Ukraińscy absolwenci polskich uczelni: przechodzenie ze studiów na rynek pracy w kontekście samozatrudnienia

• Authors: Andrejuk Katarzyna , Korniychuk Andriy

Title variants

EN

Ukrainian graduates of Polish universities. University-to-work transition in the context of self-employment

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest opisanie wzorów i mechanizmów rozpoczynania aktywności na polskim rynku pracy przez specyficzną grupę imigrantów ukraińskich — absolwentów polskich uczelni zakładających własne firmy. Ukraińcy stanowią najliczniejszą grupę studentów cudzoziemskich w Polsce, przy czym migranci polskiego pochodzenia to malejący odsetek wśród ogółu studentów ukraińskich. Może to wskazywać, że w przypadku Ukraińców migracje edukacyjne do RP ulegają profesjonalizacji, odrywają się od kontekstu etnicznego. Analiza opiera się na danych z badania jakościowego (wywiady pogłębione). W przypadku studentów z Ukrainy, którzy coraz częściej podejmują naukę w Polsce, zbiegają się problemy związane ze statusem studenta (niedostępność prac wymagających posiadania wysokich kwalifikacji, brak szans na awans, ograniczone możliwości podejmowania pracy w pełnym wymiarze czasu) i statusem cudzoziemca (praktyki dyskryminacyjne, niewystarczająca znajomość języka, ograniczone usieciowienie w społeczeństwie przyjmującym). Prace studenckie mają często na celu przezwyciężenie takich trudności adaptacyjnych i stanowią szansę na pogłębienie procesu integracji społecznej, kulturowej i ekonomicznej. Najczęstszą strategią studentów jest łączenie pracy oraz studiów, jednak czasem można też zaobserwować „przeskok” na rynek pracy po ukończeniu edukacji wyższej.

EN

The aim of the article is to describe patterns and mechanisms of entering the Polish labour market by a specific group of Ukrainian migrants — graduates of Polish universities who become self-employed. Ukrainians constitute the biggest groups of foreign students at Polish universities, however, the share of Ukrainian students with Polish origins decreases. It may indicate that educational migrations from Ukraine to Poland are professionalising, they are becoming more separated from the ethnic context. The article is based on the results of qualitative research (in-depth interviews). Ukrainian migrants constitute an increasingly numerous group at Polish universities. In their economic activities they may experience problems connected with the student status (unavailability of highly qualified jobs, limited chances of professional advancement, limited opportunities of full-time employment) and problems associated with the status of foreigners (discriminatory practices, weak knowledge of the language, limited participation in the networks of the host society). Student jobs may be an opportunity to overcome such adaptation problems and deepen the social, cultural and economic integration. The most frequent strategy of students is combining work and studies. However, in some cases one can also observe a ‘jump' to the labour market after graduation.

Keywords

PL

imigranci ukraińscy; studenci z Ukrainy; samozatrudnienie imigrantów; przejście ze studiów do pracy

EN

Ukrainian immigrants; Ukrainian students in Poland; immigrant self- employment; university-to-work transition

• Publisher: Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego
• Journal: Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
• Year: 2018
• Issue: 40(1)
• Pages: 121-140

Contributors

author

Andrejuk Katarzyna

author

Korniychuk Andriy

References

• Andrejuk, K. (2017). Przedsiębiorcy ukraińscy w Polsce. Struktura i sprawstwo w procesie osiedlenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Andrejuk, K. (2016), Co skłania imigrantów do zakładania własnych firm? Analiza procesusamozatrudniania i rozwijania przedsiębiorstw etnicznych na przykładzie społecznościUkraińców w Polsce, Studia Migracyjne-Przegląd Polonijny, nr 3(161), s. 223-253.
• Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (red.). (2001). Individualization. London: Sage Publications.
• Benz, M.R., Yovanoff, P., Doren, B. (1997). School-to-Work Components That Predict Postschool Success for Students with and without Disabilities, Exceptional Children, vol. 63, iss. 2, s. 151-165.
• Długosz, P. (2015)., Zjawisko edukacji transgranicznej na przykładzie ukraińskich studentów na Podkarpaciu. Pobrane z: Repozytorium Uniwersytetu Rzeszowskiego, https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/824 [dostęp: 18.03.2018]
• Domański, H., Federowicz, M., Pokropek, A., Przybysz, D., Sitek, M., Smulczyk, M., Żółtak, T. (2012). From School to Work: Individual and Institutional Determinants of Educational and Occupational Career Trajectories of Young Poles. ASK. Research& Methods, vol. 21, (1), s. 123-141.
• Dutz, M., Kauffmann, C., Najarian, S., Sanfey, P., Yemtsov, R. (2001). Labour market states, mobility and entrepreneurship in transition economies. EBRD Working Paper no. 65.
• Gaskell, J. (1992). Gender Matters from School to Work. Toronto: OISE Press.
• Gierko, V. (2015). „Ukrainizacja” polskich uczelni na tle umiędzynarodowienia kształcenia na poziomie wyższym w Polsce. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, vol. 40, nr 2, s. 103-119.
• Górny, A. (2017). All circular but different: Variation in patterns of Ukraine-to-Poland migration. Population, Space and Place, vol. 23, iss. 8. DOI: 10.1002/psp.2074.
• Górny, A., Kindler, M. (2016). The Temporary Nature of Ukrainian Migration: Definitions, Determinants and Consequences. W: O. Fedyuk, M. Kindler (red.), Ukrainian Migration to the European Union: Lessons from Migration Studies. (91-112). IMISCOE Research Series. Springer.
• Grabowska, I. (2016). The Transition from Education to Employment Abroad: The Experiences of Young People from Poland. Europe-Asia Studies, vol. 68, iss. 8.
• Kiersztyn, A. (2011). Racjonalne inwestycje czy złudne nadzieje: nadwyżka wykształcenia na polskim rynku pracy. Polityka Społeczna, nr 1, s. 7-14.
• Kindler, M. (2011). A Risky Business? Ukrainian Migrant Women in Warsaw's Domestic Work Sector. IMISCOE Dissertations. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Korniychuk, A. (2015). Pozytywne i negatywne doświadczenia wybranych krajów w zakre sie przyciągania i integracji migrantów o określonych kwalifikacjach. W: P. Kaźmierkie-wicz, A. Piłat, J. Seges Frelak (red.), Przyciąganie do Polski wykwalifikowanych imigran¬tów. Diagnoza potrzeb w tym zakresie i rekomendacje dla polityki migracyjnej. (104-147). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Kunasz, M. (2014). Skłonność do samozatrudnienia i determinanty wyboru docelowej formy aktywności zawodowej w świetle wyników badań studentów. Optimum. Studia Ekonomiczne, nr 2 (68), s. 116-131.
• Kwiek, M. (2015). Uniwersytet w dobie przemian. Instytucje i kadra akademicka w warun¬kach rosnącej konkurencji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kyvliuk, O., Svyrydenko, D. (2017). Academic Mobility as “Brain Drain” Phenomenon of Modern Higher Education. Studia Warmińskie, nr 54, s. 361-371.
• Lis, M. (2018). Polska chce studentów z zagranicy. Wyda miliony złotych na promocję. Pobrane z: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/promocja-polskich- -uczelni-za-granica,223,0,2396127.html [dostęp: 16.03.2018].
• Nielsen, H.S., Rosholm, M., Smith, N., Husted, L. (2003). The school-to-work transition of 2nd generation immigrants in Denmark. Journal of Population Economics, November, vol. 16, iss. 4, s. 755-786.
• Okólski, M. (2001). Incomplete Migration: a New Form of Mobility in Central and Eastern Europe. The Case of Polish and Ukrainian Migrants. W: C. Wallace, D. Stola (red.), Patterns of Migration in Central Europe. (105-128). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Petyuh, V., Shchetinina, L., Shkoda, T. (2017). Development trends, asymmetries and impact factors of youth employment in Ukraine. Problemy Polityki Społecznej. Studia i dyskusje, nr 36 (1), s. 27-42.
• Piróg, D. (2013). Wybrane determinanty tranzycji absolwentów studiów wyższych na rynek pracy. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowi¬cach, nr 160, s. 131-138.
• Rębisz, S., Grygiel, P. (2017). Fears and Difficulties Experienced by Ukrainian Nation- als During Their Period of Study in Poland. European Education, s. 1-17. DOI: 10.1080/10564934.2017.1364134.
• Sarnowska, J. (2016). Double Transition: University-to-Work Abroad and Adulthood. Rocznik Lubuski, t. 42, cz. 2a, s. 215-228.
• Stankiewicz, Ł. (2014). Spór o edukację wyższą w perspektywie teorii dóbr pozycjonalnych. Teraźniejszość — Człowiek — Edukacja, nr 66 (2), s. 109-130.
• Stadnyi, Y., Slobodian, O. (2016). ykpamcbki cmydeHmu 3a kopdoHOM: ckkbKu ma HOMy (Ukraińscy studenci za granicą: ile i dlaczego?). Pobrane z: https://cedos.org.ua/uk/ osvita/ukrainski-studenty-za-kordonom-skilky-ta-chomu [dostęp: 18.03.2018].
• Stadnyi, Y. (2017). ykpamcbki cmydeHmu 3a kopdoHOM: $akmu i cmepeomunu (Ukraiń¬scy studenci za granicą: fakty i stereotypy). Pobrane z: https://cedos.org.ua/uk/osvita/ ukrainski-studenty-za-kordonom-fakty-ta-stereotypy [dostęp: 18.03.2018].
• Teichler, U., Friedhelm, M. (1994). Transition to work: the experiences of former ERASMUS students. London-Bristol: Jessica Kingsley Publishers.
• Trzciński, R. (2015). Zagraniczni studenci — czy potencjalni uczestnicy polskiego rynku pracy? W: J. Konieczna-Sałamatin (red.), Imigranci o wysokich kwalifikacjach na pol¬skim rynku pracy. Raport z badań 2014-2015. (175-209). Warszawa: Instytut Społeczno¬-Ekonomicznych Ekspertyz — Fundacja „Nasz Wybór”.
• Vakhitova, G., Coupe, T. (2013). The Relations between Education and Migration in Ukraine. Budapest: International Labour Organization.
• Wieczorkowska, G., Król, G., Wierzbiński, J. (2015). Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość edukacji akademickiej. W: A.Z. Nowak (red)., Gospodarka na rozdrożu — XXI wiek. Księga jubileuszowa z okazji osiemdziesiątych urodzin profesora Kazimierza Rycia. (165-186). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zheriobkina, T., Kudelia, M., Samokhin, I., Stadnyi, Y. (2016). CoijianbHO-eKOHOMimuu nopmpem cmydeHmiB: pe3ynbmamu onumyBaHrn (Społeczno-gospodarczy obraz studen¬tów: wyniki badania). Pobrane z: https://cedos.org.ua/uk/osvita/sotsialno-ekonomichnyi- portret-studentiv-rezultaty-opytuvannia [dostęp: 18.03.2018].
• GUS — Główny Urząd Statystyczny: http://stat.gov.pl/.
• CEDOS — wcześniej Centrum Badań nad Społeczeństwem: https://cedos.org.ua/. Dane wykorzystane w artykule można pobrać z: http://cedos.org.ua/data/CEDOS_UKRstud_ abroad.xlsx oraz https://docs.google.com/spreadsheets/d/1WZ8bAN2L5qwDNehEt7 BFg7wZ1fX5B4qQLyQ9_Mc4tz0/edit#gid=0.