Aleksander Lubomski – badacz dziejów opactwa cysterskiego w Oliwie. Na marginesie rozwoju historiografii szarych mnichów Pomorza Gdańskiego. Cz.1

• Authors: Dekański Dariusz Aleksander

Title variants

EN

Alexander Lubomski – Researcher of the History of the Cistercian Abbey in Oliwa. On the Margins of the Development of Historiography of the Gray Monks of Gdansk Pomerania. Part 1

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Publikacja stara się przybliżyć postać zapomnianego, a raczej zapominanego przez historiografię badacza dziejów i kultury opactwa cysterskiego w Oliwie. Ma ona stanowić element przygotowywanej przez Autora biografii historyka oraz element przygotowywanego wydawnictwa źródłowego, którego celem jest udostępnienie szerszemu gronu badaczy rękopisów Aleksandra Lubomskiego, dotyczących opactwa oliwskiego, które niezwykle rzadko są wykorzystywane przez historyków, zwłaszcza młodszego pokolenia. Postać badacza i jego rękopiśmienny dorobek jest ukazany na tle rozwoju historiografii polskiej 2. poł. XX w., ze zwróceniem uwagi na jej niedociągnięcia w zakresie postrzegania mniej znanych historyków, którzy jednak oddali całe serce i swoje zdolności przybliżeniu dziejów i kultury Oliwy.

EN

The publication tries to present the figure of a forgotten, or rather forgotten by historiography, researcher of the history and culture of the Cistercian Abbey in Oliwa. It is to be an element of a biography of the historian and an element of a source publication that is to make available to a broader community of researchers A. Lubomski’s manuscripts on Oliwa Abbey, which is very rarely explored by historians, especially those of the younger generation. We show the figure of the historian and his manuscripts on the background of Polish historiography of the second half of 20th century, drawing attention of the reader to its deficiencies in terms of its perception of less known historians who, however, put all their hearts and talents to introducing the history and culture of Oliwa.

Keywords

PL

Lubomski Aleksander; biografia; historiografia; cystersi; Oliwa

EN

Lubomski Aleksander; biography; historiography; Cistercians; Oliwa

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2016
• Issue: 38
• Pages: 137-148

Contributors

author

Dekański Dariusz Aleksander

• Wydział Historyczny Uniwersytet Gdański

References

• Andrzejewski, M., Gdańsk- niemiecki i polski ośrodek nauki historycznej, w: Dzieje historiografii Pomorza Gdańskiego i Prus Wschodnich 1920-1939 (1944) (Kierunki, ośrodki, najwybitniejsi przedstawiciele), Materiały sesji w Toruniu 15-16 XI 1991, red. A. Tomczak, Toruń 1992.
• Bogdanowicz, A., Karol Maria Splett, biskup gdański, Gdańsk 1995.
• Bogucka, M., Zatarg z Batorym - stosunek Gdańska do planów bałtyckich Zygmunta III, w: Historia Gdańska, t. 2: 1454-1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982.
• Borzyszkowski, J., Kaszubsko-pomorscy duszpasterze - współtwórcy dziejów regionu, Gdańsk-Pelplin 2002.
• Borzyszkowski, J., Z dziejów Kościoła katolickiego na Kaszubach i Pomorzu w XIX i XX wieku, Gdańsk – Pelplin 2000.
• Bruski, K. – Konieczny, A., Pogódki-Pelplin, w: Monasticon Cisterciense Poloniae, t. 2: Katalog męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej, red. A.M. Wyrwa –– J. Strzelczyk – K. Kaczmarek, Poznań 1999.
• Dąbrowski, K., Opactwo cystersów w Oliwie od XII do XVI wieku, Gdańsk 1975.
• Dekański, D.A., Gdańsk jako ośrodek niemieckiej nauki historycznej w XIX i pierwszym dwudziestoleciu XX wieku, w: Dzieje historiografii Prus Wschodnich i Zachodnich do 1920 roku. Kierunki, ośrodki, najwybitniejsi przedstawiciele, Materiały sesji w Toruniu 15-16 IV 1988 r., red. J. Serczyk – A. Tomczak, Toruń 1989, s. 133-162.
• Dekański, D.A., Kilka uwag o życiu intelektualnym cystersów oliwskich w średniowieczu, w: Ingenio et humanitate. Studia z dziejów zakonu cystersów i Kościoła na ziemiach polskich dedykowane Ojcu Opatowi dr. Eustachemu Gerardowi Kocikowi OCist, red. A. Wyrwa, Poznań-Katowice – Wąchock 2007.
• Dekański, D.A., Polskie środowisko toruńsko-pelplińskich mediewistów XIX i początku XX wieku. Najwybitniejsi przedstawiciele – kierunki badań – ośrodek naukowy, Gdańsk 2009.
• Dekański, D.A., Toruń i Gdańsk – ośrodki badań nad cystersami Pomorza Gdańskiego i Kujaw okresu średniowiecza, „Nasza Przeszłość” (Cystersi na Kujawach i na Pomorzu) 96 (2001).
• Dekański, D.A., W sprawie badań ośrodków toruńskiego i gdańskiego nad problematyką cysterską. W odpowiedzi B. Śliwińskiemu, „Nasza Przeszłość” 98 (2002).
• Frydrychowicz, R., Geschichte der Cistercienserabtei Pelplin und ihre Bau- und Kunstdenkmueler, Duesseldorf 1907.
• Iwicki, Z., Lubomski Aleksander Jan (1893-1986), ks. katol., kanclerz kurii bpiej gd. (od 1 IV 1939 do 1945) i chełm. (od 5 XII 1939 do 1945), red., historyk regionalny oraz największy znawca dziejów i zabytków Oliwy, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3 (L-P), red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 87-88.
• Iwicki, Z., Lubomski Aleksander Jan (20 III 1893 Gdańsk- 15 II 1968 Fischbach), w: Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński, M. Gliński, J. Górski, Gdańsk 2012, 586.
• Iwicki, Z., Konwent oliwski (1186-1831). Leksykon biograficzny i nie tylko, współpraca M. Babnis, Gdańsk-Pelplin 2010.
• Iwicki, Z., Ks. Aleksander Lubomski (1893-1969), „Głos Katolicki” (wyd. w Paryżu), 48/16 (1974), s. 9-10.
• Iwicki, Z., Ks. Aleksander Lubomski (1893-1968). Wielki miłośnik Gdańska, największy znawca Oliwy,”Tytuł” 13/1 (1993), s. 203-205.
• Iwicki, Oliwa wczoraj i dziś. Przewodnik po zabytkach katedry i byłego klasztoru, Gdańsk 2001.
• Iwicki, Z., Święta Oliwia z Anagni. Wprowadzenie jej kultu w Oliwie, Pelplin 2014.
• Jażdżewski, L., Przeszłość obecnych obszarów archidiecezji gdańskiej, t. 1: Średniowiecze, Pelplin 2014.
• Jellonek, J., Gospodarka w dobrach cystersów pelplińskich od połowy XVII wieku do roku 1823, promotor prof. dr hab. A. Groth, Gdańsk 2002, praca doktorska obroniona w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego 15 II 2002.
• Kaczmarek, K., Studia uniwersyteckie cystersów z ziem polskich w okresie średniowiecza, Poznań 2002.
• Kromer, A., Wystrój heraldyczny archikatedry i dawnego klasztoru cysterskiego w Gdańsku-Oliwie, praca doktorska napisana w Instytucie Historii UG pod opieką naukową B. Śliwińskiego, Gdańsk 2016, obroniona 8 IV 2016 r.
• Lubuda, G., Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, t. 1: Czasy średniowiecza, Gdańsk 2006.
• Mross, H., Lubomski Aleksander Jan (1893-1968),w: tenże, Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920, Pelplin 1995, s. 177-178.
• Nadolny, A., Pelpliński krąg historyczny, w: Dzieje historiografii Pomorza Gdańskiego i Prus Wschodnich 1920-1939 (1944) (Kierunki, ośrodki, najwybitniejsi przedstawiciele), Materiały sesji w Toruniu 15-16 XI 1991 r., red. A. Tomczak, Toruń 1992.
• Oliński, P., Cysterskie nekrologi na Pomorzu Gdańskim od XIII do XVII wieku, Toruń 1997.
• Pelczar, M., Nauka i kultura w Gdańsku, w: Gdańsk. Jego dzieje i kultura, Warszawa 1969.
• Powierski, J., Uwagi o wynikach badań nad dziejami Pomorza Gdańskiego w średniowieczu, ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć ostatniego ćwierćwiecza i potrzeb badawczych, cz. 1, „Rocznik Gdański” 50/1 (1990), s. 63-83.
• Raina, P., Karol Maria Splett. Biskup gdański na ławie oskarżonych, Warszawa 1994.
• Romanowska, G., Biblioteka klasztoru cystersów w Oliwie (1186-1831), mps. pracy magisterskiej wykonanej na seminarium prof. dr. hab. Z. Nowaka w latach 1989-1991 w Zakładzie Nauki o Książce Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1991.
• Skubiszewski, P., Architektura opactwa cysterskiego w Pelplinie, „Studia Pomorskie” 1 (1957), s. 24-100.
• Spisy członków konwentów zakonnych z Pomorza Gdańskiego do roku 1309, oprac. D. A. Dekański, Gdańsk [1994].
• Szulist, W., Historiografia diecezji gdańskiej, „Studia Gdańskie” 4 (1980), s. 223-245.
• Szulist, W., Materiały do historiografii kościelnej północnej części Pomorza Nadwiślańskiego 19761980, „Studia Gdańskie” 9 (1993), s. 191-212.
• Szulist, W., Przeszłość dziejów obszarów diecezji pelplińskiej 1920-1939, Pelplin 2009.
• Szulist, W., Zarys kościelnej przeszłości północnej części Pomorza Nadwiślańskiego do 1308 roku, „Jantarowe Szlaki” 1 (1992), s. 8-14.
• Śliwiński, B., W odpowiedzi D. Dekańskiemu, „Nasza Przeszłość” 98 (2002).
• Śliwiński, B., W sprawie badań ośrodków toruńskiego i gdańskiego nad problematyką cystersów na Pomorzu Gdańskim i na Kujawach, „Nasza Przeszłość” 98 (2002).
• Witkowski, R., Biblioteki klasztorne opactw cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej. Zarys problematyki i stan badań, w: Monasticon Cisterciense Poloniae, red. A.M. Wyrwa – J. Strzelczyk – K. Kaczmarek, Poznań 1999.