Edukacja integracyjna jako jedna z dróg kształcenia osób niepełnosprawnych w Polsce

• Authors: Pachowicz Matylda

Title variants

EN

Integrative Education as One of the Ways of Educating Disabled People in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z priorytetów współczesnej edukacji jest włączanie uczniów z różnymi niepełnosprawnościami do szkolnictwa ogólnodostępnego. W Polsce realizowany jest częściowo integracyjny model edukacji, nadal bowiem kształcenie specjalne odbywa się w formach o charakterze segregacyjnym. Kluczową postacią w obowiązującym w Polsce modelu kształcenia integracyjnego jest nauczyciel wspomagający. W niniejszym artykule zaprezentowane zostały wnioski z badań dotyczących realizacji edukacji integracyjnej w szkołach podstawowych na terenie Wielkopolski. Wyakcentowane zostały takie aspekty, jak warunki materialne oraz organizacyjne szkoły oraz obszary problemowe zarysowane przez dyrektorów szkół z oddziałami integracyjnymi (związane z organizacją tej formy edukacji, ze współpracą z rodzicami oraz z nauczycielami). W konkluzjach ukazano wielość czynników, które mają wpływ na właściwy przebieg kształcenia integracyjnego, uwzględniając perspektywę nauczycieli pracujących w tych szkołach.

EN

One of the priorities of modern education is to include students with various disabilities in public education. In Poland, a partially integrative education model is implemented, as special education still takes place in segregated forms. A teaching assistant is a key figure in the integrative education model in force in Poland. This article presents the conclusions of the research on the implementation of integration education in primary schools in Greater Poland. Aspects such as material and organisational conditions of the school were highlighted, problem areas were outlined by school heads with integration departments (related to the organisation of this form of education, with cooperation with parents and teachers). The conclusions show a multitude of factors that affect the proper course of integration education, taking into account the perspective of teachers working in these schools.

Keywords

PL

dzieci niepełnosprawne; edukacja integracyjna; nauczyciel wspomagający; orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego; klasy inkluzyjne, integracyjne oraz specjalne; indywidualny program nauczani

EN

children with disabilities; integration education; teaching assistant; opinion on the need for special education; inclusive, integrative and special class; individual teaching program

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2020
• Issue: 3-4(36-37)
• Pages: 184-204

Dates

published

2021-02-26

Contributors

author

Pachowicz Matylda

• Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu

References

• Al-Khamisy D., Edukacja przedszkolna a integracja społeczna, Warszawa, Żak, 2006
• Bąbka J., Edukacja integracyjna dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych – założenia i rzeczywistość, Poznań, Wyd. Fundacji Humaniora, 2001
• Chrzanowska I., Problemy edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością. Regionalna specyfika czy ogólnopolska tendencja, Kraków, Impuls, 2010
• Chrzanowska I., Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej, Warszawa, PWN, 2019
• Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, red. Górniewicz E., Krause A., Olsztyn, Wyd. UWM, 2002
• Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, red. Kazanowski Z., Osik-Chudowolska D., Lublin, Wyd. UMCS, 2003
• Integracja społeczna osób niepełnosprawnych, red. Dryżałowska G., Żuraw H., Warszawa, Żak, 2004
• Jakubowski S., Stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnej aktywności w społeczeństwie, [w:] Społeczeństwo równych szans. Tendencje i kierunki zmian, red. Gorajewska D., Warszawa, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, 2005
• Janiszewska-Nieścioruk Z., Możliwości i granice edukacyjnej integracji dzieci niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, red. Górniewicz E., Krause A., Olsztyn, Wyd. UWM, 2002
• Kasperek A., Społeczne wytwarzanie obcości. Socjologiczne studium zjawiska gettoizacji osób niepełnosprawnych, [w:] Racjonalność oraz uwarunkowania procesów terapeutycznych osób niepełnosprawnych, red. Klinik A., z serii: „Problemy edukacji, rehabilitacji i socjalizacji osób niepełnosprawnych”, tom XVI, Kraków-Katowice, Impuls, 2013
• Kossewska J., Uwarunkowania postaw. Nauczyciele i inne grupy zawodowe wobec integracji szkolnej dzieci niepełnosprawnych, Kraków, WNAP, 2000
• Kowalik S., Integracja uczniów niepełnosprawnych z uczniami pełnosprawnymi, [w:] Psychologia ucznia i nauczyciela, red. Kowalik S., Warszawa, PWN, 2011
• Krause A., Normalizacyjne podłoże integracji, [w:] Integracja społeczna osób niepełnosprawnych, red. Dryżałowska G., Żuraw H., Warszawa, Żak, 2004
• Krause A., Gołubiew M., Szkolnictwo specjalne – krajobraz po reformie, [w:] Problemy edukacji integracyjnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, red. Janiszewska-Nieścioruk Z., Kraków, Impuls, 2009
• Maciarz A., Nadzieje i obawy związane z reformą szkolnictwa specjalnego, „Szkoła Specjalna” 2000, Nr 1
• Olechowska A., Specjalne potrzeby edukacyjne, Warszawa, PWN, 2016
• Pachowicz M., Organizacyjny aspekt kształcenia integracyjnego – wyniki badań przeprowadzonych w szkołach na terenie Wielkopolski, [w:] Życie z niepełnosprawnością – wyzwania edukacyjne, rehabilitacyjne i normalizacyjne, red. Krause A., Materna K., Rzeźnicka-Kruppa J., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2010
• Pachowicz M., Mechanizmy ekskluzyjne ukryte w procesie inkluzji, [w:] Ku inkluzji społeczno-kulturowej w szkole. Od pedagogiki klasy do pedagogiki włączającej, red. Gołębniak B. D., Pachowicz M., Wrocław-Poznań, DSW-CDV, 2018
• Pedagogika specjalna, red. Dykcik W., Poznań, Wyd. UAM, 2002
• Problemy edukacji integracyjnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, red. Janiszewska-Nieścioruk Z., Kraków, Impuls, 2009
• Psychologia ucznia i nauczyciela, red. Kowalik S., Warszawa, PWN, 2011
• Racjonalność oraz uwarunkowania procesów terapeutycznych osób niepełnosprawnych, red. Klinik A., z serii: „Problemy edukacji, rehabilitacji i socjalizacji osób niepełnosprawnych”, tom XVI, Kraków-Katowice, Impuls, 2013
• Skrzetuska E., Umiejętności szkolne dzieci niepełnosprawnych uczących się w integracji, [w:] Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, red. Kazanowski Z., Osik-Chudowolska D., Lublin, Wyd. UMCS, 2003
• Speck O., Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki, Gdańsk, GWP, 2005
• Szumski G., Wokół edukacji włączającej, współpraca Firkowska-Mankiewicz A., Warszawa, Wyd. APS, 2010
• Uczeń niepełnosprawny i jego nauczyciel w przestrzeni szkoły, red. Gajdzica Z., Rottermund J., Klinik A., Kraków, Impuls, 2008
• Vitásková K., Fenomen integracji odwrotnej, [w:] Uczeń niepełnosprawny i jego nauczyciel w przestrzeni szkoły, red. Gajdzica Z., Rottermund J., Klinik A., Kraków, Impuls, 2008
• Żółkowska T., Miejsce osób z niepełnosprawnością z Unii Europejskiej, [w:] Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, red. Górniewicz E., Krause A., Olsztyn, Wyd. UWM, 2002
• Życie z niepełnosprawnością – wyzwania edukacyjne, rehabilitacyjne i normalizacyjne, red. Krause A., Materna K., Rzeźnicka-Kruppa J., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2010