Opady atmosferyczne w województwie łódzkim w latach 1961–2015

• Authors: Wibig Joanna , Radziun Wojciech

Title variants

EN

Precipitation in the Łódź Voivodeship in the period 1961–2015

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W pracy przedstawiono zmienność czasową i przestrzenną opadów w województwie łódzkim w latach 1961–2015. W tym celu wykorzystano dobowe sumy opadu z 20 posterunków opadowych na terenie województwa łódzkiego. Wy-kazano, że średnia roczna suma opadów w województwie wynosiła 582 mm, przy czym na poszczególnych stacjach wahała się od 515 do 648. Najwyższe wartości odnotowano w południowej części województwa, malały one jednak ku północy, gdzie niedobory opadów pojawiały się najczęściej. W biegu rocznym najwyższe sumy obserwowano latem, a najniższe zimą. Opady letnie były ponad dwukrotnie wyższe od zimowych. Natomiast opady wiosenne i jesienne utrzymywały się na podobnym poziomie, z lekką przewagą wiosennych. Dobowe sumy opadu najczęściej mieściły się w przedziale 1–10 mm. Opady przekraczające 50 mm były rzadkością i pojawiały się raz na kilka lat, głównie latem. Nie zaobserwowano istotnych statystycznie zmian struktury i wysokości opadów. Pojawiła się jednak niewielka tendencja wzrostowa sum zimowych i spadkowa sum letnich.

EN

The aim of the paper was to present the temporal and spatial variability of precipitation in the Łódź province in the period 1961–2015. Daily precipitation totals from 20 precipitation stations in the province were used. It was shown that the mean yearly precipitation sum averaged across the province was 582 mm, and at particular stations ranged from 515 to 648. The totals were observed to be highest in the southern part of the province and they dropped to the north, where water deficits happened most often. Summer totals were more than double the winter ones. Spring and autumn precipitation totals were similar, with a slight advantage to spring totals. Daily sums most often fall in the range 1–10 mm. Daily totals exceeding 50 mm were extremely rare, and appeared once every few years, mainly in summer. At the moment, there are no statistically significant changes in the structure and level of precipitation, but there is a slight tendency towards increasing winter totals and decreasing summer totals.

Keywords

PL

rozkład przestrzenny; przebieg roczny; wartości progowe; kontynentalizm pluwialny

EN

spatial distribution; intra-annual course; thresholds; pluvial continentality

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2019
• Volume: 109
• Pages: 29-47

Contributors

author

Wibig Joanna

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Meteorologii i Klimatologii

author

Radziun Wojciech

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Meteorologii i Klimatologii

References

• Chomicz K. 1971. Struktura opadów atmosferycznych w Polsce. Prace PIHM 101: 25-66.
• Dubaniewicz H. 1974. Klimat województwa łódzkiego. Acta Geographica Lodziensia 39: 1-120.
• Gorczyński W. 1948. System dziesiętny klimatów świata. Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny 1: 30-43.
• Kaczorowska Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geograficzne IG PAN 33: 1-117.
• Kłysik K. 1993. Główne cechy klimatu. W: S. Pączka (red.) Środowisko geograficzne Polski Środkowej. Wyd. UŁ, Łódź: 109-134.
• Kłysik K. 2001. Warunki klimatyczne. W: S. Liszewski (red.) Funkcja regionalna Łodzi i jej rola w kształtowaniu województwa. Zarys monografii województwa łódzkiego. ŁTN, Łódź: 68-81.
• Kłysik K., Fortuniak K. 1992. Przestrzenne zróżnicowanie największych opadów dobowych i sum miesięcznych na obszarze środkowej Polski. Folia Scientatis Scientiarium Lublinensis, Geographia 33(1-2): 51-65.
• Kłysik K., Fortuniak K. 1993. Maksymalne opady dobowe w środkowej Polsce. Przegląd Geograficzny LXIV(1-2): 97-110.
• Kłysik K., Fortuniak K. 2005. Maximum daily precipitation in the basin of central Poland rivers. 3th International Conference "Ecology of river's basins", Vladimir, Russia: 107-111.
• Köppen W. 1918. Klassifikation der Klimate nach Temperatur, Niederschlag und Jahresalauf. Petermanns Geographische Mitteilungen 64: 193-203.
• Kosiba A. 1948. Klimat Ziem Śląskich. Inst. Śląski, Wrocław.
• Kozłowska T. 1955. Regionalne opracowania klimatu Polski. Przegląd Geograficzny 27(1): 117-124.
• Kożuchowski K. 1982. Współczesne tendencje zmian rocznych sum opadów w Polsce 1931-1980. Przegląd Geofizyczny 27(3-4): 251-260.
• Kożuchowski K. 1985a. Zmienność opadów atmosferycznych w Łodzi w okresie 1904-1979. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica 4: 3-17.
• Kożuchowski K. 1985b. Zmienność opadów atmosferycznych w Polsce w stuleciu 1881-1980. Acta Geographica Lodziensia 48: 1-158.
• Kożuchowski K., Wibig J. 1988. Kontynentalizm pluwialny w Polsce: zróżnicowanie geograficzne i zmiany wieloletnie. Acta Geographica Lodziensia 55: 1-102.
• Łupikasza E. 2010. Spatial and temporal variability of extreme precipitation in Poland in the period 1951-2006. International Journal of Climatology 30(7): 991-1007.
• Łupikasza E. 2017. Seasonal patterns and consistency of extreme precipitation trends in Europe, December 2010 to February 2008. Climate Research 72(3): 217-237.
• Merecki R. 1915. Klimatologia ziem polskich. Gebethner i Wolf, Warszawa.
• Olechnowicz-Bobrowska B. 1970. Częstość dni z opadem w Polsce. Prace Geograficzne IG PAN 86: 1-75.
• Paszyński J. 1955. Opady atmosferyczne dorzecza Odry i ich związek z hipsometrią i zalesieniem. Prace Geograficzne IG PAN 4: 1-103.
• Piotrowski P. 2004. Okresy bezopadowe w Łodzi w latach 1903-2003. Acta Geographica Lodziensia 89: 103-114.
• Podstawczyńska A. 2010. Temperatura powietrza i opady atmosferyczne w regionie łódzkim w ostatnim stuleciu. W: J. Twardy, S. Żurek, J. Forysiak (red.) Torfowisko Żabieniec: warunki naturalne i zapis zmian paleoekologicznych w jego osa-dach. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 63-74.
• Romer E. 1949. Regiony klimatyczne Polski. Prace Wrocławskiego Towarzystwa. Naukowego, seria B, 16: 5-27.
• Rzepa M. 2004. Najwyższe dobowe, pięciodniowe i dziesięciodniowe sumy opadów atmosferycznych w Łodzi w latach 1903-2003. Acta Geographica Lodziensia 89: 87-102.
• Schmuck A. 1965. Regiony pluwiotermiczne w Polsce. Czasopismo Geograficzne 36(3): 239-244.
• Schmuck A. 1969. Meteorologia i klimatologia dla WSR. PWN, Warszawa.
• Siedlecki M., Pawlak W. 2004. Sumy miesięczne opadów atmosferycznych w Łodzi w latach 1903-2003. Acta Geographica Lodziensia 89: 73-86.
• Wibig J. 1998. Opady w Łodzi w okresie 1931-1995. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 3: 433-442.
• Wibig J. 2009. Variability of daily precipitation totals in Poland (1951-2000). Geographia Polonica 82: 21-32.
• Wibig J. Fortuniak K. 1998. Ekstremalne warunki opa-dowe w Łodzi w okresie 1931-1995. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 3: 241-249.
• Wilgat T. 1948. Okresowość opadów na kuli ziemskiej. Annales UMCS, 3B: 333-386.
• Wiszniewski W. 1953. Atlas opadów atmosferycznych w Polsce. Wyd. Kom. i Łączn., Warszawa.
• Wiszniewski W., Chełchowski W. 1975. Charaktery-styka klimatu i regionalizacja klimatyczna Pol-ski. Wyd. Kom. i Łączn., Warszawa.