Osobowościowe czynniki skuteczności terapii uzależnień w warunkach więziennych w kontekście trzech typów osobowości

• Authors: Kudlak Grzegorz

Title variants

EN

Personality factors and the effectiveness of addiction therapy in prison for three personality types

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Narastające zjawisko uzależnienia od substancji psychoaktywnych w polskich więzieniach rodzi potrzebę adekwatnych oddziaływań terapeutycznych skierowanych do tej specyficznej grupy pacjentów. Dotychczasowe badania wskazują, że terapia tego rodzaju może być skuteczna, jednak musi być dostosowana do warunków zakładu zamkniętego oraz specyficznych potrzeb i charakterystyki osobowościowej więźniów. Badania wybranych aspektów struktury osobowości osadzonych przed odbyciem i po odbyciu terapii uzależnień w warunkach zakładu zamkniętego wykazały istotne zmiany wielu obserwowanych cech, zdolności i potrzeb, co może świadczyć o pozytywnym efekcie terapii uzależnień. Dodatkowa analiza z podziałem na grupy skazanych charakteryzujących się jednym z trzech wyróżnionych typów osobowości pokazała jednak, że znaczące zmiany o charakterze rozwojowym wystąpiły jedynie u osób o typie osobowości nadmiernie kontrolującym się oraz niedostatecznie kontrolującym się, zaś u skazanych o osobowości w typie odpornym zmian nie wykazano. Ten wynik świadczyć może o tym, że typ osobowości w zastosowanej klasyfikacji ma istotny związek z podatnością̨ na zmianę w procesie terapii więźniów, a tym samym wpływa na skuteczność leczenia uzależnień w warunkach więziennych.

EN

Considering a growing number of Polish prisoners addicted to psychoactive substance, the need exists for adequate therapeutic interactions to target this specific group of patients. Previous studies suggests that to be effective such treatment must be adapted to prison conditions and tailored to specific needs and personality profiles of inmates. Our research focused on selected aspects of prisoners’ personality structure before and after addiction therapy in prison conditions. The results have revealed positive changes in a number of personality features, abilities and needs under observation, which may testify to the positive therapeutic effect. Additionally, inmate population has been split into three group, according to three personality types (RUO). The analysis shows that positive change has occurred only among the overcontrolled and the undercontrolled, while no change has been recorded among the resilient. The findings prove that there may exist a significant correlation between personality types as classified here and the change induced in inmates by therapeutic process, and that personality may have an impact on the effectiveness of addiction therapy in prison conditions.

Keywords

PL

typ osobowości; RUO; terapia uzależnień; więzienie; substancje psychoaktywne

EN

Personality type; RUO types; addiction therapy; prison; psychoactive substances

• Publisher: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW
• Journal: Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja
• Year: 2016
• Volume: 29
• Pages: 7-34

Dates

published

2016

Contributors

author

Kudlak Grzegorz

References

• Akse, Joyce, Bill Hale, Rutger Engels, Quinten Raaijmakers, Wim Meeus (2007) Co-occurrence of depression and delinquency in personality types. „European Journal of Personality” 21(2): 235-256.
• Alessandri, Guido, Michelle Vecchione, Brent M. Donnellan, Nancy Eisenberg, Gian V. Caprara, Jan Cieciuch (2014) On the Cross-cultural Repicability of the Resilient, Undercontrolled, and Overcontrolled Personality Types. „Journal of Personality” 82(4): 340-353.
• Allsop, Steve, Bill Saunders (1997) Nawroty i problemy związane z nadużywaniem alkoholu. [w:] Michael Gossop, red., Nawroty w uzależnieniach. Warszawa: PARPA, s. 15-39.
• Asendorpf, Jens B., Marcel A.G. van Aken (1999) Resilient, Overcontrolled and Undercontrolled personality prototypes in childhood: replicability, predictive power, and the trait-type issue. „Journal of Personality and Social Psychology” 77(4): 815-832.
• Asendorpf, Jens B., Peter Borkenau, Fritz Ostendorf, Marcel A.G. van Aken (2001) Carving personality description at its joints: confirmation of three replicable personality prototypes for both children and adults. „European Journal of Personality” 15(3): 169-198.
• Augustowska, Anna (1988) Resocjalizacyjny Program Monaru w ocenie narkomanów (niepublikowana praca magisterska). Lublin: KUL.
• Baran-Furga, Helena, Karina Steinbarth-Chmielewska (1999) Uzależnienia: Obraz kliniczny i leczenie. Warszawa: PZWL.
• Belenko, Steven, Matthew Hiller, Leah Hamilton (2013) Treating Substance Use Disorders in the Criminal Justice System. Current Psychiatry Repository, 15: 414-425.
• Block, Jeanne H., Jack Block (1980) The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. [w:] W. Andrew Collins, red. Development of cognition, affect, and social relations: The Minnesota symposia on child psychology. Vol. 13. Hillsdale: Erlbaum s. 39-101.
• Brochu, Serge, Louise Guyon, Lyne Desjardins (1999) Comparative Profiles of Addicted Adult Populations in Rehabilitation and Correctional Services - Etiology, treatment, and 12-years follow-up outcomes. „Journal of Substance Abuse Treatment” 16(2): 173-182.
• Carpentier, Chloe (2007) Narkotyki a przestępczość - złożona zależność. „Cel - Narkotyki” 2. Dostępny w Internecie: http://bookshop.europa.eu/pl/cel- narkotyki-pbTDAD07002/ (data dostępu: 18 marca 2016 r.).
• Cekiera, Czesław (1994) Ryzyko uzależnień. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL
• Ciosek, Mieczysław (2008) Resocjalizacja w zakładach karnych. [w:] Bronisław Urban, Jan M. Stanik, red., Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna. Warszawa: PWN.
• Costa, Paul T., Robert R. McCrae (1985) The NEO Personality Inventory manual. Odessa: Psychological Assessment Resources.
• Głowik, Tomasz (2002) System terapeutyczny w jednostkach penitencjarnych. „Świat Problemów” 5: 8-11.
• Głowik, Tomasz (2008) Problematyka narkomanii w izolacji więziennej. „Serwis Informacyjny Narkomania” 3(42): 7-12.
• Gossop, Michael, John Marsden, Duncan Stewart, Alexandra Rolfe (2000) Patterns of improvement after methadone treatment: 1 year follow-up results from the National Treatment Outcome Research Study (NTORS). „Drug and Alcohol Dependence” 60(3): 275-286.
• Gossop, Michael (2005) Drug misuse treatment and reductions In crime: findings from the National Treatment Outcome Research Study. Londyn: National Treatment Agency for Substance Misuse.
• Gossop, Michael (2006) Treating drug misuse problems: evidence of effectiveness. Londyn: National Treatment Agency for Substance Misuse.
• Gough, Harrison G., Alfred B. Heilbrun (1980) The Adjective Check List. Manual Edition. Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
• Holloway, Katy R., Trevor H. Bennett, David B. Farrington (2005) The Effectiveness of Drug Treatment Programs in Reducing Criminal Behaviour: A Meta-Analysis. „Psicothema” 18(3): 620-629.
• Hołyst, Brunon (2010) Kryminalistyka. Warszawa: LexisNexis.
• Jeędrzejko, Mariusz (2008) Narkomania: Zjawisko, zagrożenia. Pułtusk, Warszawa: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Juczyński, Zygfryd (2002) Narkomania: Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: PZWL.
• Juros, Andrzej, Piotr Oleś (1993) Struktura czynnikowa i skupieniowa Testu Przymiotnikowego ACL H.G. Gaugha i A.B. Heilbruna. W: Jerzy Brzeziński, Elżbieta Hornowska, red. Z psychometrycznych problemów diagnostyki psychologicznej. Poznań: UAM, s. 171-201.
• Kapler, Leszek (1994) Model rozwoju uzależnienia i powrotu do zdrowia. „Świat Problemów: 7-8: 8-9.
• Krzyżaniak, Wadim, Marcin J. Sochocki (2005) Atrakcyjne życie narkomanów. Warszawa: Wydawnictwo Sumus.
• Lemański, Robert (2004) Resocjalizacja w więzieniach. „Świat Problemów” 10: 29-31.
• Majcherczyk, Andrzej (2007) Specyfika terapii uzależnienia od środków psychoaktywnych w zakładach karnych. „Alkoholizm i Narkomania” 20(3): 321-342.
• McIntosh, James, Esther Saville (2006) The challenges associated with drug treatment in prison. „The Journal of Community and Criminal Justice” 53(3): 230-247.
• Miller, William R., Scott T. Walters, Melanie E. Bennett (2001) How Effective is Alcoholism treatment? „Journal of Studies on Alkohol” 62(2): 211-220.
• Neale, Joanne, Michele Robertson, Esther Saville (2005) Understanding the treatment needs of drug users in prison. „The Journal of Community and Criminal Justice” 52(3): 243-257.
• Niewiadomska, Iwona (2007) Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności. Lublin: KUL.
• Nikodemska, Sabina (2000) Efekty terapii w różnego typu placówkach odwykowych. „Świat Problemów” 5: 20-25.
• Nikodemska, Sabina (2002) Funkcjonowanie psychospołeczne DDA przed i po terapii. „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia” 6(27): 6-11.
• Nikodemska, Sabina (2003) Struktura ja, obraz siebie i radzenie sobie w sytuacji trudnej u pacjentów lecznictwa odwykowego. „Świat Problemów” 10: 4-7.
• Pilecka, Barbara (1994) Test Przymiotnikowy ACL-37 jako technika badania osobowości. [w:] Zbigniew B. Gaś, red., Kierunki działań profilaktycznych. Lublin: Pracownia Wydawnicza Fundacji „Masz Szansę”, s. 37-66.
• Pomianowski, Roman (2000) Czy można mówić o specyfice więziennego odwyku? „Świat Problemów” 9: 38-40.
• Porzak, Robert (1999) Wykorzystanie testy przymiotnikowego ACL-37 do badania obrazu szkoły i nauczyciela. [w:] Zbigniew B. Gaś, red. Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, s. 47-70.
• Pospiszyl, Irena (2008) Patologie społeczne. Warszawa: PWN.
• Quigley, Lori, Alan Marlatt (2000) Picie alkoholu wśród ludzi dorosłych w młodym wieku. [w:] Renata Durda, red., Alkohol a zdrowie: Picie alkoholu w różnych okresach życia. Warszawa: PARPA, s. 112-125.
• Rammstedt, Beatrice, Rainer Riemann, Alois Angleitner, Peter Borkenau (2004) Resilients, Overcontrollers, and undercontrollers: The replicabity of three personality prototypes across informants. „European Journal of Personality” 18(1): 1-14.
• Roberts, Amanda J., Adrian J. Hayes, Julie Carlisle, Jenny Shaw (2007) A systematic Review Conducted on Behalf of the Prison Health Research Network. Manchester: The University of Manchester.
• Rogala-Obłękowska, Jolanta (1999) Przyczyny narkomanii: Wyjaśnienia teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Różański, Krzysztof (2000) Terapia alkoholików w zakładach karnych (nowe regulacje prawne). „Problemy Alkoholizmu” 1: 12-14.
• Schnabel, Konrad, Jens Asendorpf, Fritz Ostendorf (2002) Replicable types and subtypes of personality: German NEO-PI-R versus NEO-FFI. „European Journal of Personality” 16(S1): S7-S24.
• Sierosławski, Janusz (2007) Problem narkotyków i narkomanii w zakładach karnych i aresztach śledczych. Warszawa: Krajowe Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
• Strelau, Jan (2000) Struktura osobowości: Osobowość jako zespół cech. [w:] Jan Strelau, red. Psychologia t. 2. Warszawa: ATK, s. 525-560.
• Ślaski, Sławomir (2001) Psychoterapia uzależnień. Płock: Novum.
• Ślaski, Sławomir (2006) Ocena zmian samoświadomości prywatnej i publicznej w trakcie psychoterapii więźniów uzależnionych od alkoholu. „Psychiatria Polska” 40(3): 609-619.
• Ślaski, Sławomir (2008) Osobowościowe i społeczne problemy uczestników więziennej terapii uzależnienia od alkoholu „ATLANTIS”. „Roczniki Psychologiczne” 11(2): 159-174.
• Teesson, Maree, Louisa Degenhardt, Wayne Hall (2005) Uzależnienia: Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.
• Wolińska, Jolanta M., Radosław L. Drwal (1995) Test Przymiotnikowy (ACL) H.G. Gougha i A.B. Heilbruna w badaniach samooceny i percepcji społecznej. [w:] Radosław Ł. Drwal, Piotr Brzozowski, red., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warszawa: PWN, s. 67-92.
• Zawadzki, Bogdan, Jan Strelau, Piotr Szczepaniak, Magdalena Śliwińska (1998) Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae: Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
• Żylicz, Piotr O. (1991) Poczucie sensu życia Anonimowych Alkoholików. „Problemy Alkoholizmu” 5: 8-9.

Identifiers

ISSN

2300-3952

DOI

10.19203/psir.2016.029.01