Historyk wobec metodologii

Title variants

EN

Historians and methodology

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Researchers of past events that deal with the empirism of the archive on a day-to-day basis identify the methodology of history with the methodology of historical research. This means that they assign the methodological status to attempts of verbalising the historical research methodology, which is erroneous. And, somewhat to the contrary, the methodology of history is reduced to the issue of historical research methodology. As a result, everything that resembles the more general and reasonable reflection on the historian’s methodology, ways of handling sources, the past or the social reception of historical knowledge, is classed as methodology of history. Such a reflection stems from the popular perception of methodology. This perception is shaped by verbalisation and conceptualisation – most frequently colloquial – of the general methodological/methodical experience. This experience is accrued through silently mimicking the existing research procedures that are generally acknowledged in the given historical specialty. The above situation results from the lack of appropriate competences of historians in the scope of the complexity of the methodological and epistemological discourse and the performance of the historical science without reflection. The series of articles published in the book issued by the Cracow branch of the Institute of National Remembrance edited by Filip Musiał titled Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze (On the Files of the Security Service – Issues Related to Methodology and Sources) is the perfect example of the situation described above in which practical historians attempt to voice their opinions as experts on the methodology of history, without any grounds for doing so (i.e. they lack relevant knowledge of the subject of their statements). This article, written on the basis of the results of the analysis of a few essays selected from the abovementioned volume whose authors reduced the methodology of history to the research methodology, concentrates on emphasising the difference between the methodology of history and the methodology of historical research.

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2012
• Issue: 2(20)
• Pages: 79-102

Contributors

References

• J. Pomorski, Historyk i metodologia, Lublin 1991, W. Wrzosek, O myśleniu historycznym, Bydgoszcz 2009, M. Kula, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszawa 2004, R. Traba, Przeszłość w teraźniejszości. Polskie spory o historię na początku XXI wieku, Poznań 2009, K. Pomian, Historia – nauka wobec pamięci, Lublin 2006, K. Brzechczyn, Odrębność historyczna Europy Środkowej. Studium metodologiczne, Poznań 1998, K. Jodkowski, Milczące funkcjonowanie paradygmatu, „Studia Filozoficzne” 1981, nr 1, s. 53–65 J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2001, J. Szymański, Nauki pomocnicze historii do końca XVIII wieku. Przewodnik metodyczny, Poznań 1977, B. Miśkiewicz, Wstęp do badań historycznych, Warszawa–Poznań 1985, I. Ihnatowicz, Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990, ; - A. Świeżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Łódź 1978, Nauki pomocnicze historii, red. A. Gieysztor, Warszawa 1960, J. Pomorski, Metodologiczne problemy historii najnowszej, „Przegląd Humanistyczny” 1987, nr 9, s.1–12. Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, R. Terlecki, Przedmowa [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 6, J. Topolski, Metodologia historii, Warszawa 1968, F. Musiał, Zamiast wprowadzenia: archiwalia komunistycznego aparatu represji [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 7, J.H. Arnold, Historia – bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 2001, J. Topolski, Teoria wiedzy historycznej, Poznań 1983, J. Topolski, Metodologia historii, Warszawa 1984, W. Wrzosek, Losy źródła historycznego (Refleksje na marginesie idei R.G. Collingwooda), [w:] Świat historii, red. W. Wrzosek, Poznań 1998, s. 411–417, , J. Pomorski, Historiografia jako autorefleksja kultury poznającej [w:] Świat historii, red. W. Wrzosek, Poznań 1998, s. 375–379 A. Radomski, Od źródła historycznego do tekstu historycznego (Czego „źródłem” nie może być „źródło historyczne”?), „Annales UMCS” 2004, t. 59, Sectio F, s. 131–149 P. Witek, Metafora źródła, „Historyka” 2002, t. 32, s. 3–22, K. Jenkins, Re-thinking History, London, New York 1992, D.J. Staley, Computers, Visualization, and History. How New Technology will Transform Our Understanding of the Past, New York–London 2003, P. Burke, Eyewitnessing. The Use of Images as Historical Evidence, New York 2001, Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2010, W. Frazik, B. Kopka, G. Majchrzak, Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stan badań [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 63–116, . W. Frazik, Publikacje proweniencji MBP-KdsBP-MSW przechowywane w oddziałowych Biurach Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 117–176, T. Balbus, Badanie dokumentacji komunistycznego aparatu represji I (UBP, Informacji Wojskowej, Milicji Obywatelskiej). Wybrane aspekty źródłoznawcze [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 193–211, B. Miśkiewicz, Wprowadzenie do badań historycznych, Poznań 1993, M.J. Chodakiewicz, Wędrówki historyka. Kilka słów o metodologii [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 177–191, , Wiedza a prawda, red. A. Motycka, Warszawa 2005, F. Fernandez-Armesto, Historia prawdy, tłum. J. Ruszkowski, Poznań 1999, J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob, Powiedzieć prawdę o historii, tłum. S. Amsterdamski, Poznań 2000, W. Wrzosek, Historia. Kultura. Metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław 1995, A. Munslow, Deconstructing History, London–New York 1997, K. Kersten, O użyteczności konceptu totalitaryzmu w badaniach historii PRL [w:] K. Kersten, Pisma rozproszone, wybór T. Szarota, D. Libionka, Toruń 2005, s. 366-376, E. Domańska, Obrazy PRL w perspektywie postkolonialnej. Studium przypadku [w:] Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, red. K. Brzechczyn, Poznań 2008, s. 167–186, E.M. Thompson, Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm, tłum. A. Sierszulska, Kraków 2000, T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, Warszawa 2001, J. Pomorski, W poszukiwaniu modelu historii teoretycznej, Lublin 1984, J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa 1996, E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006, Ch. Lorenz, Przekraczanie granic. Eseje z filozofii historii i teorii historiografii, tłum. M. Bobako, R. Dziergwa, Poznań 2009,