Język inskrypcji nagrobnych kilkunastu cerkiewnych cmentarzy powiatu tomaszowskiego

• Authors: Klimek Jolanta , Koper Mariusz

Title variants

EN

Lingustic analysis of sepulchral inscriptions in selected Orthodox cemeteries in the disctrict of Tomaszów Lubelski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono analizę językową inskrypcji nagrobnych z kilkunastu cerkiewnych cmentarzy, które współcześnie pod względem administracyjnym należą do powiatu Tomaszów Lubelski. W zdecydowanej większości badane napisy pochodzą z drugiej połowy XIX i początku XX wieku. Analizę stricte lingwistyczną greckokatolickich i prawosławnych inskrypcji nagrobnych poprzedza rys historyczny tego obszaru. Szczegółowa charakterystyka materiału inskrypcyjnego pozwoliła na wyodrębnienie podstawowych elementów tablic nagrobnych – imienia, nazwiska i roku śmierci osoby zmarłej. Dodatkowo pojawiają się formuły inicjalne i finalne, które doprecyzowują wymienione elementy obligatoryjne. W zakresie ortografii zauważono dwie tendencje. Z jednej strony jest to uleganie wpływom cerkiewnym, z drugiej zaś wprowadzanie cech ruskich. Podobną wariantywność zaobserwowano również na poziomie leksykalnym. Przejawia się ona stosowaniem form ukraińskich (obszar dawnego zaboru austriackiego – Galicja Wschodnia) bądź rosyjskich (tereny należące do byłego zaboru rosyjskiego – Królestwo Polskie).

EN

This paper presents a linguistic analysis of sepulchral inscriptions in a number of Orthodox cemeteries in the district of Tomaszów Lubelski. The inscriptions under analysis date back to mid-19th and early 20th century – in the region there are no Orthodox graves from an earlier period. The linguistic analysis of the inscriptions is preceded by a brief survey of the history of the region. A detailed analysis of the inscriptions helped establish their main components: name, surname and the date of death. Additionally, the inscriptions include initial and concluding forms that make the obligatory element precise. Two tendencies occur in the inscriptions’ orthography. On the one hand, Church Slavonic influences are evident; on the other, Ruthenian elements are inserted. A similar variation is observable on the lexical level: Ukrainian (the territory of the former Austrian Partition) or Russian (the territory of the former Russian Partition – Congress Kingdom of Poland) forms are employed.

Keywords

PL

cmentarz; nekropolia; cerkiewszczyzna; język ukraiński,; inskrypcja nagrobna; powiat tomaszowski

EN

Cemetery; necropolis; Church Slavonic language; Ukrainian language; Russian language; sepulchral inscription; district of Tomaszów Lubelski

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Facta Simonidis
• Year: 2010
• Issue: 3
• Pages: 243-264
• Physical description: Artykuł

Dates

published

2010-10-10

Contributors

author

Klimek Jolanta

• KUL Lublin

author

Koper Mariusz

• KUL Lublin

Identifiers

ISSN

1899-3109