"Peintures des arabesques" J. B. Plerscha we dworze Mokronowskich w Jordanowicach - historia, technika wykonania i problemy konserwatorskie

• Authors: Potocka Anna Dorota

Title variants

EN

Peintures des arabesques by J. B. Plersch in the Mokronowski Manor House in Jordanowice

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In 1782 Jan Bogumił Plersch used the tempera technique to execute painted decorations of the walls, ceiling, wardrobes and two doors in the octagonal study in the Mokronowski manor house in Jordanowice. The decoration involves arabesque-grotesque ornaments and candelabra arabesques composed of masks and medallions with allegorical figures depicted against a light-hued backdrop. The general purpose of the conservation was to halt the destruction and degradation of the historical polychrome by gluing loose fragments and reinforcing strata of the floating coat, to gether with the construction foundation (by using organic silicone compounds), and halting the unhampered migration of salt within stratigraphie layers. It was necessary to employ desalination compresses. Subsequently, the polychrome surface was cleaned and secondary stratification — repainting, darkened retouching, putty and patches — were removed. The execution of the supplementation was adapted to the degree of the destruction of adjoining strata, with due care not to introduce measures that could prove to be excessively strong, cohesive and binding. It became indispensable to use wide-porous plaster. Aesthetic conservation encompassed both the ornaments and the background of the decoration as well as the reconstruction of n o n -ex tan t fragments of the polychrome. Due to the extensive devastation of the original painted layer it was necessary to conduct numerous consultations and detailed co-ordination concerning the character and range of the reconstruction. The reconstruction of the painted stratum was carried out upon the basis of an analogy with preserved fragments in the study, archival material and comparisons with other realisations by J. B. Plersch. Conceptions of aesthetic solutions were presented on boards. Owing to the decorative nature of the polychrome, it was decided to resort to emulation retouching in a minimally lighter tone.

Keywords

PL

„Peintures des arabesques”; Jan Bogumił Plersch; dwór Mokronowskich w Jordanowicach; Jordanowice; Grodzisk Mazowiecki; zabytki Grodziska Mazowieckiego; polichromia Plerscha; zabytkowa polichromia; ornamenty arabeskowo-groteskowe; kompozycja groteskowo-arabeskowa; arabeski kandelabrowe; konserwacja polichromii; supraporta; panneau

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2001
• Issue: 4
• Pages: 358-371

Dates

published

2001

Contributors

author

Potocka Anna Dorota

References

• M. Petsch, Dwor w Jordanowicach. Dokumentacja naukowo-historyczna, PKZ, Warszawa 1986, s. 44, mpis ODZ, Zespoł Badań Regionalnych Warszawy i Mazowsza w Warszawie.
• Katalog zabytkow sztuki w Polsce, t. XX, z. 4: Powiat grodzisko-mazowiecki, Warszawa 1967, s. 5.
• M. Cabanowski, Domy i ludzie, Grodzisk Mazowiecki 1998, s. 178.
• J. Łoziński, Z. Walkiewicz, Dworek Skarbkow w Grodzisku Mazowieckim. Opracowanie historyczne, SARP, Warszawa 1983, mpis, s. 24.
• J. Nieciecki, Pałacyk Gościnny w Białymstoku — propozycja wystroju wnętrz i zagospodarowania otoczenia, „Biuletyn Konserwatorski Woj. Podlaskiego”, Białystok 2000, s. 96.
• W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, Warszawa 1991, s. 2 5 5 -2 6 2 .
• Informator miasta Grodziska Mazowieckiego i powiatu błońskiego, oprać. F. Hejnikowski, Grodzisk Mazowiecki 1936, s. 45.
• A. Rottermund, Zamek Warszawski w epoce Oświecenia, Warszawa 1989, s. 17.
• B. Krol-Kaczorowska, Specyfikacja malowania J. B. Plerscha dla Stanisława Augusta, „Biuletyn Historii Sztuki” 1967, nr 4, s. 55.
• A. Gieysztor, Zamek Krolewski w Warszawie, Warszawa 1973, s. 146-148.
• W. Tatarkiewicz, Łazienki Warszawskie, Warszawa 1957, s. 57-63.
• I. Koss, Badanie probek zapraw oraz oznaczenie zawartości soli rozpuszczalnych w wodzie z malowidła J. B. Plerscha, (w:) Dokumentacja konserwatorska polichromii J. B. Plerscha w westybulu Dworu Skarbkow w Grodzisku Mazowieckim, oprac. A. D. Potocka, Warszawa 2000, mpis.
• D. Jarmińska, Identyfikacja i stratygrafia probek warstw polichromii J. B. Plerscha, (w:) Dokumentacja konserwatorska polichromii J. B. Plerscha w westybulu Dworu Skarbkow...
• M. Tschierse, Łazienki Krolewskie w Warszawie, Biały Domek — Sala Jadalna, ASP, Warszawa 1993, mpis, s. 18.
• A. Kosiorek, Stratygrafia warstw polichromii J. B. Plerscha, (w:) Dokumentacja konserwatorska polichromii J. B. Plerscha w westybulu Dworu Skarbkow...
• K. Dąbrowski, Sprawozdanie z przeprowadzonej konserwacji malarstwa ściennego Plerscha w hallu w Jordanowicach k/ Grodziska Mazow. za czas od 1 VII do 30 XI 1952 i od 31 III do 1 XII 1953, PKZ, Warszawa 1953, mpis sygnowany Karol Dąbrowski, B. Marconi (4 XII 1953), Archiwum Konserwatora Wojewodzkiego.
• J. Nieciecki, Antoni Herliczka — autorem malowideł ściennych w pałacu Myślewickim w warszawskich Łazienkach, (w:) Studia nad sztuką renesansu i baroku, t. III, red. A. Maśliński, Lublin 1995, s. 2 2 5 -2 6 0 .
• W. Tatarkiewicz, Rządy artystyczne Stanisława Augusta, Warszawa 1919, s. 5 4 -5 5 .
• J. Giżejewska, Rybienko — zespol pałacowy. Dokumentacja naukowo-historyczna, Warszawa 1978, mpis ODZ, Zespoł Badań Regionalnych Warszawy i Mazowsza w Warszawie, s. 33.
• M. Kwiatkowski, Stanisław August, krol architekt, Wrocław 1983, s. 106-107.
• J. Tereszczenko, Protokoł, Warszawa 1955, mpis sygnowany Jadwiga Tereszczenko 5 X 1955, Archiwum Konserwatora Wojewodzkiego.
• Dokumentacja konserwatorska malowideł ściennych dworku w Jordanowicach (Grodzisk Maz.), ASP, Wydział Konserwacji, Warszawa 1972, mpis.
• A. Tymińska, Badanie mikrobiologiczne, (w:) Dokumentacja konserwatorska polichromii J. B. Plerscha w westybulu Dworu Skarbkow...
• R. Kozłowski, P. Stępień, Zastosowanie tynkow szerokoporowatych do konserwacji zasolonych murow na przykładzie sieni wjazdowej Zamku na Wawelu, „Ochrona Zabytkow” 1994, nr 3/4, s. 273.
• D. Tworek, Niszczący w pływ soli nieorganicznych na malowidła ścienne, (w:) Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytkow, seria B, t. XI, Warszawa 1965, s. 165.
• J. Łukaszewicz, Związki krzemoorganiczne w konserwacji kamiennych obiektow zabytkowych, „Ochrona Zabytkow” 1996, nr 1, s. 22.

Identifiers

ISSN

0029-8247