Selected Polarity Determinants of Self-Esteem among Charges at Youth Detention Centers and Youth Social Therapy Centers

• Authors: Wysocka Ewa , Ostafińska-Molik Barbara

Title variants

PL

Wybrane determinanty polaryzacji samooceny w grupie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Socjoterapeutycznych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article analyzes the socio-demographic and personality determinants/correlates of self-esteem among pupils MOW and MOS. The analysis of the level and the dimensions of self-esteem was done first (self-esteem general non-specific, global specific, partial non-specific: physical, cognitive-intellectual, characterological, socio-moral) people with conduct disorder, using the method of k-means, most often used in taxonomic practice of grouping method. In the course of analysis there were selected three groups of self-assessment, which are initially defined as: negative “reflected I” (“I am the worst”), positive “defensive I” (“I am the best”) and “I not specified – unstable” (“Who I am”), which differ in terms of the level and the internal arrangement of different types of self-assessment. Then the analysis of differences in selected clusters was conducted conditioned by a place of residence, attitude to faith, level of religiosity and attitude towards the world, one’s own life and other people.

PL

W artykule dokonano analizy społeczno-demograficznych i osobowościowych determinantów/korelatów samooceny wśród wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych (MOW) i Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapeutycznych (MOS). Wstępnie przeprowadzono analizę poziomu i wymiarów samooceny (samoocena ogólna niespecyficzna, globalna specyficzna, samooceny cząstkowe niespecyficzne: fizyczna, poznawczo-intelektualna, charakterologiczna, społeczno-moralna) osób niedostosowanych społecznie, z wykorzystaniem metody k-średnich, najczęściej stosowanej w praktyce taksonomicznej metody grupowania. Podczas analizy wyłoniono trzy skupienia samoocen, które wstępnie określono jako: negatywne „odzwierciedlone ja” („I am the worst”), pozytywne „obronne ja” („I am the best”) i „ja nieustalone – chwiejne” („Who am I”), różniące się pod względem poziomu i wewnętrznego uporządkowania poszczególnych rodzajów samoocen. Następnie analizie poddano zróżnicowanie wyłonionych skupień warunkowane miejscem zamieszkania, stosunkiem do wiary, poziomem religijności oraz nastawieniami wobec świata, własnego życia i innych ludzi.

Keywords

EN

polarization self-esteem, social conduct disorder, k-means, socio-demographic and personality determinants of self-polarization

PL

polaryzacja samooceny, niedostosowanie społeczne, metoda k-średnich, społeczno-demograficzne i osobowościowe determinanty polaryzacji samooceny

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2016
• Issue: 12/2016
• Pages: 111-135

Dates

published

2017-01-17

Contributors

author

Wysocka Ewa

• University of Silesia

author

Ostafińska-Molik Barbara

• Jagiellonian University

References

• Anderson C.A., Bushman B.J., 2002, Human Aggression, „Annual Review of Psychology”, 53.
• Aronson E., Akert R.M., Wilson D.T., 2012), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka, Poznań.
• Aronson E., Aronson J., 2009, Człowiek – istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Baran B., Bielawiec A., 1994, Osobowość nieletnich przebywających w placówkach resocjalizacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Bartholomew K., Horowitz L.M., 1991, Attachment Styles Among Young Adults: A Test of a Four-Category Model, „Journal of Personality and Social Psychology”, 61(2).
• Baumeister R.F., Boden J.M., 1998, Aggression and the Self: High Self-Esteem, Low Self-Control, and Ego-Threat, [w:] Human Aggression. Theories, Research, and Implications for Social Policy, (red.) Geen R.G., Donnerstein F., Academic Press, San Diego–London–Boston–New York–Sydney–Tokyo–Toronto.
• Baumeister R.F., Campbell J.D., Krueger J.I., Vohs K.D., 2003, Does High Self-Esteem Cause Better Performance, Interpersonal Success, Happiness, or Healthier Lifestyles?, „Psychological Science in The Public Interests”, 4(1).
• Berkowitz L., 1989, Frustration-Aggression Hypothesis: Examination and Reformulation, „Psychologicall Bulletin”, 106.
• Berkowitz L., 1993, Aggression: its Causes, Consequences, and Control, Temple University Press, Philadelphia.
• Berkowitz L., 1997, On the Determinants and Regulation of Impulsive Aggression, [w:] Aggression: Biological, Developmental, and Social Perspectives, (red.) Feshbach S., Zagrodzka J., Plenum Press, New York.
• Berkowitz L., 1998, Affective Aggression: The Role of Stress, Pain, and Negative Affect, [w:] Human Aggression. Theories, Research, and Implications for Social Policy, (red.) Geen R.G., Donnerstein E., Academic Press, San Diego–London–Boston–New York–Sydney–Tokyo–Toronto.
• Berkowitz L., 2008, On the Consideration of Automatic as Well as Controlled Psychological Processes in Aggression, „Aggressive Behavior”, 34.
• Berne E., 2004, W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bielawiec A., 1999, Pojęcie własnego ja a plany życiowe nieletnich przestępców, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Bushman B.J., Baumeister R.F., 1998, Threatened Egotism, Narcissism, Self-Esteem, and Direct and Displaced Aggression: Does Self-Love or Self-Hate Lead to Violence?, „Journal of Personality and Social Psychology”, 75(1).
• Bushman B.J., Moeller S.J., Crocker J., 2011, Sweets, Sex, or Self-Esteem? Comparing the Value of Self-Esteem Boots with Other Pleasant Rewards, „Journal of Personality”, 79(5).
• Dollard J., Doob L.W., Miller N.E., Mowrer O.H., Sears R.R., 1939, Frustration and Aggression, Yale University Press, New Haven.
• Epstein S., 1985, The Implications of Cognitive-Experimental Self-Theory for Research in Social Psychology and Personality, „Journal for the Theory of Social Behaviour”, 15(3), October.
• Epstein S., 1990a, Cognitive-Experiential Self-Theory, [w:], Handbook of Personality and Research: Theory and Research, (red.) Pervin L.A., Guilford Publications, Inc., New York.
• Epstein S., 1990b, Wartości z perspektywy poznawczo-przeżyciowej teorii „ja”, [w:] Indywidualne i społeczne wyznaczniki wartościowania, (red.) Reykowski J., Eisenberg N., Staub E., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Epstein S., 1991a, Cognitive-Experiential Self-Theory. Implications for Developmental Psychology, [w:] Self-Processes and Development, (red.) Gunnar M.R., Sroufe L.A., Minnesota Symposia on Child Psychology Series, Erlbaum Associates, Hillsdale.
• Epstein S., 1991b, Cognitive-Experiential Self-Theory. An Integrative Theory of Personality, [w:] The Relational Self: Convergences in Psychoanalysis and Social Psychology, (red.) Coleman Curtis R., Guilford Press, New York.
• Epstein S., 2003, Cognitive-Experimental Self-Theory of Personality, [w:] Handbook of Psychology: Personality and Social Psychology, (red.) Millon T., Lerner M.J., John Wiley and Sons Inc. Hoboken, NJ.
• Epstein S., 2006, Conscious and Unconscious Self-Esteem from the Perspective of Cognitive-Experiential Self-Theory, [w:] Self-Esteem: Issues and Answers. A Sourcebook of Current Perspectives, (red.) Kernis M.H., Psychology Press, Taylor and Francis Group, New York–Hove.
• Francuz P., Mackiewicz R., 2005, Liczby nie wiedzą skąd pochodzą, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Gaszyńska-Płuciennik M., 2004, Obraz własnej osoby młodzieży nieprzystosowanej społecznie, „Opieka–Wychowanie–Terapia”, 3–4.
• Góźdź J., Wysocka E., 2013, Postawy życiowe młodzieży licealnej i ich wybrane – społeczno-demograficzne – korelaty, „Edukacyjna Analiza Transakcyjna”, 2.
• Hair J., Black W., Babib B., Anderson R., Tatham R., 2006, Multivariate Data Analysis, Upper Saddle River, New Jersey.
• Harris T.A., 1987, W zgodzie z sobą i z tobą. Praktyczny przewodnik po analizie transakcyjnej, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
• Harris T.A., 2009, Ja jestem OK. – ty jesteś OK. Praktyczny przewodnik po analizie transakcyjnej, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań.
• Huflejt-Łukasik M., 2010, Ja i procesy samoregulacji. Różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychiatrycznymi, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Judge T.A., Bono J.E., 2001, Relationship of Core Self-Evaluations Traits – Self-Esteem, Generalized Self-Efficacy, Locus of Control, and Emotional Stability – with Job Satisfaction and Job Performance: A Meta-Analysis, „Journal of Applied Psychology”, 86(1).
• Kozielecki J., 1987, Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna, PWN, Warszawa.
• Kozielecki J., 1988, O człowieku wielowymiarowym: eseje psychologiczne, PWN, Warszawa.
• Kubacka-Jasiecka D., 2006, Agresja i autoagresja z perspektywy obronno-akceptacyjnych dążeń Ja, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Kulas H., 1986, Samoocena młodzieży, WsiP, Warszawa.
• Kupiec H., 2014, Płeć jako moderator samooceny młodzieży dostosowanej i niedostosowanej społecznie, „Resocjalizacja Polska”, 7.
• Larose D., 2012, Metody i modele eksploracji danych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Leary M.R., Downs D.L., 1995, Interpersonal Functions of The Self-Esteem Motive. The Self-Esteem System as a Sociometer, [w:] Efficacy, Agency and Self-Esteem, (red.) Kernis M.H., Plenum Press, New York.
• Leary M.R., MacDonald G., 2003, Individual Differences in Self-Esteem. A Review and Theoretical Integration, [w:] Handbook of self and identity, (red.) Leary M.R., Tangney J.P., Guilford Press, New York.
• Leśniak A., 2003, Wpływ samooceny na funkcjonowanie uczniów, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 6.
• Levy K.St.C., 1997, Multifactorial Self-Concept and Delinquency in Australian Adolescents, „The Journal of Social Psychology”, 137(3).
• [Mudrecka I., 2015, Zniekształcenia poznawcze i ich restrukturyzacja w procesie resocjalizacji młodzieży nieprzystosowanej społecznie, „Resocjalizacja Polska”, 9.
• Opora R., 2009, Ewolucja niedostosowania społecznego jako rezultat zmian w zakresie odporności psychicznej i zniekształceń poznawczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Opora R., 2011, Nieletni niedostosowani społecznie, lecz odporni psychicznie, [w:] Resilience. Teoria – badania – praktyka, (red.) Junik W., PARPAMEDIA, Warszawa.
• Ostafińska-Molik B., 2014, Postrzeganie siebie i własnego zachowania w kontekście zaburzeń adaptacyjnych młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Paszkiewicz E., 1974, Ja a zachowanie, „Psychologia Wychowawcza”, 2(18).
• Reykowski J., 1976, Z zagadnień psychologii motywacji, WsiP, Warszawa.
• Rogoll R., 2010, Aby być sobą. Wprowadzenie do analizy transakcyjnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rószkiewicz M., 2011, Analiza klienta, SPSS Polska, Kraków.
• Rycielski P., Brzezicka A., 2007, Wnioskowanie statystyczne dla danych jakościowych, [w:] Statystyczny drogowskaz, (red.) Bedyńska S., Brzezicka A., Wydawnictwo Akademica SWPS, Warszawa.
• Siemionow J., 2011, Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność, Wydawnictwo „Difin”, Warszawa.
• Tabachnick B., Fidel L., 2013, Using Multivariate Statistics, Pearson, Boston–Tokyo.
• Urban B., 2000, Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Waśkowicz W., 2002, Samoocena młodzieży nieprzystosowanej społecznie w schronisku dla nieletnich, „Opieka–Wychowanie–Terapia”, 3.
• Wysocka E., 2011, Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ). Podręcznik testu – wersja dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej, MEN, Kraków.
• Wysocka E., Góźdź J., 2013, Postawy życiowe młodzieży licealnej i ich wybrane osobowościowe korelaty, „Edukacyjna Analiza Transakcyjna”, 3.
• Wysocka E., Ostafińska-Molik B., 2014, Nastawienia życiowe młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej – analiza porównawcza, „Przegląd Naukowo-Metodyczny, Edukacja dla Bezpieczeństwa”, 22(1).
• Wysocka E., Ostafińska-Molik B., Podobnie niedostosowani, a mimo to różni. Polaryzacje samooceny w grupie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Socjoterapeutycznych, „Studia Edukacyjne” (w druku).

Identifiers

ISSN

2081-3767

DOI

10.22432/pjsr.2016.12.09