Беларуская лінгвістычная тэрміналогія: праблемы фіксацыі і функцыянавання

• Authors: Волкава [Volkava] Яўгенiя [IAŭheniia]

Title variants

EN

Belarusian linguistic terminology: some problems of functioning and fixation

• Languages of publication: BE

Abstracts

EN

The article considers functioning and fixation of the Belarusian linguistic terminology. Scientific papers, textbooks for schools and universities, terminological and general­purpose dictionaries are under consideration. Brief excursus on the history of the Belarusian linguistics showed the diversity and randomness of the terms creation processes. Contradictions in the views of linguists on the development of the Belarusian linguistics and terminology were revealed: on the one hand, the orientation on Russian terminological system, on the other hand there is an intention to turn terminology to the national direction. Simultaneously internationalization of terminology, the process typical for other Slavic languages, occurs. This article demonstrates inconsistencies in the use of Belarusian terms indefinite pronoun and definite/indefinite article (and some other terms) in scientific, educational literature and in various dictionaries. The article argues that Russian terminological system prevails in education and subsequently affects the discourse of Belarusian linguistics. The author believes that another problem of Belarusian terminology is a relatively small amount of a Belarusian linguistics discourse and limited subjects of studies, which does not allow to settle the terms. In these difficult circumstances, an appeal to the experience of other Slavic languages with a more developed system of terminology and with an extensive linguistic discourse can help.

Keywords

EN

article; Belarusian language; database; iSybislaw; lexicography; linguistic terminology

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
• Year: 2014
• Volume: 49
• Pages: 259-276

Dates

published

2014-12-31

Contributors

author

Волкава [Volkava] Яўгенiя [IAŭheniia]

• Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі [Center for the Belarusian Culture, Language and Literature Researches, National Academy of Sciences of Belarus], Miнcк [Minsk], Belarus

References

• Antaniuk, L. A. (1987). Belaruskaia navukovaia tėrminalohiia. Minsk: Navuka i tėkhnika. Atrakhovich (Krapiva), K. K. (Ed.). (1962). Hramatyka belaruskaĭ movy: u 2-kh tamakh [Граматыка 1962] (Vols. 1–2, Vol. 1: Marfalohiia). Minsk: Vydavetstva Akadėmii navuk BSSR.
• Barshchėŭski, L. (2008). Karotkaia hramatyka pol’skaĭ movy [КГПл]. Minsk: Radyiola­plius. Barshchėŭski, L., & Bialasin, Ia. (2012). Karotkaia hramatyka niametskaĭ movy [КГНм]. Minsk: Radyiola­plius.
• Barshchėŭski, L., & Hutsaŭ, A. (2008). Karotkaia hramatyka latyshskaĭ movy [КГЛа]. Minsk: Radyiola­plius.
• Barshchėŭski, L., & Zhalezka, Iu. (2010). Karotkaia hramatyka nidėrlandskaĭ movy [КГНд]. Minsk: Radyiola­plius.
• Belaruskaia hramatyka: u 2-kh chastkakh [Граматыка 1985]. (1985) (Ch. 1. Fanalohiia. Arfaėpiia. Marfalohiia. Slovaŭtvarėnne. Natsisk). Minsk: Navuka i tėkhnika.
• Bial’kevich, Ia. (2010). Rėtsėnziia na „Sloŭnik hramatychna­linhvistychnae tėrminaliohii” (Mensk, 1927) [Peradruk z: „Uzvyshsha” № 2, 1928, pp. 205–208]. Arche, (11), 76–82.
• Bibliograficzna baza danych światowego językoznawstwa slawistycznego iSybislaw. (n.d.). Retrieved January 14, 2014, from http://www.isybislaw.ispan.waw.pl
• Birillo, N. V., & Stetsko, P. V. (Eds.). (1988). Russko-belorusskiĭ slovar’ lingvisticheskikh terminov [Словарь]. Minsk: Navuka i tėkhnika.
• Budz’ko, A. P., & Urbanovich, P. Iu. (2013). Niametskaia mova: vuchėbny dapamozhnik dlia 3-ha klasa ahul’naadukatsyĭnykh ustanoŭ z belaruskaĭ movaĭ navuchannia: u 2-kh chastkakh [Нямецкая мова] (Ch. 1). Minsk: Vyshėĭshaia shkola.
• Iakuba, S. M. (2012). Suchasnaia belaruskaia mova: marfalohiia. Retrieved January 14, 2014, from http://elib.bsu.by/handle/123456789/13548
• Iurhelevich, I. Ia. (1974). Kurs suchasnaĭ belaruskaĭ movy z histarychnymi kamentaryiami. Міnsk: Vyshėĭshaia shkola.
• Jurowiec, E., Nosowicz, J. F., Panfiluk, L., Stecko, P., & Tarasiuk, M. (Eds.). (1994). Słownik terminologii lingwistycznej: białorusko-rosyjsko-polski i polsko-rosyjsko-białoruski [Słownik]. Białystok: Wydawnictwa Agencji ER.
• Kaŭrus, A. A., & Krutalevich, M. M. (2005). Staraslavianskaia mova. Minsk: Belaruskaia navuka.
• Kur’ianka, M. (2006). Niametska-belaruski sloŭnik [НБС]. Minsk: Z. Kolas.
• Lapitskaia, L. M. et al. (2013). Anhliĭskaia mova: vuchėbny dapamozhnik dlia 3-ha klasa ahul’naadukatsyĭnykh ustanoŭ z belaruskaĭ movaĭ navuchannia: u 2-kh chastkakh [Англійская мова] (Ch. 1). Minsk: Vyshėĭshaia shkola.
• Lukashanets, A. A. (Ed.). (2007). Karotkaia hramatyka belaruskaĭ movy: u 2-kh chastkakh [Граматыка 2007] (Ch. 1: Fanalohiia. Marfanalohiia. Marfalohiia). Minsk: Belaruskaia navuka.
• Pashkevich, V. (2006). Anhel’ska-belaruski sloŭnik [АБС]. Mensk: Z. Kolas. Plotnikaŭ, B. A. (1994). Ahul’nae movaznaŭstva. Minsk: Universitėtskae.
• Plotnikaŭ, B. A., & Antaniuk, L. A. (2003). Belaruskaia mova: linhvistichny kampendyum [Беларуская мова]. Minsk: Intėrprėssėrvis, Knizhny Dom.
• Pravily belaruskaĭ arfahrafii i punktuatsyi [Правілы]. (2008). Minsk: Natsyianal’ny tsėntr pravavoĭ infarmatsyi Rėspubliki Belarus’.
• Raaho, P. (2010). Karotkaia hramatyka slavatskaĭ movy [КГСл]. Minsk: Radyiola­plius.
• Rahaŭtsoŭ, V. І. (2006). Ahul’nae movaznaŭstva. Mahilioŭ: Mahilioŭski dziarzh. universitėt.
• San’ko, K. (Ed.). (2003). Sloŭnik vydavetskikh i palihrafichnykh tėrminaŭ: anhel’ska-belaruski, belaruska-anhel’ski. Minsk: Tėkhnalohiia.
• Saŭko, M. U. (2010). Hramatychnaia intėrferėntsyia ŭ perakladze: na matėryiale perakladaŭ aŭdyio­medyial’nykh tėkstaŭ z frantsuzskaĭ movy na ruskuiu. In A. A. Kovalenia (Ed.), Molodezh’ v nauke – 2009: prilozhenie k zhurnalu «Vestsi Natsyianal’naĭ akadėmii navuk Belarusi»: v 5 ch. (Ch. 2, pp. 304–311). Minsk: Belaruskaia navuka. (Seriia gumanitarnykh nauk).
• Shuba, P. P. (1994). Infinityŭ. In A. Ia. Mikhnevich (Ed.), Belaruskaia mova: ėntsyklapedyia (pp. 235–236). Minsk: Belaruskaia ėntsyklapedyia.
• Siŭkovich, V. M. (2006). Belaruskaia mova ŭ pytanniakh і adkazakh: dapamozhnik dlia vuchniaŭ starėĭshykh klasaŭ ustanoŭ, iakiia zabiaspechvaiuts’ atrymanne ahul’naĭ siarėdniaŭ adukatsyi, z belaruskaĭ i ruskaĭ movami navuchannia. Minsk: UniversalPrės.
• Stsiatsko, P. U. (1985). Belaruskaia linhvistychnaia tėrminalohiia ŭ sfery fiksatsyi. In Tėrmi- nalahichny zbornik-83 (pp. 22–27). Minsk: Navuka i tėkhnika.
• Stsiatsko, P. U. (2001). Uvodziny ŭ movaznaŭstva. Hrodna: Hrodzenski dziarzh. universitėt.
• Stsiatsko, P. U., Hulitski, M. F., & Antaniuk, L. A. (1990). Sloŭnik linhvistychnykh tėrminaŭ [Слоўнік]. Minsk: Vyshėĭshaia shkola.
• Sudnik, M. P. (1959). Navukovaia raspratsoŭka pytanniaŭ belaruskaha movaznaŭstva ŭ savetski peryiad. In Pratsy Instytuta movaznaŭstva AN BSSR (vyp. VI, pp. 3–25). Minsk: Vydavetstva Akadėmii navuk BSSR.
• Susha, T. M., & Shchuka, A. K. (Eds.). (2004). Anhliĭska-belaruska-ruski sloŭnik [АБРС]. Minsk: Belaruskaia ėntsyklapedyia.
• Svistunova, M. І., & Tsivanova, H. K. (2008). Histarychnaia marfalohiia belaruskaĭ movy. Minsk: Belaruskiі dziarzh. universitėt.
• Tlumachalny sloŭnik belaruskaĭ movy: u 5-tsi tamakh [ТСБМ]. (1977–1984). Minsk: Belaruskaia savetskaia ėntsyklapedyia.
• Tsvirka, V. (2009). Karotkaia hramatyka shvedskaĭ movy [КГШв]. Minsk: Radyiola­plius. Tsykhun, H. (1997). Shliakhi ŭladkavannia belaruskaĭ tėrminalohii. Тėrminalahichny biuletėn’, 1. Ulasaŭ, A. V. (1986). Da prablemy varyiantnastsi linhvistychnykh tėrminaŭ. In M. V. Biryla & A. I. Zhuraŭski (Eds.), Tėrminalahichny zbornik-84 (pp. 18–20). Minsk: Navuka i tėkhnika.
• Vasiuchėnka, M. (2009). Karotkaia hramatyka anhliĭskaĭ movy [КГАн]. Minsk: Radyiola­plius. Viachorka (Valiantsin), V. (2010). Karotkaia hramatyka litoŭskaĭ movy [КГЛі]. Minsk: Radyiola­plius.
• Volkava, Ia. V., & Avilava, V. L. (2004). Pol’ska-belaruski sloŭnik [ПБС]. Minsk: Belaruskaia ėntsyklapedyia.
• Zhlutka, A. (2008). Karotkaia hramatyka latsinskaĭ movy [КГЛц]. Minsk: Radyiola­plius.

Identifiers

DOI

10.11649/sfps.2014.023