Lejtmotyw Miłosierdzia Bożego w kulturze muzycznej od średniowiecza do współczesności

• Authors: Franciszek Koenig

Title variants

EN

The Leitmotif of God’s Mercy in the Musical Culture from The Middle Ages to Present Times

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Lejtmotyw miłosierdzia Bożego jest obecny w kulturze muzycznej wszystkich epok, od czasów średniowiecza, gdzie był obecny w śpiewach gregoriańskich, aż po czasy współczesne. Fundamentem śpiewów, powstałych na przestrzeni wieków, były najczęściej teksty biblijne sławiące tajemnicę miłosierdzia Bożego i Bożej łaskawości. Sposób wyrażenia lejtmotywu miłosierdzia Bożego zależał od zespolenia warstwy tekstu ze współczynnikami muzycznego stylu danej epoki, a także od duchowości i oblicza mistyki danej epoki. Obecnie jesteśmy świadkami powstania wielu kompozycji zawierających lejtmotyw miłosierdzia Bożego. Ma to związek z intensywnie rozwijającym się w ostatnich latach – zwłaszcza za pontyfikatu św. Jana Pawła II – kultem miłosierdzia Bożego. Impulsem rozwoju kultu były objawienia dane św. Siostrze Faustynie w latach trzydziestych XX w., a zapisane w jej „Dzienniczku”. W konsekwencji fundamentem treści współczesnych kompozycji związanych z kultem miłosierdzia Bożego są przede wszystkim słowa wyjęte z „Dzienniczka” Siostry Faustyny.

EN

The leitmotif of God’s Mercy has been present in the musical culture of all eras, from the Middle Ages, when it was present in Gregorian chants, to present times. The basis for the songs created in the course of centuries were usually biblical texts praising the mystery of God’s Mercy and Grace. The way of expressing the leitmotif of God’s Mercy depended on how the text was combined with the factors of a musical style of a given era. In our times, we can witness the creation of many compositions including the leitmotif of God’s Mercy. This is connected with the cult of Divine Mercy being intensively developed in recent years, especially during the pontificate of St. John Paul II. What triggered the development of the cult was first the revelation given to St. Sister Faustina in the 1930s, written down in her diary, and later the cult of St. John Paul II and the blessed Rev. Michał Sopoćko. Therefore, the basis for the content of contemporary compositions connected with the cult of Divine Mercy are first and foremost the words from the diary of Sister Faustina. Contemporary compositions including the leitmotif of God’s Mercy were and are created among others by I. Pfeiffer, S. Ziemiański and R. Twardowski.

Keywords

PL

miłosierdzie Boże; kult; liturgia; mistyka; duchowość; styl muzyczny; współczynniki muzyczne

EN

Divine Mercy; cult; liturgy; mysticism; spirituality; musical style; leitmotif; musical factors

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 64
• Issue: 13: Muzykologia
• Pages: 45-62

Contributors

author

Franciszek Koenig

• Katedra Muzyki Kościelnej i Wychowania Muzycznego, Wydział Teologiczny, Uniwersytet Opolski w Opolu

References

• Bramorski J., Teologia muzyki według Księgi Psalmów, „Collectanea Theologica” 2012, nr 1, s. 33-56.
• Darłak G., Inspiracje religijne w twórczości kompozytorów środowiska katowickiego w latach 1945-2005, Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach, Katowice 2014.
• Dąbek T.M., „Magnificat” wzorem modlitwy chrześcijańskiej, „Salvatoris Mater” 2005, nr 3/4 (27/28), s. 190-201.
• Hinz E., Nurt religijny w muzyce różnych epok, Bernardinum, Pelplin 2003.
• Kałamarz W., Muzyka drogą do Boga, w: Muzyka w służbie liturgii, red. R. Tyrała, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2005, s. 159-182.
• Kowalska M.F., Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w mojej duszy, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 2004.
• Kuczer R., Maryja wzorem wiary, nadziei i miłości w nauczaniu Jana Pawła II, „Salvatoris Mater” 2005, nr 3/4 (27/28), s. 85-173.
• Machniak J., Kult Miłosierdzia Bożego, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, red. E. Gigilewicz i in., TN KUL, Lublin 2008, k. 1113.
• Michałek K., Miłosierdzie Boże jako źródło inspiracji twórczej. Idea Miłosierdzia Bożego w muzyce wokalnej i wokalno-instrumentalnej na podstawie wybranych utworów, „Pro Musica Sacra” 2013, nr 11, s. 219-244.
• Pociej B., Muzyka i mistyka, „Życie Duchowe” 2007, nr 52, s. 93-99.
• Pociej B., Studia muzycznej duchowości. Trzy wykłady, Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego, Katowice 2009.
• Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana, Znak, Kraków 1999.
• Scheffer B., Dzieje muzyki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1983.
• Śpiewnik. Jezu, ufam Tobie. Pieśni do miłosierdzia Bożego (Śpiewnik z płytą CD), red. A. Buszko, A. Eratowska, Caritas Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, Warszawa 2002.
• Tronina A., Maryja, Matka miłosierdzia, „Msza Święta” (Miesięcznik biblijno-liturgiczny) 2016, nr 5, s. 10-13.
• Witczyk H., Miłosierdzie Pana od wieków i na wieki, Jedność, Kielce 2015.
• Wolff Ch., Johann Sebastian Bach. Muzyk i uczony, Lokomobila, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2017.64.13-3