Między normami a działaniem. Praktyczny charakter etyki inżynierskiej

• Authors: Marek Pyka

Title variants

EN

Norms vs. practice. The practical nature of engineering ethics (in Polish)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Aby mogła spełnić swe zadanie, etyka inżynierska musi mieć charakter praktyczny, to znaczy musi mieć zdolność kształtowania jednostkowych i społecznych praktyk w świecie techniki. Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób zmniejszyć różnice pomiędzy sferą norm a realnymi praktykami. Poszukiwania te prowadzone są w ramach autorskiego modelu ludzkiego działania, który nazywamy modelem działania konkretnego. Podmiot działania kieruje się w nim racjami do działania, te zaś formułowane są w jego zawodowym osądzie praktycznym. W przedstawionej próbie odpowiedzi, nawiązując do stanu dyskusji w etyce inżynierskiej oraz do realnych problemów praktyki, wskazujemy na potrzebę wyraźnego uświadomienia decydującej roli osądu zawodowego zarówno w praktyce, jak i w etyce inżynierskiej. Wskazujemy również na rolę właściwych systemów norm, w tym również na rolę właściwych kodeksów etycznych, a także na ideę odpowiedzialności pojętej zarówno w sensie negatywnym, jak i pozytywnym. Uzyskane wyniki mogą być wykorzystane w programach nauczania i szkoleniach z zakresu etyki inżynierskiej.

EN

In order to be able to fulfill its mission, engineering ethics must have a practical character, that is, it must be capable of shaping individual and social practices in the world of technology. This article attempts to answer the question of how to bridge the gap between the world of norms and that of real practice. This attempts is carried out under the author's model of human action, which can be called the model of concrete action. An agent is guided by reasons for acting, which are formulated by his professional practical judgment. The proposed answers, having to do with the current state of the debate in engineering ethics and with real practical problems, show the need for a clear awareness of the crucial role of professional judgment, both in practice and in engineering ethics. It also points out the role of the relevant systems of norms, including the role of the relevant codes of ethics, and the idea of responsibility, understood both in a negative and positive sense. The results proposed can be used in curricula and courses on engineering ethics.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2010
• Issue: 25
• Pages: 55-74

Contributors

author

Marek Pyka

• Politechnika Krakowska

References

• Audi [1991] – Robert Audi, Practical Reasoning, Routledge, Londyn 1991.
• Drwięga [2009] – Marek Drwięga, Człowiek między dobrem a złem. Studia z etyki współczesnej, Wydawnictwo Akademickie, Kraków 2009.
• Filek [2003] – Jacek Filek, Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Wydawnictwo Znak, Kraków 2003.
• Griffin [2005] – Ricky Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, tłum. M. Rusiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Herbert [1998] – Zbigniew Herbert, Tren Fontybrasa, [w:] tenże, 89 wierszy, Wydawnictwo a5, Kraków 1998.
• Hołówka [2001] – Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.
• Kiepas [1996] – Andrzej Kiepas, Dylematy etyki inżynierskiej, [w:] Technika w świecie wartości a problemy moralne zawodu inżyniera, S. Jedynak (red.), Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 1996.
• Lazari-Pawłowska [1971] – Ija Lazari-Pawłowska, Etyki zawodowe jako role społeczne, [w:] Etyka zawodowa, A. Sarapata (red.), Książka i Wiedza, Warszawa 1971.
• Martin, Schinzinger [1996] – Mike Martin, Roland Schinzinger, Ethics in Engineering, The McGraw-Hill Companies, Inc., New York 1996.
• Nazar [1996] – „Problemy moralne zawodu inżyniera” – w trzydzieści lat później z myślą o przyszłości, [w:] Technika w świecie wartości a problemy moralne zawodu inżyniera, S. Jedynak (red.), Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 1996.
• PIP [2009] – Sprawozdanie Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w roku 2008, Warszawa 2009.
• Pyka [2008] – Marek Pyka, Odpowiedzialność inżyniera a mechanizm rynkowy, „Diametros” (18) 2008.
• Pyka [2010] – Marek Pyka, Etyka inżynieryjna/techniki. Kazusy, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ 2010, publikacja on line: http://www.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p= 21&i=8&m=0&n=0&z=1&k=8&j=302.
• Smith [1996] – Michael Smith, The Moral Problem, Oxford University Press, Oxford 1996.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.25.2010.404