„Ciąży na mnie [...] obowiązek wierności”. Listy Teodora Parnickiego do Jana i Marty Erdmanów z lat 1944–1946

• Authors: Dobrowolski Andrzej , Markiewka Tomasz

Title variants

EN

“Ciąży na mnie [...] obowiązek wierności” (“The Duty of Allegiance [...] Lies Heavy on Me”). Teodor Parnicki’s Letters to Jan and Marta Erdman from the Years 1944–1946

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Publikowany materiał jest krytycznym opracowaniem zbioru 16 listów, które Teodor Parnicki (1908–1988) w latach 1944–1946 napisał z Meksyku do Jana Erdmana (1906–1986) i jego żony Marty (1921–1982), przebywających w Stanach Zjednoczonych. Dają one wgląd w sytuację pisarza w najwcześniejszym okresie jego prawie 15-letniego pobytu na kontynencie północnoamerykańskim. Pokazują problemy, z jakimi musiał się borykać po zakończeniu działalności ambasady RP w Meksyku, w której pełnił funkcję attaché kulturalnego. Dają też wyobrażenie o jego ocenie sytuacji politycznej, w jakiej znalazła się Polska po drugiej wojnie światowej. Przede wszystkim jednak odsłaniają najgłębsze motywy, jakimi kierował się Parnicki, podejmując decyzję o pozostaniu na emigracji. Stanowią rodzaj manifestu niezależności artystycznej, ale też wierności polskiej tradycji literackiej i pisarskiemu powołaniu. Pozwalają śledzić pisarza przy pracy w tym okresie jego twórczości, w którym podejmując projekty różnych fabuł, w poczuciu coraz większego osamotnienia, usilnie dążył do odnowienia powieści historycznej jako gatunku. Zwieńczeniem tych wysiłków okażą się pierwsza część „Słowa i ciała oraz Koniec »Zgody Narodów«”.

EN

The published material is a critical study of a collection of 16 letters which Teodor Parnicki (1908–1988) wrote between 1944 and 1946 from Mexico to Jan Erdman (1906–1986) and his wife Marta (1921–1982) to the United States of America. They give an insight into the writer’s condition in the earliest years of his almost 15 year stay on the North American continent and show the problems he faced after he stopped working in the Polish Embassy in Mexico where he held the position of cultural attaché. They also represent his assessment of the political situation which took place in Poland after the World War II. First and foremost they uncover his deepest motives that influenced his decision to remain an emigrant. They are viewed as a kind of artistic independence manifesto as well as a sign of fidelity to Polish literary tradition and a writer’s vocation. One can follow the writer at work in this period of his creative life, during which, developing various plots with a growing feeling of solitude, he was earnestly striving to renew the historical novel as a literary genre. The outcomes of such endeavours are the first part of “Słowo i ciało (Word and Flesh)” and “Koniec »Zgody Narodów« (The End of the »Concord of Nations«).”

Keywords

EN

Teodor Parnicki’s letters to Jan Erdman and his wife Marta; Parnicki’s stay in Mexico; historical novel; Parnicki’s “Słowo i ciało (The Word and the Body)” and “Koniec „Zgody Narodów” (End of the “Concord of Nations”)”

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2017
• Volume: 108
• Issue: 4
• Pages: 171-216

Dates

printed

2017-12-29

Contributors

author

Dobrowolski Andrzej

• Tarnów

author

Markiewka Tomasz

• Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała

Identifiers

ISSN

0031-0514