Czym jest dobry pamiętnik, czyli wyzwania etyczne i metodologiczne w projekcie „Pamiętniki Pandemii”

• Authors: Łukianow Małgorzata , Orchowska Justyna

Title variants

EN

What Makes a Good Diary, or Ethical and Methodological Questions in the ‘Pandemic Diaries’ Project

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowane zostaną najważniejsze wyzwania o charakterze organizacyjnym, metodologicznym i etycznym w projekcie „Pamiętniki Pandemii”. Działając w swoistym „laboratorium badawczym”, którym stała się pandemia koronawirusa, stanęłyśmy przed różnorodnymi pytaniami. Pierwsze z nich dotyczyło tego, jak oddzielić konkurs od projektu badawczego. W artykule opiszemy, w jaki sposób konkurs pamiętnikarski różni się od badania metodą dokumentów osobistych. Omówimy również proces wyboru najlepszych pamiętników i przyjęte przez nas kryteria oceny. Druga interesująca nas kwestia dotyczy wyzwań wiążących się z realizacją konkursu pamiętnikarskiego w okresie twardego lockdownu. Później wyzwaniem stała się analiza pamiętników zawierających trudne, osobiste relacje i opisujących indywidualne dramaty. W artykule zaprezentujemy szereg rozwiązań, które przyjęłyśmy podczas przeprowadzania projektu, takich jak koleżeńskie wsparcie, szczególna dbałość o anonimizację czy zabezpieczenie materiału przed dostępem osób trzecich.

EN

The article focuses on the main challenges of an organisational, methodological and ethical nature in the ‘Pandemic Diaries’ project. Operating in a peculiar ‘research laboratory’ of the coronavirus pandemic, we faced a number of issues. First, we wondered how to set a competition apart from a research project. In the article, we present the distinguishing features of the diary competition, which make it different from the method of personal document study. We also discuss the process of selecting the best diaries and the evaluation criteria we adopted. Second, we look at the challenges of carrying out a diary competition during the ‘hard’ lockdown period as well as at the challenge of analysing the diaries that contain troubled personal accounts and describe individuals’ dramas. In the article, we propose several solutions that we tested when implementing the project, such as collegial support, special care for anonymisation, and securing the material from third party access.

Keywords

PL

etyka; pandemia; pamiętnik; konkurs; wyzwania metodologiczne

EN

ethics; competition; diary; pandemics; methodological challenges

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2023
• Issue: 3(250)
• Pages: 59-80

Contributors

author

Łukianow Małgorzata

• Uniwersytet Warszawski

author

Orchowska Justyna

• Uniwersytet Warszawski

References

• Adamczyk, Stanisław, Stanisław Dyksiński, Franciszek Jakubczak, red. 1971. Pół wieku pamiętnikarstwa. Wybór i opracowanie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Alon, Tita, Sena Coskun, Matthias Doepke, David Koll, Michele Tertilt. 2021. Shecession: Women’s Employment in Regular and Pandemic Recessions. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research. DOI: 10.3386/w28632.
• Amankwah-Amoah, Joseph, Zaheer Khan, Geoffrey Wood, Gary Knight. 2021. COVID-19 and digitalization: The great acceleration. Journal of Business Research, 136: 602–611. DOI: 10.1016/j.jbusres.2021.08.011.
• Babicka, Maria, Justyna Czarnota-Misztal. 2021. Doświadczając hojności. Autoetnograficzny szkic z procesu koordynacji badań życia teatralnego w pandemii. Zarządzanie w kulturze, 22, 2: 99–118. DOI: 10.4467/20843976ZK.21.008.13762.
• Bednarczykówka, Katarzyna. 2020. Badacze z PAN i UW zbierają pamiętniki pandemii. Za najlepsze zapłacą po 2,5 tys. zł. Gazeta Wyborcza, 18 kwietnia 2020. https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,25875878,badacze-z-pan-i-uw-zbieraja-pamietniki-pandemii-za-najlepsze.html. Dostęp 18.10.2023.
• Berkan, Władysław. 1924. Życiorys własny. Poznań: Materiały Instytutu Socjologicznego w Poznaniu.
• Binder, Piotr. 2022. Wywiady online w badaniach jakościowych okres pandemii: inkluzywny potencjał, zagrożenie wykluczeniem i jakość gromadzonych danych. Kultura i Edukacja, 2, 137: 38–62.
• Bradley, Harriet. 2008. Płeć. Przekład Ewa Chomicka. Warszawa: Sic!
• Doboszewska, Alina, Jakub Gałęziowski, Marcin Jarząbek, Marek Szajda, Joanna Urbanek. 2020. Historia mówiona a epidemia COVID-19 Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. https://pthm.host966873.xce.pl/wp-content/uploads/2020/12/Covid-19-a-historia-mowiona-rekomendacje-PTHM-przyjete-przez-Walne-3.12.2020.pdf. Dostęp 14.06.2023.
• El-Menyar, Ayman, Mohammad Asim, Rifat Latifi, Hassan Al-Thani. 2016. Research in Emergency and Critical Care Settings: Debates, Obstacles and Solutions. Sci Eng Ethics, 22, 6: 1605–1626. DOI: 10.1007/s11948-015-9730-5.
• Enzenbach, Cornelia, Barbara Wicklein, Kerstin Wirkner, K., Markus Loeffler. 2019. Evaluating selection bias in a population-based cohort study with low baseline participation: the LIFE-Adult-Study. BMC Medical Research Methodology, 19, 135: 1–14. DOI: 10.1186/s12874-019-0779-8.
• Fickers, Andreas, Juliane Tatarinov, Tim van der Heijden. 2022. Digital history and hermeneutics – between theory and practice: An introduction. In: A. Fickers, J. Tatarinov, eds. Digital History and Hermeneutics Between Theory and Practic. Berlin, Boston: De Gruyter, 1–22.
• Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. 2020. Nowe środki na badania związane z COVID-19 przyznane. https://www.fnp.org.pl/nowe-srodki-na-badania-zwiazane-z-covid-19-przyznane/ Dostęp 14.04.2023.
• Gdula, Maciej, Przemysław Sadura. 2012. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Głowacka, Maja, Monika Helak, Justyna Kościńska. 2020. Konkurs „Pamiętniki Pandemii”. Założenia, wyniki, wstępne refleksje. Autobiografia. Literatura, Kultura, Media, 2, 15: 227–242. DOI: 10.18276/au.2020.2.15-17.
• Głowacka, Maja, Monika Helak, Małgorzata Łukianow, Mateusz Mazzini, Justyna Orchowska. 2022. Pamiętniki Pandemii. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Golczyńska-Grondas, Agnieszka, Katarzyna Waniek. 2022. Superwizja w jakościowych badaniach społecznych. O radzeniu sobie z trudnymi emocjami badających i badanych. Przegląd Socjologii Jakościowej, XVIII, 4: 6–33. DOI: 10.18778/1733-8069.18.4.01.
• Golczyńska-Grondas, Agnieszka, Marek Grondas. 2013. Biographical research and treatment. Some remarks on therapeutic aspects of sociological biographical interviews. Przegląd Socjologii Jakościowej, IX, 4: 28–49. DOI: 10.18778/1733-8069.9.4.03.
• Grant, Ruth W., Jeremy Sugarman. 2004. Ethics in Human Subjects Research: Do Incentives Matter? Journal of Medicine and Philosophy, 29, 6: 717–738. DOI: 10.1080/03605310490883046.
• Helak, Monika. 2022. Pandemia zaburzeń psychicznych. W: M. Głowacka, M. Helak, M. Łukianow, M. Mazzini, J. Orchowska. Pamiętniki Pandemii. Warszawa: Krytyka Polityczna, 131–147.
• Helak Monika, Łukianow Małgorzata, Orchowska Justyna. 2022. Kobiety – piszące bohaterki pandemii. W: M. Głowacka, M. Helak, M. Łukianow, M. Mazzini, J. Orchowska. Pamiętniki Pandemii. Warszawa: Krytyka Polityczna.
• Hsieh, Gary, Rafal Kocielnik. 2016. You Get Who You Pay for: The Impact of Incentives on Participation Bias. Proceedings of the 19th ACM Conference on Computer-Supported Cooperative Work & Social Computing.
• Kalinowska, Katarzyna, Beata Bielska, Sylwia Męcfal, Adrianna Surmiak. 2022. Czy badać? Co badać? Jak badać? Strategie badawcze w naukach społecznych i humanistycznych w pierwszej fali pandemii COVID-19. Przegląd Socjologii Jakościowej, XVIII, 4: 34–59. DOI: 10.18778/1733-8069.18.4.02.
• Konecki, Krzysztof. 2012. Czy ciało jest świątynią duszy? Współczesna praktyka jogi jako fenomen psychospołeczny. Warszawa: Znak.
• Kosiński, Krzysztof. 2004. Pamiętnikarstwo konkursowe jako źródło historyczne. Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały, 6: 133–145.
• Kwilecki, Andrzej. 2011. Pionierskie przedsięwzięcia badawcze poznańskiej socjologii 1921-1922. Konkurs na życiorys własny pracownika fizycznego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2: 323–331.
• Łukianow, Małgorzata, Maja Głowacka, Monika Helak, Justyna Kościńska, Mateusz Mazzini. 2021. Poles in the face of forced isolation. A study of the Polish socjety during the Covid-19 pandemic based on ‘Pandemic Diaries’ competition. European Societies, 23, sup1: S844-S858. DOI: 10.1080/14616696.2020.1841264.
• Łukianow, Małgorzata, Maja Głowacka, Monika Helak, Justyna Kościńska, Mateusz Mazzini. 2021. Pamiętniki Pandemii. Instytut Filozofii i Socjologii PAN. Archiwum Danych Jakościowych, Repozytorium Danych Społecznych. DOI: 10.18150/DILXSB.
• Łukianow, Małgorzata, Mateusz Mazzini. 2020. Wirus i pamięć. Wątki mnemoniczne w pamiętnikach z czasów koronawirusa. Autobiografia. Literatura, kultura, media, 2, 15: 215–225. DOI: 10.18276/au.2020.2.15-16.
• Narodowe Centrum Nauki. 2020. Ogłoszenie konkursu Szyba ścieżka dostępu do funduszy na badania nad COVID-19. https://www.ncn.gov.pl/ogloszenia/konkursy/covid-19. Dostęp 14.04.2023.
• OECD. 2020. Keeping the Internet up and running in times of crisis. OECD Policy Responses to Coronavirus (COVID-19). https://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/keeping-the-internet-up-and-running-in-times-of-crisis-4017c4c9/ Dostęp: 10.04.2023.
• Pawłowska, Kinga. 2009. Metoda pamiętnikarska w polskiej socjologii wsi – ujęcia antropologiczne. Wieś i Rolnictwo, 1, 142: 62–84.
• Plant, E. Ashby, Janet Shibley Hyde, Dacher Keltner, Patricia G. Devine. 2006. The Gender Stereotyping of Emotions. Psychology of Women Quarterly, 24, 1: 81–92. DOI: 10.1111/j.1471-6402.2000.tb01024.x
• Polskie Towarzystwo Socjologiczne. 2021. Badania nad Covid-19. https://pts.org.pl/badania/ Dostęp 06.04.2023.
• Rodak, Paweł. 2022. Fenomen pisania o własnym życiu. Konkursy pamiętnikarskie w Polsce w XX wieku. Kultura i Społeczeństwo, 2: 9–38. DOI: 10.35757/KiS.2022.66.2.1.
• Romele, Alberto. 2020. Digital Hermeneutics. Philosophical Investigations in New Media and Technologies. New York: Routledge.
• Rosenthal, Gabrielle. 2003. The Healing Effects of Storytelling: On the Conditions of Curative Storytelling in the Context of Research and Counseling. Qualitative Inquiry, 9, 6: 915–933. DOI: 10.1177/1077800403254888.
• Ross, Lori E. 2017. An account from the inside: Examining the emotional impact of qualitative research through the lens of “insider” research. Qualitative Psychology, 4, 3: 326–337. DOI: 10.1037/qup0000064.
• Santana, Dominique. 2022. Historians as Digital Storytellers: The Digital Shift in Narrative Practices for Public Historians. In: S. Noiret, M. Tebeau, G. Zaagsma, eds. Handbook of Digital Public History. Oldenbourg: De Gruyter, 485–493.
• SGH. 2022. Regulamin konkursu „Inflacja w życiu codziennym Polaków – konkurs na dzienniki i pamiętniki”. https://ssl-kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/struktura/IGS-KES/Strony/pamietniki.aspx. Dostęp 21.02.2023.
• Sulima, Roch. 1980. Dokument i literatura. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Szczepański, Jan. 1970. Metoda dokumentów autobiograficznych w naukach społecznych. Kultura i Społeczeństwo, 1.
• Ślęzak, Izabela. 2015. Emocje badacza jako „narzędzie” analizy i interpretacji danych. Doświadczenia z badań terenowych w agencjach towarzyskich. Rocznik Lubuski, 41, 1: 183–196.
• Thomas, William I., Florian Znaniecki. 1918-1920. The Polish Peasant in Europe and America (vol. 1-4). Boston: Richard G. Badger.
• UAM. 2017. Regulamin konkursu: Drezdenko, Lubsko, Sulęcin. https://archiwum.edu.pl/konkurs/. Dostęp 21.02.2023.
• Van Brown, Bethany L. 2020. Disaster Research “Methics”: Ethical and Methodological Considerations of Researching Disaster-Affected Populations. American Behavioral Scientist, 64, 8: 1050–1065. DOI:10.1177/0002764220938115.
• Vickers, Paul. 2014. Peasants, professors, publishers and censorship: memoirs of rural inhabitants of Poland’s recovered territories (1945-c.1970). Praca doktorska. Uniwersytet w Glasgow. https://theses.gla.ac.uk/4821/ Dostęp 06.06.2023.
• Wojciechowski, Jakub. 1930. Życiorys własny robotnika. Poznań: Materiały Instytutu Socjologicznego w Poznaniu.
• Wyka, Anna. 1993. Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Ziątek, Zygmunt. 1999. Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej. Warszawa: Instytut Badań Literackich.

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2023.147161