Poradnictwo kariery – ujęcie makrospołeczne

• Authors: Marcin Szumigraj

Title variants

EN

Career counselling – a macro-social perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą opisu procesów społecznych składających się na poradnictwo kariery (zawodowe). Stanowi pokłosie kilkuletnich studiów nad ideami poradnictwa i jest ich implementacją w praktyce poradnictwa kariery w Polsce. Niniejszy artykuł jest jedynie sygnalizacją tematyki, która jest przedmiotem przygotowywanej do druku książki. Przyjęcie w pracy perspektywy organizacji dynamicznych do opisu i analiz teorii naukowych oraz instytucji współpracujących i realizujących w swoich ramach poradnictwo pozwoliło na dostrzeżenie kontekstów i procesów konstruujących współczesne poradnictwo kariery w Polsce. Podejście to umożliwiło wyróżnienie wielu różnorodnych elementów lokujących się na dwóch poziomach: poziomie idei, nazywanym „poziomem pierwszym” oraz „poziomie drugim” – poziomie rozwiązań organizacyjnych. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej autor rekonstruuje w zwięzły sposób trzy idee, będące spójnymi zbiorami założeń i celów dla praktyki poradnictwa, które stanowią przedmiot naukowego dyskursu w tym zakresie. Są to: doradztwo zawodowe, poradnictwo zawodowe, poradnictwo biograficzne. W tej części autor rysuje również konteksty: polityczny, ekonomiczny i kulturowy, w jakich rozwija się współczesna myśl o poradnictwie. Szeroka perspektywa służy przedstawieniu czynników odpowiedzialnych za obserwowane procesy zmian w praktyce poradnictwa, co jest treścią trzeciej części artykułu. W drugiej części tekstu autor dokonuje próby opisu instytucji zajmujących się poradnictwem kariery, wykorzystując model organizacji dynamicznej. Prezentuje mapę przyjętych rozwiązań organizacyjnych poradnictwa w Polsce, ujmując je w trzy grupy: instytucji rozwiązujących problemy praktyczne, placówek rozwiązujących problemy teoretyczne i organów administrujących poradnictwem.

EN

The article is an attempt at describing social processes behind career (vocational) counselling. It is a result of studies conducted on the ideas behind counselling and their implementation in practical career counselling in Poland This article is merely an introduction to the theme for a book being readied for print.. Applying the perspective of dynamic organisations for the description and analysis of scientific theory and institutions collaborating on and conducting counselling has made it possible to notice contexts and processes building contemporary career counselling in Poland. Such an approach has allowed for the distinction of various elements situated on two levels: the idea level, called "level one" and "level two" – the level of organisational solutions. The article is composed of three parts. In the first one, the author reconstructs in a concise manner three ideas, constituting coherent collections of assumptions and goals of counselling practice which are the subject of scientific discourse in this area. These are career counselling, career advice, biographical counselling. In this part the author also delineates the contexts: political, economic and cultural, within which contemporary counselling studies are developing. A wide perspective is used to demonstrate the factors behind observed changes in counselling practice, which is the content of the third part of this article. In the second part of the text, the author aims to describe the institutions charged with career counselling using the dynamic organisation model. A map of organisational solutions used in Poland is presented and they are divided into three groups: institutions solving practical problems, those solving theoretical issues and entities responsible for the administration of counselling.

Keywords

PL

organizacja; doradztwo zawodowe; poradnictwo zawodowe; poradnictwo biograficzne; dyfuzja

EN

organisation; career counselling; career advice; biographical counselling; diffusion

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2010
• Issue: 1(62)
• Pages: 41-53

Contributors

author

Marcin Szumigraj

• Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu Zakład Pedagogiki Społecznej Uniwersytet Zielonogórski

References

• Amundson N. (2005), Challenges for career interventions in changing contexts [w:] Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon.
• Andreski S. (1992), Maxa Webera olśnienia i pomyłki, PWN, Warszawa.
• Bańka A. (2003), Jak wykorzystywać teorie naukowe we współczesnym doradztwie karier. Aktualizacja teorii osobowości, rozwoju człowieka i karier z perspektywy integracji transkulturowej [w:] Poradnictwo zawodowe w przededniu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Materiały konferencyjne, Fundusz Współpracy, Warszawa.
• Bańka A. (2006), Transnacjonalne poradnictwo zawodowe w kontekście zmian w wymiarze europejskim [w:] Kwiatkowski S. M, Sirojć Z. (red.), Edukacja dla rynku pracy. Problemy poradnictwa zawodowego. Ogólnopolska Konferencja OHP 4-5 października 2005, Warszawa.
• Guichard J. (2001), Procesualne ramy i formy tożsamości a praktyka poradnicza [w:] Wojtasik B., (red.) Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej, Wrocław.
• Guichard J., (2005), Theoretical frames for the new tasks in career guidance and counseling [w:] Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon.
• Jarow R. (1999), Antykariera. W poszukiwaniu pracy życia, Ravi, Łódź.
• Krumboltz J. D. (2003), Creating and Capitalizing on Happenstance in Vocational and Educational Guidance [w:] Quality Development in Vocational Counselling and Training, IAEVG International Conference, Bern.
• Malewski M. (2000), Modele pracy edukacyjnej z ludźmi dorosłymi, [w:] „Teraźniejszość- Człowiek-Edukacja” nr 1.
• Marshall G. (red.) (2004), Słownik socjologii i nauk społecznych, PWN, Warszawa.
• Mazur M. (1966), Cybernetyczna teoria układów samodzielnych, PWN, Warszawa.
• Morgan G. (1999), Obrazy organizacji, PWN, Warszawa.
• Nilsson P., Ǻkerblom. P. (2003), The role of career counsellor in counteracting unemployment [w:] Kalinowska E., Kargulowa A., Wojtasik B. (ed). Counsellor- profession, passion, calling? Papers presented at the IAVEG-AIOSP World Congress, vol. II, DSWE TPD, Wrocław.
• Pryor R., Bright J.(2005), The chaos theory of careers – what it is and what it can be used for? [w:] Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon.
• Reid L., Furbish D. (2005), Spirituality and career: a New Zealand Maori perspective [w:] Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon.
• Savickas M. (1993), Career Counselling In the Postmodern Era [w:] Journal of Cognitive Psychoteraphy: An International Quarterly, vol. 7
• Savickas M. (2005), New challenges and tasks in career construction [w:] Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon.
• Super D. E. (1984), Career and Life Development [w:] Brown D., Brooks L. (red.), Career Choice and Development. San Francisco: Jossey-Bass.
• Super D.E., Savickas M., Super C.M. (1994), The Life-Span, Life-Space Approach to Career [w:] Brown D., Brooks L. (red.), Career Choice and Development, Jossey-Bass, San Francisco.
• Sztompka P. (2002), Socjologia, Znak, Kraków.
• Szumigraj M. (2000), Kariera – marzenia do spełnienia [w:] Wojtasik B., Kargulowa A. (red.), Doradca – profesja, pasja, powołanie? Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego Warszawa 29-31 maja 2002, vol. I. SDSiZ RP, Warszawa.