parlamentu, red. E. Zwierzchowski, Temida 2, Białystok 1996.
• 49. Zwierzchowski E., Sądownictwo konstytucyjne, Temida 2, Białystok 1994.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2018.15