O problemie duchowości w pedagogice resocjalizacyjnej

• Authors: Mółka Miłosz

Title variants

EN

About the Problem of Spirituality in Rehabilitation Pedagogy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje próbę ukazania możliwości zwiększenia poziomu efektywności readaptacji społecznej skazanych, jaki może wynikać z połącznia założeń tradycyjnej resocjalizacji i resocjalizacji twórczej z założeniami pedagogiki towarzyszenia. Innymi słowy, chodzi o zwrócenie uwagi na potencjał transcendencji w szeroko pojmowanych procesach resocjalizacji. Tę próbę poszerzenia refleksji resocjalizacyjnej o aspekt transcendentalny rozpoczynają zasygnalizowane badania, które ukazują stosunkowo niski poziom życia duchowego skazanych w porównaniu z grupą kontrolną, czyli osobami niekaranymi (studentami warszawskich uczelni). Uzasadniając potrzebę zmiany tej sytuacji, odwołano się do pedagogiki transcendentalnej po to, by na tej podstawie zaproponować obszar dalszych badań i oddziaływań pozostających dotychczas na marginesie refleksji i praktyki kryminologicznej, penitencjarnej czy penologicznej. Przedstawione analizy oparte na promowanej przez Zbigniewa Marka postawie towarzyszenia pozwalają upatrywać pożądanej zmiany w warstwie teoretycznej pedagogiki resocjalizacyjnej, którą przez pryzmat zasygnalizowanych zależności wyraża triada: towarzyszenie – wspomaganie – transgresja.

EN

The article attempts to show the possibility of increasing the level of efficiency of the social readaptation of convicts, which may result from combining the assumptions of traditional resocialization and creative social rehabilitation with the assumptions of the pedagogy of accompaniment. In other words, it is about drawing attention to the potential of transcendence in the broadly understood processes of resocialization. This attempt to broaden social rehabilitation reflections by means of the transcendental aspect, begins with the planned research, which results in a relatively low level of spiritual life of the convicts in comparison with the control group – unpunished persons (students of various Warsaw universities). Justifying the need to change this situation, reference was made to transcendental pedagogy in order to propose the area of further research and certain impacts that have remained on the margins of reflection and criminological, penitentiary or penological practice. The presented analyses, based on the attitude of accompaniment promoted by Zbigniew Marek, allow us to see the desired change in the theoretical dimension of resocialization pedagogy, which through the prism of these relations is expressed by the following triad: accompaniment – support – transgression.

Keywords

PL

duchowość; „nowa resocjalizacja”; pedagogika towarzyszenia; readaptacja społeczna; transcendencja

EN

spirituality; “new resocialization”; pedagogy of accompaniment; social re-adaptation; transcendence

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2018
• Volume: 21
• Issue: 1
• Pages: 63-84

Contributors

author

Mółka Miłosz

References

• Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003.
• Ablewicz K., (Nie)obecność ducha w wychowaniu człowieka. Z filozofii kultury Bogdana Nawroczyńskiego, „Horyzonty Wychowania” 2007, t. 6, nr 11, s. 57–79.
• Babicki Z., Stępkowski D. (red.), Pedagogika wobec duchowości – duchowość wobec pedagogiki, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2016.
• Biel K., Pedagogia ignacjańska w procesie resocjalizacji, w: Pedagogika ignacjańska. Historia, teoria, praktyka, red. A. Królikowska, Wydawnictwo WSF-P „Ignatianum” w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010, s. 269–288.
• Biel K., Towarzyszenie, czyli o postawie wychowawcy resocjalizującego, „Rocznik Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie”, Kraków 2004, s. 141–156.
• Chojecka J., Model dla wszystkich? Spory wokół koncepcji szacowania ryzyka recydywy, „Resocjalizacja Polska” 2014, nr 7, s. 85–100.
• Ciechowska M., Szymańska M., Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych. Część I, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
• Czapów C., Wychowanie resocjalizujące. Elementy metodyki i diagnostyki, PWN, Warszawa 1978.
• Czapów C., Jedlewski S., Pedagogika resocjalizacyjna, PWN, Warszawa 1971.
• Duminuco V.J., Formacja czy indoktrynacja w pedagogice ignacjańskiej?, w: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek, Wydawnictwo WSF-P „Ignatianum” w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, s. 173–192.
• Dybowska E., Towarzyszenie wychowawcze według pedagogiki ignacjańskiej, „Teologia i Moralność” 2014, nr 2(16), s. 81–93.
• Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2009.
• Gucwa-Porębska K., Ewolucja systemów oddziaływań resocjalizacyjnych. Od instytucjonalnej izolacji w kierunku oddziaływań wolnościowych, „Probacja” 2015, nr 3, s. 65–80.
• Konopczyński M., Metody twórczej resocjalizacji. Teoria i praktyka wychowawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Konopczyński M., Pedagogika resocjalizacyjna. W stronę działań kreujących, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2014.
• Konopczyński M., Twórcza resocjalizacja: zarys koncepcji rozwijania potencjałów, „Resocjalizacja Polska” 2014, nr 7, s. 13–28.
• Kozielecki J., Psychotransgresjonizm: Nowy kierunek psychologii, Wydawnic­two Akademickie „Żak”, Warszawa 2007.
• Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2001.
• Kwiatkowska K., Kwiatkowska M.M., Markowicz P., Zachowania transgresyjne a uwarunkowania osobowościowe, „Fides et Ratio” 2017, nr 2(30), s. 17–37.
• Lowney C., Heroiczne przywództwo. Tajemnice sukcesu firmy istniejącej ponad 450 lat, przeł. Ł. Malczak, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013.
• Machel H., Czy istnieje alternatywa dla resocjalizacji penitencjarnej?, w: Prawne i socjokulturowe uwarunkowania profilaktyki społecznej i resocjalizacji, red. F. Kozaczuk, Wydawnictwo UR, Rzeszów 2009, s. 143–150.
• Marek Z., Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków 2017.
• Marek Z., Walulik A., Pedagogika katolicka w perspektywie pedagogiki transcendentnej, „Horyzonty Wychowania” 2017, t. 16, nr 38, s. 125–141.
• Michel M., Zmiana myślenia o procesie resocjalizacji i osobach niedostosowanych społecznie w świetle zmian paradygmatów w polskiej myśli resocjalizacyjnej. Nurt „nowej resocjalizacji”, „Polska Myśl Pedagogiczna” 2017, nr 3, s. 95–110.
• Mółka J., Wiarygodność programów wychowawczych i profilaktycznych w edukacji, w: (Bez)radność wychowania…?, red. Z. Marek, M. Madej-Babula, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, s. 137–146.
• Mółka J., Zaburzenia w zachowaniu a przestępczość nieletnich, w: Katecheza drogą do Boga, red. I. Popiołek, S. Cieślak, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011, s. 347–358.
• Mółka M., Między inkluzją a ekskluzją w resocjalizacji. Perspektywa biograficzna w pedagogicznej refleksji nad readaptacją społeczną, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2018.
• Pasierbek W., Duchowa formacja człowieka wyzwaniem dla humanizmu XXI wieku, w: Człowiek w jednoczącej się Europie, red. A. Królikowska, Wydawnictwo WSF-P „Ignatianum” w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004, s. 65–75.
• Pierzchała K., Destygmatyzacja przestępców w świetle Magisterium Kościoła oraz poglądów na resocjalizację, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2016.
• Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Wydawnictwo APS im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2001.
• Skowroński B., Domżalska A., Duchowość osób odbywających karę pozbawienia wolności, „Resocjalizacja Polska” 2017, nr 13, s. 87–108.
• Sołtysiak T., Trudna praca resocjalizacyjna w narastającym konsumeryzmie, w: Współczesne uwarunkowania i wzory procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji, red. K. Marzec-Holka, K. Mirosław-Nawrocka, J. Moleda, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2014, s. 54–65.
• Stępniak P., Resocjalizacja (nie)urojona. O zawłaszczaniu przestrzeni penitencjarnej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2017.
• Sztaba M., Pedagogia osoby wobec zagadnienia duchowości, „Forum Pedagogiczne” 2015, nr 2, s. 41–62.
• Sztuka M., Dalekie i bliskie konteksty humanizacji w postępowaniu resocjalizacyjnym, w: Pedagogika wiary, red. A. Hajduk, J. Mółka, Wydawnictwo WSF-P „Ignatianum” w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, s. 171–180.
• Śliwerski B., Pedagogika bez transcendencji, w: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek, Wydawnictwo WSF-P „Ignatianum” w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, s. 79–108.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 ze zm.).
• Woźniak W., Oddziaływania kulturotechniczne w procesie resocjalizacji, „Fides et Ratio” 2015, nr 4(24), s. 189–201.