Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 20 | 155-177

Article title

Galicyjskie górnictwo i hutnictwo w świetle Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie w 1894 roku

Content

Title variants

EN
Galician mining and metallurgy in the light of the General Regional Exhibition of Lviv in 1894

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Powszechna Wystawa Krajowa zorganizowana we Lwowie w 1894 roku, w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej, miała pokazać dorobek ekonomiczno-kulturowy Galicji od czasu uzyskania przez nią autonomii politycznej. Miała objąć swoim zakresem życie duchowe i materialne mieszkańców Galicji i nie tylko, w tym przede wszystkim Polaków, dać przykłady bogactwa jej płodów, górnictwa, hutnictwa, rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa; przedstawić życie ludności, zabytki sztuki ludowej, tzw. przemysł domowy, rękodzieła; pokazać rozwój instytucji finansowych, administracji publicznej, opieki zdrowotnej, komunikacji, inżynierii, budownictwa, literatury, szkolnictwa ogólnego i zawodowego, rozwój sztuk pięknych i architektury. Miała stać się okazją do integracji narodowej Polaków. Artykuł analizuje tylko fragment jej ogromnej spuścizny w zakresie dorobku galicyjskiego górnictwa i hutnictwa. Ukazuje dynamiczny rozwój przemysłu naftowego, wzrost produkcji soli, wytopu żelaza, węgla kamiennego i brunatnego. Jedynie produkcja wosku ziemnego (ozokerytu) nie dawała dobrych perspektyw i w konsekwencji zrezygnowano z jego wydobycia. Wystawiennictwo było jednym z elementów stymulujących gospodarkę w wielu dziedzinach. Sam zaś rozwój, zwłaszcza górnictwa naftowego, sprzyjał pozytywnym przemianom cywilizacyjnym. Wystawiennictwo zwiększyło niewątpliwie kapitał społeczny, co mogło owocować kolejnymi inicjatywami.
EN
The General Regional Exhibition of Lviv was organized in 1894, on the 100 year anniversary of the Kosciuszko Uprising of 1794. The Exhibition was meant to demonstrate Galicia’s economical and cultural progress since its gaining political autonomy and to become an opportunity for the national integration of Poles. The Exhibition displays included various thematic groups which were devoted to both spiritual and material aspects of life in Galicia and were meant to show the abundance of its crops and produce, mining and metallurgy, agriculture, forestry and hunting. The shows pictured everyday life of the inhabitants of Galicia, its folk art, so-called domestic industry and craftwork. Other sections of the Exhibition demonstrated the development of the Galician financial institutions, public administration, healthcare, communication, engineering, construction, literature, general and vocational education and the bloom of the fine arts and architecture. The article analyzes only some parts of the great legacy of the Exhibition, its scope focuses on mining and metallurgy. The text points out the dynamic development of the oil industry and the increase in the branches such as: salt production, iron smelting, and brown and hard coal extraction. The only branch of the Galicia’s economy which had not offered good perspectives and was thus soon discontinued had been the production of earthwax (ozocerite). The organization of the exhibitions of such sort was regarded at that time as one of the best ways to stimulate economy and benefit the regions. The actual development itself, especially of the oil mining, aided many positive social and cultural changes and undoubtedly increased the societal potential and might have resulted in further initiatives.

Year

Volume

20

Pages

155-177

Physical description

Dates

published
2015-12-31

Contributors

  • Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie

References

  • Archiwum Kapituły Katedralnej w Krakowie, rkps Libri Archivi, T. 9.
  • Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, rkps Acta Episcopalia, T. 39.
  • Bernard z Clairvaux, O miłowaniu Boga i inne traktaty. Oprac. S. Kiełtyka. Poznań 2000.
  • J. Morawski, Droga przed Bogiem. Śmierć świętych abo dyspozycja na śmierć dobrą. Nauką S. Teologii, i pobożnemi z Pisma Świętego i z Ojców SS. mianowicie Świętego Augustyna afektami, także SS. umierających przykładami objaśniona naprzód po łacinie, a potym po polsku. Poznań 1698, w drukarni Collegium Societatis Iesu.
  • Listy świętego Hieronima do Heliodora i Nepocjana o życiu pustelniczem, kapłańskiem i zakonnem. Oprac. J. Gajkowski. Warszawa 1904.
  • M. Laterna, Harfa duchowna to jest dziesięć rozdziałów modlitw katolickich z rozlicznych Kościoła Powszechnego Doktorów y z Rzymskich Mszałow y Brewiarzow po wielkiey części zebranych. Przydano do każdego rozdziału Nauki o tych rzeczach, które się w Modlitwach zamykaią a na niektórych mieścach wykładem y przypiskami psalmy y modlitwy objaśnione. Kraków 1618, w drukarni Andrzeja Piotrkowczyka.
  • O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa etc. etc i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do Jaśnie Oświeconego i Najprzewielebniejszego w Chrystusie Ojca i Pana, Jego Mości X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego etc. etc. etc. Pisany od X. Fryderyka Szembeka Societatis Iesu co rychle po śmierci nieboszczykowskiej, a teraz na uroczysty obchód za duszę jego, na żądanie Ich MM. PP. Exekutorów do druku podany, za wyraźnym dozwoleniem Jego M. X. Marcina Szyszkowskiego biskupa krakowskiego i starszych zakonnych. Kraków 1617, w drukarni Andrzeja Piotrkowczyka.
  • Ścieżka pobożnego chrześcijanina to jest nauki i przestrogi co potrzebniejsze na poratowanie wszystkich zbawienia pragnących. Z włoskich scriptów kapłana jednego Societatis Iesu przekładania X. Stanisława Grochowskiego. Kraków 1600, w drukarni Jakuba Sibeneychera.
  • Tomasz à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa. Przeł. A. Kamieńska. Warszawa 1980.
  • Tomasz à Kempis, Pochwała pokory, która jest fundamentem wszelkiej świętości. W: tegoż, Cztery medytacje. Przeł. A. Sulikowski. Kraków 2001.
  • Wielewicki J., Dziennik spraw domu zakonnego oo. Jezuitów u św. Barbary w Krakowie. T. 3. Kraków 1889.
  • Wojciech z Pakościa, Medycyna duchowna dla chorych i bliskich śmierci ludzi chrześcijańskich, a osobliwie zakonnych. Z doktorów świętych pilno zebrana. Poznań 1618, w drukarni Jana Wolraba.
  • Bartoszewski K., Zbiciak K., Ars moriendi. W: Encyklopedia katolicka. T. 1. Pod red. F. Gryglewicza, R. Łukaszyka, Z. Sułowskiego. Lublin 1973, kol. 950.
  • Barycz H., Nucerinus Sebastian (1565–1635). W: Polski słownik biograficzny. T. 23. Pod red. E. Rostworowskiego. Wrocław–Kraków 1978, s. 405–406.
  • Barycz H., Rewizja rewizji, czyli o przedwczesnym pasowaniu jezuity Fryderyka Szembeka na autora omawianego Diariusza podróży włosko-iberyjskiej z 1595 r. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” T. 22: 1977, s. 233–242.
  • Bruździński A., „Zakony do ścisłego zachowania reguły doprowadził”. Biskup Piotr Tylicki wobec zakonów w diecezji krakowskiej (1607–1616). W: Klasztor w Kościele średniowiecznym i nowożytnym. Pod red. M. Derwicha, A. Pobóg-Lenartowicz. Warszawa 2010, s. 121–142.
  • Bruździński A., Biskup krakowski Piotr Tylicki wobec zakonów w swojej diecezji (1607–1616). „Folia Historica Cracoviensia” T. 10: 2004, s. 49–69.
  • Bruździński A., Pasterz sprawiedliwy i kraj miłujący. Biskup kujawsko-pomorski Piotr Tylicki (1604–1607). „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie” T. 22: 2007, s. 75–84.
  • Bujanda de J. M., Index Librorum Prohibitorum 1600–1966. Montreal–Geneve 2002.
  • Celichowski Z., Ars moriendi. Rozprawa bibliograficzna. „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności w Krakowie” T. 17: 1892, s. 143–167.
  • Cieślak S., Marcin Laterna SJ (1552–1598). Działacz kontrreformacyjny. Kraków 2003.
  • Encyklopedia wiedzy o Jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995. Oprac. L. Grzebień. Kraków 1996.
  • Glemma T., Stosunki kościelne w Toruniu w stuleciu XVI i XVII na tle dziejów kościelnych Prus Królewskich. „Rocznik Towarzystwa Naukowego w Toruniu” T. 42: 1934, s. 121–155.
  • Grzebień L., Kult świętych w diecezji krakowskiej w okresie potrydenckim (na podstawie diariusza J. Wielewickiego). W: Kanonizacje a nowa ewangelizacja. Sympozjum naukowe z okazji 30-lecia Instytutu Liturgicznego. Kraków 2000, s. 31–45.
  • Hajdukiewicz L., Krupka Sebastian (zm. 1625). W: Polski słownik biograficzny. T. 15. Pod red. E. Rostworowskiego. Wrocław 1970, s. 415–416.
  • Huszał G., Przygotowanie do śmierci w XVII wieku. „Roczniki Humanistyczne” T. 31: 1983, z. 2, s. 105–151.
  • Kalinowski J. K., Wawrzyniec Gembicki jako biskup chełmiński i pomezańskiej diecezji wieczysty administrator (1600–1610). Toruń 2011.
  • Karp H. J., Tylicki Piotr (1543–1616). W: Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon. Pod red. E. Gatz. Berlin 1996, s. 717.
  • Kopeć J. J., Męka Pańska w religijnej kulturze polskiego średniowiecza. Studium nad pasyjnymi motywami i tekstami liturgicznymi. Warszawa 1975, s. 345–360.
  • Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. T. 4. Gniezno 1883.
  • Łukaszewska-Haberkowa J., Pierwsze pokolenie polskich jezuitów w świetle biografii i egzaminów. Kraków 2013.
  • Maliszewski K., Działalność jezuitów w protestanckim Toruniu u schyłku XVI i w XVII wieku na tle stosunków wyznaniowych w mieście. W: Jezuici w Toruniu. 1596–1996. Materiały konferencji zorganizowanej w Toruniu 17–23 listopada 1996 r. z okazji Jubileuszu 400-lecia przybycia Jezuitów do miasta. Pod red. K. Maliszewskiego, W. Rozynkowskiego. Toruń 1997, s. 28–54.
  • Małłek J., Historyczne uwarunkowania sprowadzenia Zakonu Jezuitów do Torunia w 1596 r. W: Jezuici w Toruniu. 1596–1996. Materiały konferencji zorganizowanej w Toruniu 17–23 listopada 1996 r. z okazji Jubileuszu 400-lecia przybycia Jezuitów do miasta. Pod red. K. Maliszewskiego, W. Rozynkowskiego. Toruń 1997, s. 20–27.
  • Mikołajczyk M., Dzieje liturgii sakramentu chorych w Polsce do Rytuału Piotrkowskiego (1631). W: Studia z dziejów liturgii w Polsce. T. 1. Lublin 1976, s. 241–295.
  • Nowicka-Jeżowa A., Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI–XVII wieku. Lublin 1992.
  • Nowicka-Jeżowa A., Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej. Warszawa 1992.
  • Olczak S. K., Jezuici otrzymujący święcenia z rąk biskupów poznańskich na przełomie XVI–XVII w. „Roczniki Humanistyczne” T. 31: 1983, z. 2, s. 85–104.
  • Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku. Warszawa 1963.
  • Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i ziemi malborskiej od XV do XVII wieku. T. 2. Olsztyn 1988.
  • Paluszkiewicz F., Mały słownik jezuitów w Polsce, Warszawa 1995.
  • Paszenda J., Wybór miejsca na fundację dla jezuitów. W: Jezuicka ars historica. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Grzebieniowi SJ. Kraków 2001, s. 453–467.
  • Prokop K. R., Poczet biskupów krakowskich. Kraków 1999.
  • Przybyszewski B., Krótki zarys dziejów diecezji krakowskiej. T. 2: Czasy nowożytne. Kraków 1993.
  • Richter K., Probst M., Plock H., Związki namaszczenia chorych z wiatykiem. W: Z pomocą umierającym. Przyczynki do rozmowy na temat umierania i śmierci. Warszawa 1989, s. 100–103.
  • Rok B., Człowiek wobec śmierci w kulturze staropolskiej. Wrocław 1995.
  • Rożek M., Katedra krakowska w XVII wieku. Warszawa 1980.
  • Rożek M., Uroczystości w barokowym Krakowie. Kraków 1976.
  • Rusiecki M., Obraz śmierci w katechezie Kościoła katolickiego w XVI–XVIII w. W: Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci. Pod red. H. Suchojada. Warszawa 2001, s. 287–302.
  • Słowikowski T., Fox (Foxius) Jan. W: Polski słownik biograficzny. T. 7. Pod red. W. Konopczyńskiego. Kraków 1958, s. 69–71.
  • Słownik biograficzny kapituły warmińskiej. Pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996.
  • Słownik polskich teologów katolickich. Pod red. H. E. Wyczawskiego. T. 4. Warszawa 1981.
  • Stec L., Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578–1625. Białystok 1968.
  • Szabelska H., Ars moriendi. W: Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole. Pod red. A. Borowskiego. Kraków 2001, s. 15–18.
  • Szostkiewicz Z., Katalog biskupów obrządku łacińskiego przedrozbiorowej Polski. „Sacrum Poloniae Millennium” T. 1: 1954, s. 391–619.
  • Tatarkiewicz W., Nagrobki z figurami klęczącymi. W: Studia renesansowe. T. 1. Warszawa 1956, s. 274–328.
  • Tazbir J., Arianie i katolicy. Warszawa 1971.
  • Tazbir J., Hieronim Zahorowski zapomniany autor głośnego pamfletu. „Kwartalnik Historyczny” T. 70: 1963, s. 341–361.
  • Tazbir J., Literatura antyjezuicka w Polsce. W: Jezuici a kultura polska. Materiały sympozjum z okazji jubileuszu 500-lecia urodzin Ignacego Loyoli (1491–1991) i 450-lecia powstania Towarzystwa Jezusowego (1540–1990), Kraków 15–17 lutego 1991 r. Pod red. L. Grzebienia, S. Obirka. Kraków 1993, s. 311–333.
  • Urban W., Wywody szlachectwa kanoników i prałatów krakowskich (1550–1600). „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” T. 4: 1999, s. 165–176.
  • Włodarski M., Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku. Kraków 1987.
  • Wojtyska H. D., Męka Chrystusa w religijności polskiej XVI-XVIII wieku. W: Męka Chrystusa wczoraj i dziś. Pod red. H. D. Wojtyski, J. J. Kopcia. Lublin 1981, s. 61–79.
  • Załęski S., Jezuici w Polsce. T. 4, cz. 2: Kolegia i domy założone w pierwszej dobie rządów Zygmunta III. 1588–1608. Kraków 1904.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
0867-8294
URI
http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/652/575

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-392825af-a529-446c-afe3-640451bd7dcd
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.