PL
Resocjalizacja penitencjarna, jej postać, treść, organizacja i efektywność zależy od wielu uwarunkowań. Wśród najważniejszych znajdują się: system penitencjarny, który decyduje o niej w sposób generalny, warunki charakterystyczne dla instytucji więzienia, łącznie z warunkami społecznymi tej instytucji, oraz materiał ludzki ( społeczność skazanych), który jako podmiot staje się przedmiotem zainteresowania i oddziaływania penitencjarystów. Celem tego oddziaływania jest uzyskanie oczekiwanej efektywności resocjalizacyjnej. Stąd system penitencjarny, który jest najważniejszy, by uzyskać oczekiwany efekt, musi w swojej konstrukcji uwzględnić wiele uwarunkowań, ale przede wszystkim czynniki charakterystyczne dla instytucji więziennej oraz materiał ludzki (społeczność więźniów) będący przedmiotem oddziaływania penitencjarnego. Jak wskazują rozmaite badania, natura więzienia nie sprzyja procesowi resocjalizacyjnemu. Zarówno interakcja konfliktu, jak i podkultura więzienna oraz inne czynniki, w tym dolegliwość płynąca z izolacji więziennej, częste zaburzenia w relacjach więźniowie – ich rodziny i osoby bliskie przyczyniają się do redukowania wpływów resocjalizacyjnych. Kolejnym ważnym z trzech opisanych tu uwarunkowań obszarem hamującym ten proces są niektóre kategorie więźniów. Idzie o skazanych uzależnionych od alkoholu i uzależnionych od narkotyków, posiadających niepsychotyczne zaburzenia osobowości, psychopatów oraz związanych z przestępczością grup zorganizowanych, sprawców porwania dla okupu, zabójców na zlecenie i zawodowych oraz skazanych za terroryzm. Odrębną kategorię skazanych odbywających karę pozbawienia wolności, trudną w procesie resocjalizacji penitencjarnej stanowią przestępcy seksualni, w tym pedofile. Jak dotąd, nie wykreowano, szczególnie wobec pedofilów, skutecznych metod psychokorekcyjnych. Trudności w ocenie postępów resocjalizacyjnych występują także, gdy idzie o skazanych długoterminowych: odbywających kary 25 lat pozbawienia wolności i dożywotniego pozbawienia wolności – niekiedy nie wiadomo, czy ulegli oni resocjalizacji czy prizonizacji?
EN
Penitentiary resocialization, its form, content, organization and effectiveness depends on many conditionings. Among the most important are: the penitentiary system which makes the general decisions, conditions characteristic for the particular penitentiary, including social conditions of the prison and the human material (convicts’ community) which as a subject are both within the scope of interest of those conducting the resocialization and are included in the penitentiary treatment. The goal of this treatment is to yield the expected effectiveness of resocialization. That is why the penitentiary system which is the most important to produce the expected effect has to take many conditionings under consideration and, foremost, factors characteristic for the particular penitentiary and the human material (convicts’ community) which is the subject of penitentiary treatment. As many research show the nature of the penitentiary doesn’t work in favour of the process of resocialization. The interaction of conflict, the subculture of the penitentiary and other factors, including troubles of penitentiary isolation, often occurring disorders between the prisoner and his family or his close relatives amount to the reduction in the influence of the resocialization. Another of the three important conditionings described here that stymie the process are certain categories of prisoners. The subject in question are the ones addicted to alcohol and drugs, showing non-psychotic personality disorders, psychopaths and those connected with organized crime, kidnappers, assassins and hit-men and terrorists. Separate category of convicts who are hard to resocialize are those convicted of sexual offences, including paedophiles. So far no effective psycho-correction methods have been formed, especially for paedophiles. Certain difficulties are also experienced when dealing with long-term convicts: sentenced for 25 years or lifetime – sometimes it is not clear whether they succumbed to resocialization or prisonization?