Obraz ciała a przekonanie o własnej skuteczności u sportowców i aktorów teatralnych

• Authors: Kolańska Magdalena

Title variants

EN

Body image and self-efficacy in sportsmen and theatre actors

Abstracts

PL

Obraz własnego ciała stanowi istotny element samooceny człowieka, który może wpływać na podejmowane przez niego działania. Świadomość funkcjonowania, jak i wyglądu własnego ciała zdaje się odgrywać znaczącą rolę dla ludzi wykonujących m.in. pracę sportowca, prezentera telewizyjnego czy aktora. Sportowcy traktują swoje ciało bardziej w kategoriach narzędzia pracy, dzięki któremu mogą osiągnąć wyniki sportowe, co stanowi ich główny cel. Natomiast aktorzy wykorzystują swoje ciało jako środek przekazu komunikatu, emocji, pragnień na scenie. Przebadano 80 osób (40 aktorów i 40 sportowców) obydwu płci. Analiza wyników pozwoliła wykazać istotne różnice w ocenie obrazu ciała oraz przekonania o własnej skuteczności u kobiet obydwu profesji. Ponadto wskazano na korelacje między poszczególnymi komponentami obrazu ciała a własną skutecznością.

EN

Body image is an important element of human self-assessment, which may affect the actions taken by him. Awareness of functioning and image their own body seems to play a significant role for the people doing the work, among other things as a sportsman, television presenter and actor. Sportsmen treat their bodies more in a category work tools with which to achieve sports results, which is their main target. The actors use their body as a of communication, emotions, desires on the stage. The study of 80 people (40 actors and 40 sportsmen) of both sexes. Analysis of the results made it possible to show significant differences in the evaluation body image and self-efficacy in women of both professions. In addition, indicated in the the correlation between the individual components of body image and self-efficacy.

Keywords

PL

obraz ciała; przekonanie o własnej skuteczności; sport; aktor

EN

body image; self-efficacy; sport; actor

• Publisher: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: Psychologiczne Zeszyty Naukowe
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 115-130

Contributors

author

Kolańska Magdalena

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Adkins, S., Sherwood, N.E., Story, M., Davis, M. (2004). Physical Activity among African‐American Girls: The Role of Parents and the Home Environment. Obesity Research, 12(S9), 38S-45S.
• Allport, G. (1988). Osobowość i religia. Warszawa: PAX.
• Bandura, A. (2004). Health promotion by social cognitive means. Health Education & Behavior,31(2), 143-164.
• Bandura, A. (2007). Teorie społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bartoszewski, J. (2013). Kartezjanski dualizm a problem godności ciała. Науковий вісник Львівського державного університету внутрішніх справ. серія юридична, 1, 508-515.
• Bergman, M., Scott, J. (2001). Young adolescents’ wellbeing and health-risk behaviours: gender and socio-economic differences. Journal of Adolescence, 24, 183-197.
• Budzisz, A. (2015). Różnice w postrzeganiu ciała w grupie pływaków i lekkoatletów oraz osób nietrenujących w wieku 14-25 lat. Marketing i Rynek, 11, 219-227.
• Canpolat, B.I., Orsel, S., Akdemir, A. (2005). The relationship between dieting and body image, body ideal, self-perception, and body mass index in turkish adolescents. International Journal of EatingDisorders, 37, 2, 150-155.
• Cash, T. (2002). Cognitive-behavioral perspectives on body image. W: T. Cash, T. Pruzinsky (red.), Body Image. A handbook of theory, research, and clinical practice (38-46). New York: The Guilford Press.
• Cash, T., Deagle, E. (1997). The nature and extent of body-image disturbances in anorexia nervosa and bulimia nervosa: A meta-analysis. International Journal of Eating Disorders, 22, 2, 107-125.
• Cash, T.F., Fleming, E.C. (2002). The impact of body image experiences: development of the body Cattarin, J., Thompson, J. (1994). A three-year longitudinal study of body image, eating disturbanceand general psychological functioning in adolescent females. Eating Disorders, 2, 114-125.
• Churchland, P.S. (2002). Self-representation in nervous systems. Science, 296(5566), 308-310.
• Czechow, M., Gazda, J. (1994). O technice aktora (3). Kwartalnik Filmowy, 16(7-8), 67-68.
• Fisher, S. (1972). Influencing selective perception and fantasy by stimulating body landmarks. Journal of Abnormal Psychology, 79, 97-105.
• Franzoi, S.L. (1995). The body as object versus the body as proces – Gender differences and gender considerations. Sex Roles, 33, 417-437.
• Freud, Z. (1927). The ego and the id. London: Hogarth.
• Franzoi, S.L., Shields, S.A. (1984). The Body Esteem Scale: Multidimensional structure and sex differences in a college population. Journal of Personality Assessment, 48, 173-178.
• Garstka, K. (2000). Wpływ uprawiania gimnastyki rekreacyjnej przez kobiety w średnim wieku na percepcję obrazu własnego ciała. Wychowanie Fizyczne i Sport, 4, 55-62.
• Gasiul, H. (1993). Oblicza „ja” w świetle wybranych koncepcji psychologicznych. Pojęcie, rozwój, patologia.Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
• Gracz, J., Sankowski, T. (2007). Psychologia aktywności sportowej. Poznań: AWF im. Eugeniusza Piaseckiego.
• Hall, C.S., Lindzey, G. (1990). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
• Hobza, C.L., Walker, K.E., Yakushko, O., Peugh, J.L. (2007). What about men? Social comparison and the effects of media images on body and self-esteem. Psychology of Men & Masculinity, 8(3), 161
• Humphrey, N. (2000). How to solve the mind-body problem. Imprint Academic.
• Hyun, J.S., Park, C.J., Ha, H.H. (2013). Analysis of Gender Difference in Time Perspectives and Relationship with Self-Efficacy about Mobile Phone Addiction of Adolescent. The Journal of the KoreaContents Association, 13(6), 412-424.
• Izydorczyk, B., Rybicka-Klimczyk, A. (2009). Poznawcze aspekty obrazu ciała u kobiet a zaburzenia odżywiania. Endokrynologia Polska, 60(4), 151-158.
• Jackson, T., Chen, H. (2008). Sociocultural influences on body image concerns of young Chinese males. Journal of Adolescent Research, 23, 154-171.
• Jakubiec, B., Sękowski, A. (2007). Obraz ciała u tancerzy. W: P. Francuz, W. Otrębski (red.), Studia w psychologii KUL. 14 (93-106). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• James, W. (1910). Psychology: The briefer course. New York: Holt.
• Jemmott, J.B., Jemmott, L.S., Spears, H., Hewitt, N., Cruz-Collins, M. (1992). Self-efficacy, hedonistic expectancies, and condom-use intentions among inner-city black adolescent women: a socialcognitive approach to AIDS risk behavior. Journal of Adolescent Health, 13(6), 512-519.
• Juczyński Z. (1998). Poczucie własnej skuteczności jako wyznacznik zachowań zdrowotnych. Promocja
• Zdrowia. Nauki społeczne i medycyna, 54-63.
• Juczyński, Z. (2001). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: PTP.
• Kościuk, U., Krajewska-Kułak, E., Tołłoczko, H., Paszko-Patej, G. (2014). Percepcja obrazu własnego ciała i motywacja do ćwiczeń wśród uczestniczek Magic-Gym. Hygeia Public Health, 49(4),870-878.
• Kozub, S., McDonnell, J. (2000). Exploring the relationship between cohesion and collective efficacy in rugby teams. Journal of Sport Behavior, 23(2), 120.
• Łukaszewski, W. (1974). Osobowość, struktura i funkcje regulacyjne. Warszawa: PWN.
• Mahler, M. (1986). Symbiose und Individuation. Psychosen in frűhen Kindesalter. Stuttgart: Klett- Cotta.
• Mandal, E. (2004). Ciało jako proces – ciało jako obiekt. Obraz ciała u studentów Akademii Wychowania Fizycznego i studentów kierunków uniwersyteckich. Czasopismo Psychologiczne, 1, 35-47.
• McAuley, E., Bane, S.M., Mihalko, M.S. (1995). Exercise in middle-aged adults: Self-efficacy and selfpresentational outcomes. Preventative Medicine, 24, 319-328.
• McAuley, E., Pena, M., Jerome, G. (2001). Self-efficacy as a Determinant and an Outcome of Exerci’. W: G.C. Roberts (red.), Advances in Motivation in Sport and Exercise Champaign (235-262).IL: Human Kinetics.
• McDowell, J. (1991). Jego obraz, mój obraz. Kraków: Towarzystwo Krzewienia Etyki Chrzescijańskiej.
• Meland, E., Haugland, S., Breidablik, H.-J. (2007). Body image and perceived health in adolescence. Health Education Research, 22, 342-350.
• Melzack, R., Loeser, J. D. (1978). Phantom body pain in paraplegics: evidence for a central “pattern generating mechanism” for pain. Pain, 4, 195-210.
• Mirucka, B. (2003). Poszukiwanie znaczenia cielesności i ja cielesnego. Przegląd Psychologiczny, 2,209-223.
• Morris, T., Summers, J. (1998). Psychologia sportu – strategie i techniki. Warszawa: PUIP.
• Nitsch, K., Prajs, E., Kurpisz, J., Tyburski, E. (2012). Obraz ciała i jego zaburzenia. Aspekty teoretyczne w kontekście wybranych jednostek psychopatologicznych. Psychiatria i Psychologia Kliniczna,12(3), 176-182.
• Noles, S.W., Cash, T.F., Winstead, B.A. (1985). Body image, physical attractiveness, and depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(1), 88.
• O’Dea, J.A., Caputi, P. (2001). Association between socioeconomic status, weight, age and gender, and the body image and weight control practices of 6- to 19-year-old children and adolescents.Health Education Research, 16, 521-532.
• Ojala, K., Vereecken, C., Valimaa, R., Currie, C., Villberg, J., Tynjala, J., Kannas, L. (2007). Attempts to lose weight among overweight and non-overweight adolescents: a cross-national survey. Int.J. Behav. Nutr. Phys. Act, 4, 50.
• Orbach, I., Lotem-Peleg, M., Kedem, P. (1995). Attitudes toward the body in suicidal, depressed, and normal adolescents. Suicide and Life-Threatening Behavior, 25, 2, 211-221.
• Pikler, V., Winterowd, C. (2003). Racial and body image differences in coping for women diagnosed with breast cancer. Health Psychology, 22, 632-637.
• Reykowski, J. (1970). Obraz własnej osoby jako mechanizm regulujący postępowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 45-58.
• Sabiston, C., Sedgwick, W., Crocker, P., Kowalski, K., Mack, D. (2007). Social physique anxiety in adolescence:an exploration of influences, coping strategies, and health behaviors. Journal of AdolescentResearch, 22, 78-101.
• Sakson-Obada, O. (2008). Rozwój Ja cielesnego w kontekście wczesnej relacji z opiekunem. Roczniki Psychologiczne, 11(2), 27-44.
• Schilder, P. (1950). Body image and apperance of the human body. New York: Wiley and Sons Inc.
• Schwarzer, R. (1997). Poczucie własnej skuteczności w podejmowaniu i kontynuacji zachowań zdrowotnych.Dotychczasowe podejścia teoretyczne i nowy model. W: I. Heszen-Niejodek, H. Sęk(red.), Psychologia zdrowia (79). Warszawa: PWN.
• Striegel-Moore, R.H., Silberstein, L.R., Rodin, J. (1986). Toward an understanding of risk factors for bulimia. American Psychologist, 41(3), 246.
• Tenenbaum, G., Levy-Kolker, N., Sade, S., (1996). Anticipation and Confidence of Decisions Related to Skilled Performance. Int. J. Sport Psychol, 27, 293-307.
• Ter Bogt, T., Van Dorsselaer, S., Monshouwer, K., Verdurmen, J., Engels, R., Vollebergh, W. (2006).Body mass index and body weight perception as risk factors for internalizing and externalizingproblem behavior among adolescents. Journal of Adolescent Health, 39, 27-34.
• Teixeira, P.J., Going, S.B., Houtkooper, L.B., Cussler, E.C., Metcalfe, L.L., Blew, R.M., Lohman, T.G.(2006). Exercise motivation, eating, and body image variables as predictors of weight control.Medicine and Science in Sports and Exercise, 38(1), 179.
• Wiederman, M.W. (2002). Body image and sexual functioning. Body image: A handbook of theory,research, and clinical practice, 287-294.
• Wielochowski, M. (1984). Osobowość a efektywność wykonania zadania ruchowego. Wychowanie Fizyczne i Sport, 3-4, 52-64.
• Williams, J.M., Currie, C. (2000). Self-esteem and physical development in early adolescence: pubertal timing and body image. The Journal of Early Adolescence, 20, 129-149.
• Wiliński, M. (2010). Modele niepełnosprawności: indywidualny-funkcjonalny-społeczny. W: A. Brzezińska,R. Kaczan, K. Smoczyńska (red.), Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniamisprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Wycisk, J. (2004). Okaleczanie ciała. Wybrane uwarunkowania psychologiczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Zalewska, M. (1998a). Dziecko w autoportrecie z zamalowaną twarzą. Psychiczne mechanizmy zaburzeń rozwoju tożsamości dziecka głuchego i dziecka z opóźnionym rozwojem mowy. Warszawa:Jacek Santorski & Co.
• Zalewska, M. (1998b). Echo – mit i rzeczywistość psychiczna. Nowiny Psychologiczne, 3, 5-16.
• Zakrzewski, J. (1987). Poczucie skuteczności a samoregulacja zachowania. Przegląd Psychologiczny,3, 661-667.
• Zarek, A. (2009). Obraz ciała w ujęciu procesu lub obiektu a satysfakcja z własnego ciała. Roczniki Morskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 1, 100-106.