POWSTANIE KOŚCIOŁA I PARAFII W KRASNEM KOŁO RZESZOWA W ŚWIETLE DOKUMENTU FUNDACYJNEGO MAŁGORZATY RZESZOWSKIEJ I JEJ CÓREK: KATARZYNY I OFKI Z 4 MARCA 1412 ROKU

• Authors: Zawitkowska Wioletta , Zawitkowska Kamila

Title variants

EN

THE CREATION OF THE CHURCH AND PARISH IN KRASNE NEAR RZESZÓW IN THE LIGHT OF THE FOUNDATION DOCUMENT OF MAŁGORZATA RZESZOWSKA AND HER DAUGHTERS: KATARZYNA AND OFKA OF MARCH 4, 1412

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

On March 4, 1412, Małgorzata (I) Rzeszowska, Jan’ widow, the youngest son of Jan Pakosławic, together with her daughters Katarzyna and Ofka, (with the consent of Bishop of Przemyśl Maciej called Janina) issued the foundation document of the church and parish in Krasne dedicated to the Holy Spirit, the Visitation of the Blessed Virgin Mary and St. Margaret. It contains a detailed description of the salary of the parish priest and his successors. The founders also made a commitment to build a temple. The parish covered Krasne village and Strażów village. The other villages of this part of the Rzeszów dominion: Wilkowyja and Pobitno were not included. The oldest daughter of Małgorzata (I) − Małgorzata (II), Piotr Kmita’s wife, could also have been involved in the establishment of the church and parish. In 1468, her granddaughter − Anna, the daughter of Małgorzata (III) Kmitówna, made over, among others, Wilkowyja village to the parish priest Wawrzyniec.

Keywords

PL

kościół i parafia w Krasnem, Małgorzata (I) z Rzeszowa (Rzeszowska), historia Kościoła w Polsce, rozwój sieci parafialnej, diecezja przemyska w średniowieczu, Krasne, Strażów, okręg (powiat) rzeszowski, Rzeszowscy

EN

church and parish in Krasne, Małgorzata (I) of Rzeszów (Rzeszowska), history of the Church in Poland, expansion of the parish network, Diocese of Przemyśl in the Middle Ages, Krasne village, Strażów village, Rzeszow district (county), Rzeszowski family

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2017
• Volume: 24
• Pages: 557-570

Contributors

author

Zawitkowska Wioletta

• Uniwersytet Rzeszowski

author

Zawitkowska Kamila

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Źródła rękopiśmienne:
• 1.Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu (ARPrz), rkps 159, s. 585−587.
• 2.Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie (AGAD), Metryka Koronna, t. 17, k. 247v−248.
• 3.Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie, Sąd ziemski przeworski, fond 12, opis 1, sprawa 19, s. 1082.
• Źródła drukowane:
• 1.Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie..., t. XIII wyd. O. Pietruski, X. Liske, Lwów 1888, nr 6913.
• 2.Kodeks dyplomatyczny Polski, t. 1, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1847, nr 119, s. 209−211.
• 3.Najdawniejsze księgi sądowe krakowskie, cz. II, od r. 1394−1400 = Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracouiensis, pars II, ab an. 1394−1400, w: Starodawne prawa polskiego pomniki, t. VIII, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1886, nr 6544, 8258, 8264, 8264 a, 8810−8812, uw. 229/150, s. 404.
• 4.Wyciągi z najstarszych ksiąg sądowych dawnej ziemi Krakowskiej, w: Starodawne prawa polskiego pomniki z ksiąg rękopiśmiennych dotąd nieużytych…, t. II, wyd. A.Z Helcel, Kraków 1870, nr 418, 477−478.
• 5.Zawitkowska W. i Zamoyski G., Przywileje miasta Rzeszowa XIV−XIX wieku, Rzeszów 2014, nr 1, s. 27−36, nr 5, s. 61−68.
• 6.Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 5, wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Wrocław 1970, nr 1221, 1244, 1279.
• 7.Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 8, wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Wrocław 1975, nr 2515.
• Literatura:
• 1.Budzyński Zdzisław, Kościół i parafia. Życie religijne, w: Dzieje Rzeszowa, t. I, red. F. Kiryk, Rzeszów 1994, s. 273−299.
• 2.Budzyński Zdzisław, Najstarsza parafia rzeszowska, w: Kościoły, klasztory i parafie dawnego Rzeszowa, Rzeszów 2001, s. 7−20.
• 3.Gliwa Andrzej, Krasne, w: Encyklopedia Rzeszowa, red. J. Draus, G. Zamoyski, Rzeszów 2011, s. 327−328.
• 4.Górski Karol, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986.
• 5. Janeczek Andrzej, Miasta prywatne na Rusi Koronnej do końca XV wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 77 (2016, specjalny), s. 143−178.
• 6. Jureczko Andrzej, Którędy kupcy ruscy do Krakowa jechali? Kilka uwag o drodze krakowsko-sandomierskiej w średniowieczu, w: Kraków. Studia z dziejów miasta. W 750 rocznicę lokacji, red. J. Rajman, Kraków 2007, s. 87−100.
• 7.Kamiński Adam, Pierwsze dwa wieki dziejów miasta Rzeszowa, w: Pięć wieków miasta Rzeszowa XIV–XVIII w., red. F. Błoński, Warszawa 1958, s. 9−62.
• 8. Kiersnowski Ryszard, Znaki graniczne w Polsce średniowiecznej, „Archeologia Polski” 5 (1960), nr 2, s. 257−289.
• 9.Kiryk Feliks, Mateszew Stefan, Zarys dziejów Tyczyna do roku 1772, w: 600 lat Tyczyna (1368−1968), red. T. Kowalski, Rzeszów 1973, s. 11−74.
• 10.Kurtyka Janusz i Szczur Stanisław, Rzeszowski Jan (właściwie Jan Pakosławic ze Stróżysk, Rzeszowa), w: Polski słownik biograficzny, t. 34, Wrocław 1992−1993, s. 57−61.
• 11. Kurtyka Janusz, „Senex ambulans”. Arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski, „Nasza Przeszłość” 77 (1992), s. 57−100.
• 12.Kurtyka Janusz, Krąg rodowy i rodzinny Jana Pakosławica ze Stróżysk i Rzeszowa, „Przemyskie Zapiski Historyczne” 6−7 (1988−1989), s. 7−61.
• 13.Kurtyka Janusz, Osadnictwo średniowiecze. Początki osady i miasta, w: Dzieje Rzeszowa, t. I, red. F. Kiryk, Rzeszów 1994, s. 142−143.
• 14.Malczewski Jan, Stare Wisłoczysko, w: Encyklopedia Rzeszowa, red. J. Draus, G. Zamoyski, Rzeszów 2011, s. 759.
• 15.Nitecki Piotr, Maciej (?-przed 14 III 1420), w: Biskupi kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992, s. 132.
• 16.Ofka, Hofka, Jofka, w: Słownik staropolskich nazw osobowych, t. IV: N−R, red. W. Taszycki, Wrocław 1974−1976, s. 99–100.
• 17.Paszkiewicz Henryk, Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, Kraków 2002.
• 18.Pęcowski Jan, Dzieje miasta Rzeszowa do końca XVIII w., Rzeszów 1913.
• 19.Półćwiartek Józef, Rzeka Wisłok w życiu i gospodarce człowieka doby nowożytnej, w: Wisłok. Rola rzeki w krajobrazie naturalnym i kulturowym regionu. Materiały z konferencji – Rzeszów – 7−8 XI 1994, red. K. Ruszel, s. 81−122.
• 20.Sochacka Anna, Dama pobożna – przyczynek do religijności kobiet w Polsce u schyłku średniowiecza, w: Kobiety o kobietach. Studia i szkice. Średniowiecze i czasy nowożytne, red. W. Zawitkowska, Rzeszów 2010, s. 31−52.
• 21.Trawka Renata, Kmitowie. Studium kariery politycznej i społecznej w późnośredniowiecznej Polsce, Kraków 2005.
• 22.Wiśniewski Eugeniusz, Parafie w średniowiecznej Polsce: struktura i funkcje społeczne, Lublin 2004.
• 23. Zawitkowska Wioletta, Lokacja wsi Powetna (Powietna, Pobitno) pod Rzeszowem w 1380 roku, w: Scientia nihil est quam veritatis imago. Studia ofiarowane Profesorowi Ryszardowi Szczygłowi w siedemdziesięciolecie urodzin, red. A. Sochacka, P. Jusiak, Lublin 2014, s. 131−139.
• 24.Zawitkowska Wioletta, O nadaniu prawa miejskiego dla Rzeszowa raz jeszcze, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 65 (2013), z. 1, s. 295−300.
• Netografia:
• 1.http://www.parafiastrazow.pl [dostęp: 28.04.2013].
• 2.http://pelczar.rzeszow.pl/historia-parafii/ [dostęp: 12.06.2017].