Polacy na uroczystościach ku czci Františka Palackiego i I Zjeździe Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze w 1898 roku

• Authors: Świątek Adam

Title variants

EN

Polish people at the ceremony in honour of František Palacki and the 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł omawia przebieg jubileuszu 100-lecia urodzin Františka Palackiego i towarzyszącego mu I Zjazdu Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze w 1898 r. z perspektywy galicyjskich Polaków. Praca bazuje na kwerendzie prasy galicyjskiej, w tym przede wszystkim takich gazet, których członkowie redakcji byli obecni w Pradze. Rezultatem przeprowadzonych badań jest próba rekonstrukcji wydarzeń w stolicy Czech, a także ukazanie, jak Polacy postrzegali głoszone przez Czechów idee. O ile Polacy byli zgodni co do potrzeby współpracy między poszczególnymi narodami słowiańskimi celem zabezpieczenia praw narodowych w monarchii habsburskiej, o tyle różnili się z Czechami w zakresie metod działania oraz szukania sojuszników. Najwięcej kontrowersji wzbudziło zaproszenie przez organizatorów rosyjskiej delegacji. Choć współpraca między dziennikarzami słowiańskimi była kontynuowana na kolejnych zjazdach dziennikarskich aż do 1912 r., to właśnie obecność i zaangażowanie Rosjan zadecydowało o wycofaniu się Polaków z ostatnich spotkań.

EN

The article describes the course of 100 years’ jubilee of František Palacki’s birthday and the accompanying 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898 from the perspective of Galician Poles. The study is based on the search query in major Galician newspapers, including those whose editorial staff was present in Prague. The result of the conducted research is the attempt at reconstructing events which occurred in the capital of Czechia and at showing how Poles perceived the ideas promulgated by Czechs. Poles agreed with the need for cooperation between particular Slavic nation in order to secure national rights in the Habsburg Monarchy, but disagreed with Czechs in terms of methods of operation and searching for allies. The biggest controversy was aroused by the Russian delegation invited by the organisers. Although the cooperation between Slavic journalists was continued at the successive journalistic congresses until 1912, it is the Russian presence and involvement that would decide about Poles’ withdrawal from the last meetings.

Keywords

PL

monarchia habsburska; Praga; Słowianie; dziennikarstwo; prasa

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2020
• Issue: 6
• Pages: 450-491

Dates

printed

2020-12-13

Contributors

author

Świątek Adam

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Archiwum Narodowe w Krakowie, zesp. 576: Obchody i uroczystości krakowskie – zbiór szczątków zespołów akt komitetów obchodów: sygn. 43: Różne uroczystości w Krakowie – różne obchody, uroczystości, wystawy, imprezy, zaproszenia, zawiadomienia, programy 1808–1913, teka 12: Przyjęcie posłów do Rady Państwa (czeskich, słowiańskich/słowackich, polskich) w Krakowie.
• Sjezd slovanských novinářův v Praze, Praha 1899.
• Sprawozdanie Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie za czas od dnia 17. kwietnia 1898 roku do dnia 14. maja 1899 roku [...], Lwów 1899.
• „Czas” 1898.
• „Djabeł” 1898.
• „Dziennik Polski” 1898.
• „Gazeta Narodowa” 1898.
• „Głos Narodu” 1898.
• „Nowa Reforma” 1898.
• „Przegląd” 1898.
• „Słowo Polskie” 1898.
• „Světozor” 1898.
• Agičić D., Hrvatski tisak o proslavi stote obljetnice rođenja Františeka Palackoga i Prvom kongresu slavenskih novinara Austro-Ugarske u Pragu 1898. godine [w:] Spomenica Ljube Bobana 1933.–1994., urednički odbor I. Goldstein, M. Kolar-Dimitrijević, M. Maticka, Zagreb 1996, s. 223–235.
• Agičić D., Hrvatsko-češki odnosi na prijelazu iz 19. u 20. stoljeće, Zagreb 2000.
• Boia L., Relationships between Romanians, Czechs and Slovaks (1848–1914), București 1977.
• Bylina S. [i in.], Stosunki literackie polsko-czeskie i polsko-słowackie 1890–1939, red. J. Śleziński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.
• Firsov E.F., Sʺezdy slavânskih žurnalistov (1898–1912) [w:] Slavânskoe dviženie XIX–XX vekov. Sʺezdy, kongressy, soveŝaniâ, manifesty, obraŝeniâ, redkol. G.A. Bogatova, A.N. Gorâinov, M.Û. Dostalʹ, Moskva 1998, s. 147–170.
• Gantar Godina I., Neoslavizem in Slovenci, Ljubljana 1994.
• Giza A., Neoslawizm i Polacy 1906–1910, Szczecin 1984.
• Gruchała J., Koło Polskie w austriackiej Radzie Państwa wobec kwestii czeskiej i Śląska Cieszyńskiego (1879–1899), Wrocław [i in.] 1982.
• Jaroszewicz-Kleindienst B., W kręgu polonofilskiej działalności Edwarda Jelinka, Wrocław 1968.
• Jaśkiewicz L., Sprawa pomnika Murawiowa „Wieszatiela” w Wilnie, „Przegląd Historyczny” 1996, t. 87, nr 3, s. 531–539.
• Kale S., „Poljaci, naša braća na sjeveru”. Hrvatska javnost o Poljacima 1860–1903, Zagreb 2018.
• Karník J., Český básník a polský malíř, „Lidová demokracie” 1949, R. 5, nr 91 z 17 IV, s. 5.
• Komora P., Milenárne oslavy v Uhorsku roku 1896 a ich vnímanie v slovenskom prostredí, „Historický časopis” 1996, R. 44, č. 1, s. 3 –16.
• Krajčovič M., Slovenská Politika v Strednej Európe, 1890–1901. Spolupráca Slovákov, Rumunov, a Srbov, Bratislava 1971.
• Leśnodorska A., Mleczkówna Z., Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie [w:] Kraków Mickiewiczowi. Praca zbiorowa, red. D. Rederowa, Kraków 1956, s. 89–177.
• Łazuga W., „Rządy polskie” w Austrii. Gabinet Kazimierza hr. Badeniego 1895–1897, Poznań 1991.
• Nowacki R., Oswald Balzer w obronie kultury i praw narodu polskiego, „Przegląd Historyczny” 2001, t. 92, nr 1, s. 43–63.
• Opacki Z., W kręgu Polski, Rosji i Słowiańszczyzny. Myśl i działalność społeczno-polityczna Mariana Zdziechowskiego do 1914 roku, Gdańsk 1996.
• Słapek D., Oswald Balzer versus Theodor Mommsen – polityczne emocje z historią w tle. Nowa ocena sporu, „Studia Europaea Gnesnensia” 2012, nr 5, s. 99–144.
• Świątek A., II Zjazd Dziennikarzy Słowiańskich w Krakowie w 1899 roku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2020, t. 147, nr 2, s. 375–399.
• Świątecka M., Sprowadzenie zwłok Adama Mickiewicza do kraju [w:] Kraków Mickiewiczowi. Praca zbiorowa, red. D. Rederowa, Kraków 1956, s. 25–87.
• Toczek A., Towarzystwo Dziennikarzy Polskich we Lwowie (1893–1918) [w:] Kraków–Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, t. 6, cz. 2, red. J. Jarowiecki, Kraków 2003, s. 125–140.
• Vejvara J., Historie spolku českých žurnalistů v Praze 1877–1927, Praha 1927.
• Vyšný P., Neo-Slavusm and the Czechs 1898–1914, Cambridge 1977.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2020.6.21