Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | LXII | 81-89

Article title

Dokąd zmierza polszczyzna?

Content

Title variants

EN
Where is the Polish language headed?

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Autorka przedstawia najnowsze badania z zakresu współczesnej polszczyzny i na ich podstawie oraz w oparciu o badania własne formułuje wnioski dotyczące zmian w najnowszej polszczyźnie. Podkreśla pojawienie się nowych pól badawczych, poświęconych pokazaniu funkcjonowania języka polskiego poza granicami kraju, problematyce języka polskiego jako obcego/drugiego i rozwojowi polonistycznej myśli glottodydaktycznej. Pokazując wpływ pozajęzykowej rzeczywistości na język, skupia się przede wszystkim na zmianach w leksyce. Zalicza do nich lawinowy przyrost neologizmów i neosemantyzmów, zarówno nominacyjnych, jak i ekspresywnych, i w tych ostatnich widzi źródło brutalizacji oraz wulgaryzacji języka, czemu sprzyja również uproszczenie relacji społecznych. Wskazuje na przewartościowanie słownictwa potocznego, socjolektalnego lub o proweniencji gwarowej. Zalew zapożyczeń z języka angielskiego i amerykańskiego, chociaż niepokojący, traktuje jako modę przejściową, z którą polszczyzna sobie poradzi, podobnie jak było w okresach wcześniejszych. Za bardzo niebezpieczne uważa zmiany w systemie stylowym.
EN
The article presents the results of the newest research of the contemporary Polish language. Combined with the author’s own findings, it summarizes the changes in the newest Polish language. The author emphasizes the new emerging research fields: the functioning of the Polish language outside Poland, Polish as a foreign/second language, and teaching Polish as a foreign language. In her presentation of how the extralinguistic reality influences the language, she mainly focuses on the vocabulary changes. Among these changes there are the rapid increase in the number of neologisms and neosemantisms. These new lexical items often perform the expressive function which is when they become the source of language brutalization and vulgarization. This process is correlated with the simplification of social relations. The author points out to the reassesment of the vocabulary formerly associated only with the colloquial language, the sociolects or the dialects. In her opinion, the observed increase of the number of loanwords from English (especially American English) – although worrying – seems to be a temporary trend, which the Polish language will overcome as it did in the past. However, she notices the danger in the shifts in the stylistic system.

Year

Volume

Pages

81-89

Physical description

Dates

published
2016

Contributors

  • Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Wydział Humanistyczny

References

  • Bralczyk Jerzy, 2000, Język na sprzedaż, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  • Bralczyk Jerzy, Wasilewski Jacek, 2008, Język w mediach. Medialność języka, w: Z. Bauer, E. Chudziński, red., Dziennikarstwo i świat mediów, Universitas, Kraków, s. 379–401.
  • Chaciński Bartek, 2003, Wypasiony słownik najnowszej polszczyzny, Znak, Kraków.
  • Chaciński Bartek, 2005, Wyczesany słownik najnowszej polszczyzny, Znak, Kraków.
  • Chaciński Bartek, 2007, Totalny słownik najmłodszej polszczyzny, Znak, Kraków
  • Dubisz Stanisław, 2013, Rozwój słownictwa polszczyzny ogólnej w jej najnowszych dziejach, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, red., 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 109–130.
  • Dubisz Stanisław, Porayski-Pomsta Józef, Sękowska Elżbieta, red., 2007, Lingwistyka a polityka. Słownik pojęć politycznych i społecznych krajów Europy Wschodniej i Środkowej, Elipsa, Warszawa.
  • Dunin-Dudkowska Anna, 2013, Zapożyczenia angielskie w języku polskim ostatniego siedemdziesięciolecia, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, red., 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 191–204.
  • Dunin-Dudkowska Anna, Małyska Agata, red., 2013, 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  • Gajda Stanisław red., 2001, Język polski, seria: Najnowsze dzieje języków słowiańskich, Uniwersytet Opolski, Opole.
  • Gajda Stanisław, Vidovič Muha Ada, red., 2003, Współczesna polska i słoweńska sytuacja językowa. Sodobni jezikovni položaj na Poljskem in v Slovenij, Uniwersytet Opolski, Opole.
  • Grabias Stanisław, 1980, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
  • Jadacka Hanna, 2001, System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Kudra Barbara, 2001, Kreatywność leksykalna w dyskursie politycznym polskiej prasy lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  • Kudra Barbara, 2013, Słowotwórstwo w ostatnim siedemdziesięcioleciu – uwagi bardzo ogólne, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, red., 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 231–235.
  • Małocha-Krupa Agnieszka i inni, red., 2015, Słownik nazw żeńskich polszczyzny, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
  • Mazur Jan, red., 2000, Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  • Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna, red., 2007, Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  • Miodek Jan, red. 1996, O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław.
  • Nagórko Alicja, 2003, Tendencje w sferze pragmatyczno-stylistycznej, w: I. Ohnheiser, red., Słowotwórstwo/Nominacja. Komparycja systemów i funkcjonowania współczesnych języków słowiańskich, Uniwersytet w Innsbrucku, Uniwersytet w Opolu, Opole, s. 189–197.
  • Ostromęcka-Frączak Bożena, 2004, Sprzedaż języka w nagłówkach „Gazety Wyborczej”, w: M. Wojtak, M. Rzeszutko, red., W kręgu wiernej mowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 113–125.
  • Ożóg Kazimierz, 2001, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Otwarty Rozdział, Rzeszów.
  • Vidovič Muha Ada, red., 1998, Slovenski jezik, seria: Najnowsze dzieje języków słowiańskich, Uniwersytet Opolski, Opole
  • Waszakowa Krystyna, 2005, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  • Waszakowa Krystyna, 2010, Composita – charakterystyczna struktura przełomu XX/XXI w., w: J. Chojak, T. Korpysz, K. Waszakowa, red., Człowiek – Słowo – Świat, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  • Wierzchoń Piotr, 2010–2011 Depozytorium leksykalne języka polskiego. Nowe fotomateriały z lat 1901–2010, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  • Zgółkowa Halina, red., 2004, Nowy słownik gwary uczniowskiej, Wydawnictwo Europa, Wrocław.
  • Zimny Rafał, Nowak Paweł, 2009, Słownik polszczyzny politycznej po roku 1989, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
0076-0390

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-3a98b260-9d8e-4e5d-8f1c-e1a513387aec
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.