Polskie unormowania konstytucyjne względem zasady pomocniczości i jej rozwinięcie w ustawach zwykłych

• Authors: K limkowski Michał

Title variants

EN

Polish constitutional normalization of the principle of subsidiarity and its development in law

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejsza praca jest próbą ukazania zasady pomocniczości i jej regulacji w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych aktach prawnych. Stosując metodę analizy instytucjonalno-prawnej, wykazano obecność i jej rozwój w aktach prawnych. Polskie prawo zna pojęcie pomocniczości i jej wpływu na życie publiczne. Przepisy jej dotyczące znaj-dują się m.in.: w preambule Konstytucji RP, co miało na celu podkreślenie jej znacze-nia dla realizacji praw obywatelskich. Uznano, że zasada pomocniczości jest ważna dla umacniania uprawnień obywateli i społeczności, które tworzą. Nakłada na ustawodaw-cę wymóg właściwego podziału kompetencji do wykonywania zadań lokalnej administracji publicznej. Na podstawie analizowanego materiału można dostrzec stopniowy, choć powolny rozwój zasady pomocniczości w polskim prawodawstwie. Znacząca jest rola przepisów konstytucyjnych dotyczący pomocniczości, będąc wyznacznikiem kie-runku jej rozwoju, oraz wpływ Trybunału Konstytucyjnego na funkcjonowanie zasady pomocniczości poprzez wydawane orzeczenia.Pierwsza część tekstu to przegląd zasady pomocniczości w Konstytucji RP oraz jej wpływu na państwo. Druga część dotyczy zasady pomocniczości w ustawach zwykłych, pokazując, jak zasada jest rozwijana od końca lat 80. Ostatnia część to próba zaprezen-towania realizacji pomocniczości w działalności samorządu terytorialnego. Skoncentrowano się w niej na roli pomocniczości dla zachowania jego autonomii działań.

EN

This paper is an attempt to show regulations on the principle of subsidiarity, enclosed in Po-lish Constitution and other legal acts. Polish legislation is familiar with the concept of sub-sidiarity, it is included in the preamble of the Constitution of the Republic of Poland. This provision was intended to emphasize its importance for the implementation of civil rights. It was considered that subsidiarity is important for strengthening the powers of citizens and communities they create. It is present to protect their rights, as well as any action taken by manifestations of civic activity in associations. This imposes an obligation on the legisla-ture for an appropriate division of roles, in carrying out tasks of the local public administra-tion. Applying the method of the institutional and legal analysis, demonstrated the presence and development of subsidiarity in the legislation. Analyzed materials also show the gradu-al, yet slow development of the principle of subsidiarity in Polish legislation. Its basis can be found in the constitutional law, which is the determinant of the direction of its development. The Constitutional Tribunal is also affecting subsidiarity by its decisions.The first part is a review of the principle of subsidiarity in Polish Constitution. It also expresses the impact of principle on the Republic of Poland. The second part concerns the principle of subsidiarity in the ordinary law. It shows how the principle is being de-veloped since the late 80’s. The last part is an attempt to reveal the implementation of subsidiarity in activities of local governments. It focuses on how subsidiarity can provi-de the right to operate freely and retain autonomy of actions.

Keywords

PL

zasada pomocniczości, polska konstytucja, trybunał konstytucyjny, prawo konstytucyjne

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2015
• Issue: 3 (25)
• Pages: 91-105

Dates

published

2015-06-30

Contributors

author

K limkowski Michał

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

References

• Chmaj M., Leksykon samorządu terytorialnego, Warszawa 1999.
• Colombo A., The Principle of Subsidiarity and European Citizenship, Milano 2004.
• Gilowska Z., Decentralizacja systemu budżetowego jako warunek konieczny zasady subsydiarności, [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
• Grzegorczyk A., Subsydiarność w filozoficznej wizji działań społecznych, [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
• Grzeszczyk R., Prawnoustrojowe konsekwencje członkostwa Polski w Unii Europejskiej – wybrane aspekty z perspektywy pięciu lat praktyki członkostwa, [w:] Polska pięć lat w Unii Europejskiej, red. S. Konopacki, Łódź 2009.
• Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1999.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2001.
• Izdebski H., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Warszawa 2003.
• Jakubczak S., Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 2.
• Jamróz A., W sprawie sporu kompetencyjnego w sferze władzy wykonawczej na gruncie Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] Konstytucja. Ustrój polityczny. System organów państwowych, red. H. Święczkowska, Białystok 2010.
• Kisiel W., Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2003.
• Kosowski J., Współpraca jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi, Warszawa 2012.
• Kozłowski A. J., Czaplicka-Kozłowska I. Z., Samorząd terytorialny w systemie zarządzania państwem, Olsztyn 2010.
• Lamch-Rejowska M., Laszczyński Ł., Prawo zamówień publicznych: Praktyczny poradnik dla zamawiających i wykonawców, Warszawa 2012.
• Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny w Konstytucji RP, „Samorząd Terytorialny” 2002, nr 3.
• Nowacka E., Ustrój administracji publicznej, Warszawa 2000.
• Popławska E., Wpływ zasady subsydiarności na przemiany ustrojowe w Polsce, [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny Rzeczpospolitej Polski w świetle Konstytucji z 1997 roku, Kraków 2000.
• Stawasz D., Ekonomiczno-organizacyjne uwarunkowania rozwoju regionu – teoria i praktyka, Łódź 2004.
• Supera-Markowska M., Zasada pomocniczości (subsydiarności), „Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota” 2008, nr 22.
• Szpor A., Państwo a subsydiarność jako zasada prawa w UE i w Polsce, „Samorząd Terytorialny” 2001, nr 1.
• Toczyski W., Organizacje pozarządowe alternatywą dla sektora publicznego?, „Samorząd Terytorialny” 1994, nr 7.
• Wilk J., Stowarzyszenia, [w:] Materialne prawo administracyjne, red. M. Miemiec, Warszawa 2013.
• Winczorek P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 1997.
• Winczorek P., Zasada subsydiarności w dyskusjach ustrojowych w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
• Wronkowska S., Zmierczak M., Kompendium wiedzy o społeczeństwie, państwie i prawie, Warszawa 1997.
• Zgud Z., Zasada subsydiarności w prawie europejskim, Kraków 1999.

Identifiers

ISSN

2082-1212