Żołnierz i duszpasterz. Działalność duszpasterska księdza protoprezbitera ppłk Szymona Fedorońki w Wojsku Polskim w latach 1922 – 1940

• Authors: Grzybowski Jerzy

Title variants

EN

A Soldier and Chaplain. The Pastoral Activity of Fr. Protopriest Lt Col Szymon Fedoronko in the Polish Army, 1922-1940

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł traktuje o losie ks. protoprezbitera ppłk Szymona Fedorońki, kapelana wojskowego wyznania prawosławnego w odrodzonym Wojsku Polskim. Duchowny znakomicie zapisał się w dziejach Kościoła prawosławnego i sił zbrojnych II Rzeczypospolitej. W oparciu o źródła archiwalne Autor omawia kolejne etapy jego służby duszpasterskiej w wojsku – od szefa duszpasterstwa wojskowego w Przemyślu i Lublinie do naczelnego kapelana wyznania prawosławnego Wojska Polskiego i męczeńskiej śmierci w niewoli sowieckiej. Szlaki żołnierski i kapłański duchownego zostały ukazane na tle wydarzeń politycznych, które wówczas się dokonywały w kraju. Autor ukazuje m.in. najważniejsze problemy, z którymi musiał zmierzyć się kapelan pracujący na mieszanym narodowościowo i wyznaniowo terenie.

EN

The article deals with the fate of Fr. Protopriest Lt Col Szymon Fedoronko, who was was an Orthodox military chaplain in the reborn Polish Army. Th e priest has gone down in the history of the Orthodox Church and the armed forces of the Second Republic. Based on archival sources, the Author discusses the successive stages of his pastoral ministry in the army beginning with the head of the military chaplaincy in Przemysl and Lublin through the Orthodox chief chaplain in the Polish Army to his martyrdom in Soviet imprisonment. His life’s path as a soldier and priest is presented against the background of the political events that were taking place in the country at the time. The author shows, among other things, the most important problems the chaplain had to face working in an ethnically and religiously mixed area.

Keywords

PL

II Rzeczpospolita; prawosławie; Wojsko Polskie; duszpasterstwo wojskowe

EN

The Second Republic; Orthodox; Polish Army; military chaplaincy

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2018
• Volume: 02
• Pages: 209-236

Contributors

author

Grzybowski Jerzy

References

• Al´fa. 1926. „Pravoslavnaâ prihodskaâ obŝina v Peremyšle.” Voskresnoe čtenie 48: 752-754.
• Čerepica, Valerij. 2005. Očerki Pravoslavnoj Cerkvi na Grodnenŝine (s drevnejših vremen do naših dnej). Grodno: Grodnenskij gosudarstvennyj universitet.
• Archiwum Akt Nowych. Zespół: Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
• Centralne Archiwum Wojskowe. Zespół: Akta Personalne oficerów.
• Centralne Archiwum Wojskowe. Zespół: Biuro Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych 1919-1939.
• Centralne Archiwum Wojskowe. Zespół: Gabinet Ministra Spraw Wojskowych 1918-1939.
• Centralne Archiwum Wojskowe. Zespół: Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) z lat 1921-1939.
• Downarowicz, W. 1939. „Organizacja prawosławnego duszpasterstwa wojskowego.” Polska Zbrojna 5 lutego.
• „Gorszące zajście na cmentarzu. Pop Fedorenko zaprzecza.” 1928. Gazeta Warszawska, 30 czerwca.
• Grzybowski, Jerzy. 2016. W służbie Rzeczypospolitej. Duszpasterstwo wojskowe wyznania prawosławnego w Wojsku Polskim w latach 1919-1949. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej.
• Fedorońko, Szymon. 1938. „Drodzy żołnierze prawosławni.” Polska Zbrojna, 24 grudnia.
• Tarkowska, Barbara, red. 2013. Kapelani Wojska Polskiego pomordowani na Wschodzie 1940-1941. Warszawa-Mińsk Mazowiecki: Oficyna Wydawnicza „Zbroja”.
• Materski, Wojciech, red. 1995. Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 1, Jeńcy nie wypowiedzianej wojny: sierpień 1939–marzec 1940. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych.
• Kiński, Jan i in., oprac. 2000. Katyń. Księga cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, t. 1, Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
• „Kler prawosławny i komuniści. Gorszące zajście na cmentarzu katolickim.” 1928. Gazeta Warszawska, 2 czerwca.
• „Oburzający gwałt prawosławnych i komunistów.” 1928. Polak Katolik, 1 czerwca.
• Krotofi l, Maciej. 2001. „Ukraińcy w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym.” W Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, red.: Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer, 123-152. Toruń: UMK.
• „Krótkie wiadomości.” 1946. Polski Żołnierz Prawosławny 1: 8.
• Mironowicz, Antoni. 2006. Kościoł prawosławny w Polsce. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne.
• Mironowicz, Eugeniusz. 2005. „Polityczne uwarunkowania funkcjonowania Kościoła prawosławnego w Polsce w latach 1920–1939.” Białoruskie Zeszyty Historyczne 24.
• Odziemkowski, Janusz. 1998. Służba duszpasterska Wojska Polskiego 1914-1945. Warszawa: Bellona.
• Pelica, Jacek Grzegorz. 2009. Kościoł prawosławny w województwie lubelskim (1918-1939). Lublin: Polianna.
• „Rekolekcje duszpasterskie prawosławnego duchowieństwa wojskowego w Wilnie.” 1939. Przegląd Prawosławny 3: 27–28.
• Waszkiewicz, Zofi a. „Duszpasterstwo wojskowe na terenie Dowództwa Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu.” W Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej. 1918–1939. Zbior studiow, red. Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer: 255-324. Toruń 2001: UMK.