Samoskuteczność a zadowolenie z życia – teoretyczne i empiryczne aspekty badań nad środowiskiem zawodowym osób nie w pełni sprawnych

• Authors: Świechowski Wojciech

Title variants

EN

Self-efficacy and Life Satisfaction – Theoretical and Empirical Aspects of Research in the Professional Environment of People with Disabilities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejsza praca stanowi teoretyczne rozważania na temat problematyki aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych z perspektywy satysfakcji z życia wynikającej z poczucia własnej skuteczności. Uzupełniona jest doniesieniami z przeprowadzonych badań zgłębiających wspomnianą tematykę. Osoby o ograniczonej sprawności stanowią specyficzną zarówno psychologicznie, jak i socjologicznie, grupę o potrzebach często odróżniających je od populacji osób z pełną sprawnością. Deprywacja podstawowych potrzeb człowieka, ujawniająca się na skutek sytuacji zdrowotnej, a także pogłębiająca się nierzadko w wyniku wychowania i sytuacji społecznej, ma zasadniczy wpływ na percepcję świata i samego siebie. Może to w konsekwencji wpłynąć na jej funkcjonowanie w różnych sytuacjach życiowych. Przeprowadzone badania zostały oparte o pojęcie samoskuteczności, łączącej w sobie elementy poznawcze, motywacyjne i decyzyjne, których zmienność oraz wpływ zostały zbadane względem poczucia szczęścia w opisywanej grupie. Przesłanki na temat sytuacji osób niepełnosprawnych oraz ich mechanizmów funkcjonowania zostały oparte o dotychczasowe badania, w tym teoretyczne rozważania dotyczące ustanowionych zmiennych oraz teorię psychoanalityczną. Analiza statystyczna uzyskanego materiału badawczego pozwala wysunąć znaczące dla rozwoju osób niepełnosprawnych wnioski i podkreśla niezaprzeczalną wartość podjęcia się aktywności zawodowej w opisywanej grupie. Ponadto artykuł został uzupełniony o rozważania na temat powodu wystąpienia zaobserwowanych efektów, ich znaczenia aplikacyjnego oraz wpływu procesu aktywizacji zawodowej i roli trenera pracy dla jednostki o ograniczonej sprawności znajdującej się w gotowości podjęcia zatrudnienia.

EN

Hereby paper presents theoretical consideration of the issue of professional activity of disabled people from the viewpoint of life satisfaction which results from the feeling of self-efficiency. It is complemented by the outcomes of studies carried out which explore the abovementioned topic. People of limited efficiency make a specific group, both psychologically and sociologically, with needs often differentiating them from people with full efficiency. Deprivation of basic human needs which reveals itself due to the health condition, and which is often deepened by upbringing and social situation, has an essential influence on how an individual perceives oneself and the world. This may result with an impact on ones functioning in different situations in life. The research were based on the notion of self-efficiency which combines motivational and decisional cognitive elements. Their variability and influence have been examined in view of the sense of happiness in the group mentioned. Premises on the situation of disabled people and their mechanisms of functioning have been based on research to date including theoretical considerations of constituted variables and psychoanalytic theory. Statistical analysis of the research material attained allows drawing meaningful conclusions for the development of disabled people and emphasizes the undeniable value of undertaking professional activity in the group mentioned. Moreover, the article has been supplemented with considerations on the reason for occurrence of the effects observed, their applicational meaning and the influence of the professional activization process and the role of job trainer on individuals with limited ability that are ready for employment.

Keywords

PL

aktywizacja osób niepełnosprawnych; poczucie samoskuteczności; satysfakcja życiowa; trener pracy wspomaganej; niepełnosprawni ruchowo w środowisku zawodowym; psychologia zdrowia; psychologia kliniczna

EN

activation of people with disabilities; sense of self-efficacy; life satisfaction; assisted work trainer; people with disabilities in a professional environment; health psychology; clinical psychology

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2018
• Issue: 3(28)
• Pages: 25-24

Dates

published

2018-12-12

Contributors

author

Świechowski Wojciech

• Stowarzyszenie FAON

References

• Adler A., Psychologia indywidualna w wychowaniu, przeł. Kreczowska M., Kraków, Księgarnia Stefana Kamińskiego, 1946
• Andruszkiewicz A. i in., Poczucie własnej skuteczności a wybrane zmienne związane z funkcjonowaniem zawodowym w grupie pielęgniarek, [w:] Problemy pielęgniarstwa, Via Medica, 2011
• Bandura A., A developmental analysis of self-efficacy, [w:] Flavell W., Ross L., Social cognitive development, Cambridge, Cambridge University Press, 1981
• Bandura A., Self-Efficacy, [w:] Encyclopedia of human behavior, New York, Academic Press, 1994
• Bandura A., Self-Efficacy, impact of self-beliefs on adolescent life paths, [w:] Larner W. R. M., Peterson A. C., Encyclopedia of adolescence, New Your, Gerland, 1991
• Bandura A., Self-efficacy in changing societies, Cambridge, Cambridge University Press, 1995
• Bandura A., Self-efficacy mechanism in psychological functioning, [w:] Schwarzer W. R., Self-efficacy, Washington, Hemisphere, 1992
• Buchler C., Dziecięctwo i młodość, przeł. Ptaszyński W., Warszawa, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, 1933
• Cofer C. N., Appley M. H., Motywacja, teorie i badania, Warszawa, PWN, 1972
• Czapiński J., Czy szczęście popłaca? Dobrostan psychiczny jako przyczyna pomyślności życiowej, [w:] Czapiński J., Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach, Warszawa, PWN, 2004
• Czapiński J., Psychologiczne teorie szczęścia, [w:] Czapiński J., Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach, Warszawa, PWN, 2004
• Desivilya H. S. i in., Conflict management in work team, „The International Journal of Conflict Management” (t. 16), TIJCM, 2005
• Diener E., Lucas R. E., Oishi S., Subjective well-being. The science of happiness and life satisfaction, [w:] Snyder C. R., Lopez S. J., Handbook of positive psychology, New York, Oxford University Press, 2002
• Friend J. C. i in., Work adjustment in relations to family background, Stanford, Stanford University Press, 1948
• Gellman W., Fundamentals of rehabilitation, [w:] Garrett J. F., Rehabilitation practices with psychically disabled, New York, Columbia University Press, 1973
• Gromulska L. i in., Własna skuteczność w modelach zachowań zdrowotnych oraz w edukacji zdrowotnej, „Przegląd Epidemiologiczny” 2009, Nr III
• Havighurst R. J., Developmental tasks and education, Nowy Jork, David McKay, 1972
• Hirszel K., Realizacja potrzeb związanych z pracą zawodową, Wrocław, 1969
• Juczyński Z., Narzędzia pomiaru w promocji psychologii zdrowia, Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2001
• Larkowa H., Człowiek niepełnosprawny, problemy psychologiczne, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987
• McWilliams N., Diagnoza psychoanalityczna, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2016
• Patnik S. A. i in., Job demands and work-related psychological responses among Malysian technical workers, „Work and Stress” 2011, Nr 24(4)
• Reykowski J., Emocje i motywacja, [w:] Tomaszewski T., Psychologia, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1975
• Seligmann M. E. P. i in., Positive psychology progress: empirical validation of interventions, „American Psychologist” 2005, t. 60, APA
• Super E. D., The psychology of careers, New York, Harper and Row, 1957
• Tomaszewski T., Czynniki świadome, [w:] Maruszewski M., Psychologia jako nauka o człowieku, Warszawa, KiW, 1967
• Tomaszewski B., Zatrudnienie i rehabilitacja zawodowa w spółdzielczości inwalidów, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975
• Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz. U. 2004, Nr 99, poz. 1001, Art. 2.1
• Wagner L., Kim A., Gordon L., Relationship between Personal Protective Equipment, Self-efficacy and Job Satisfaction, „Journal of Construction Engineering and Management” 2013, Nr 139(10)
• Wright A. B., Psychologiczne aspekty fizycznego inwalidztwa, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965