Roszczenia uniwersalne i kontekst kulturowy – misja i misjologia z perspektywy etnologicznej

• Authors: Anna Meiser

Title variants

EN

Universal Claims and Cultural Context: Mission and Missiology from an Anthropological Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Chociaż etnologia i misjologia w swoich początkach naukowych były z sobą w różnoraki sposób powiązane, obecne relacje między tymi dwoma dyscyplinami są ambiwaletne, głównie z perspektywy etnologii. Wychodząc z takiego założenia, niniejszy przyczynek próbuje zarysować przyczyny tego sceptycznego postrzegania chrześcijańskiej misji i misjologii. Zarówno jednak pracę etnologa i misjologa czy misjonarza — tę naukową, jak i praktyczną w terenie — cechuje podobna sytuacja wyjściowa i metodologia, mianowicie „spotkanie z innym” i „tłumaczenie” tego, co jest kulturowo obce, a co własne. Na przykładzie powstałego w latach sześćdziesiątych XX wieku Kościoła katolicko- autochtonicznego w ekwadorskiej i peruwiańskiej Amazonii artykuł przedstawia specyficzny rozwój tamtejszej ewangelizacji. Wskazuje przy tym na paralelne zadania oraz wyzwania etnologa i misjonarza lub etnologii i misjologii.

EN

Although anthropology and missiology have been interlinked with each other since their beginnings as academic disciplines, the present relation between both is ambiguous – especially from an anthropological perspective. The paper aims to elucidate the reasons for this rather sceptic perception of Christian mission and missiology. At the same time, the work of anthropologists and missionaries or missiologists – both at the university and in the field – have various similarities and challenges in common. They start from a comparable situation and methodology, i.e. the encounter with “the other” and the mutual translation between the cultural “own” and the cultural “foreign.” On the example of the “Catholic Autochthonous Church” in the Ecuadorian and Peruvian Amazon, the article discusses the evolution of the Catholic mission in this region since the 1960s. It illustrates the analogies and differences in the anthropologists’ and missionaries’ approach to the indigenous “other” and reflects on the challenge of cultural translation.

Keywords

PL

Achuar; Amazonia; etnologia; inkulturacja; kontakt kulturowy; Kościoły lokalne; Shuar

EN

Achuar; anthropology; cultural contact; inculturation; local Churches; missiology; Shuar; Upper Amazon

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 4
• Pages: 45-67

Contributors

author

Anna Meiser

• Institut für Ethnologie, Albert-Ludwigs-Universität Freiburg

References

• Arnalot, José. Lo Que los Achuar Me Han Enseñado. Quito: Abya Yala, 2007(10).
• Asad, Talal. „Comments on Conversion”. W: Conversion to Modernities. The Globalization of Christianity. Red. Veer, Peter van der, 263–274. New York: Routledge, 1996.
• Bachmann-Medick, Doris. Cultural Turns. Neuorientierungen in den Kulturwissenschaften. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch-Verlag, 2010(4).
• Becker, Dieter. „Verstehen und Übersetzen im Kontext sprachlicher Vielfalt und als Aufgabe lokaler Sprachträger”. W: Mission und Prophetie in Zeiten der Interkulturalität: Festschrift zum hundertjährigen Bestehen des Internationalen Instituts für missionswissenschaftliche Forschungen, 1911–2011. Red. Mariano Delgado i Michael Sievernich, 272–282. St. Ottilien: EOS-Verlag, 2011.
• Bolla, Luis. Mi Nombre Es Yánkuam. El Encuentro del Evangelio con los Achuar. Mis Memorias Misioneras. Lima: Editorial Salesiana, 2015.
• Bottasso, Juan. Los Shuar y las Misiones. Entre la Hostilidad y el Diálogo. Quito: Abya Yala, 1982.
• Bottasso, Juan. „La Colonización”. W: idem. Los Salesianos y la Amazonía. T. 3: Actividades y Presencias, 243–278. Quito: Abya Yala, 1993.
• Burke, Peter. Was ist Kulturgeschichte? Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2005.
• Comaroff, Jean i John. Of Revelation and Revolution. T. 1: Christianity, Colonialism, and Consciousness in South Africa. Chicago: University of Chicago Press, 1991.
• Eliade, Mircea. Mythos und Wirklichkeit. Frankfurt am Main: Insel-Verlag, 1988.
• Gadamer, Hans-Georg. Wahrheit und Methode. Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik, Tübingen: Mohr, 1972³. Pol. Hans-Georg Gadamer, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
• García, Lorenzo. Historia de las Misiones en la Amazonía Ecuatoriana. Quito: Abya Yala, 1992².
• Geest, Sjaak van der. „Anthropologists and Missionaries. Brothers under the Skin”. Man 25 (1990), nr 4: 588–601.
• Geest, Sjaak van der: „Ethnologen und Missionare — Brüder unter der Haut”. Zeitschrift für Missionswissenschaften 19 (1993): 26–37.
• Gobierno Municipal del Ecológico Cantón de Taisha. Sentimientos y Recuerdos de Mi Taisha Querido. Taisha: Gobierno Municipal del Ecológico Cantón de Taisha, 2008.
• Gruber, Judith. Theologie nach dem Cultural Turn. Interkulturalität als theologische Ressource. Stuttgart: Kohlhammer, 2013.
• Guamán, Julián. Indígenas Evangélicos Ecuatorianos. Evangelización, Organización e Ideología. Quito: FEINE, 2003.
• Harner, Micael. The Jívaro. People of the Sacred Waterfalls. Berkeley: University of California Press, 1984.
• Hoff, Gregor Maria, i Hans Waldenfels. „Einleitung”. W: Die ethnologische Konstruktion des Christentums. Fremdperspektiven auf eine bekannte Religion. Red. Gregor Maria Hoff i Hans Waldenfels, 7–9. Stuttgart: Kohlhammer, 2008.
• Kapuściński, Ryszard. Ten Inny. Kraków: Znak, 2006.
• Kohl, Karl-Heinz. Abwehr und Verlangen. Zur Geschichte der Ethnologie. Frankfurt am Main: Ed. Qumran im Campus Verlag, 1987.
• Kohl, Karl-Heinz. Ethnologie. Die Wissenschaft vom kulturell Fremden. Eine Einführung. München: Beck, 1993.
• Kohl, Karl-Heinz. „Das unbekannte Christentum. Indigene Perspektiven”. W: Die ethnologische Konstruktion des Christentums. Fremdperspektiven auf eine bekannte Religion, red. Gregor Maria Hoff i Hans Waldenfels, 11–22. Stuttgart: Kohlhammer, 2008.
• Kummer, Werner. „Probleme der Funktionserweiterung von Sprachen. Der Sprachausbau bei den Shuara in Ecuador”. W: Interkulturelle Kommunikation, red. Jochen Rehbein, 121–147. Tübingen: Narr, 1985.
• Küng, Hans. Christ sein. München: Piper, 1975(5).
• Lévi-Strauss, Claude. Traurige Tropen. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1999(12).
• Mader, Elke. Anthropologie der Mythen. Wien: Facultas WUV, 2008.
• Malinowski, Bronisław. Argonauts of the Western Pacific. London: Geo Routledge and Sons; New York: E.P. Dutton and Co., 1922.
• Meiser, Anna. „‘Baranek Boży’ w Amazonii Indiańskiej”. Studia Misjologiczne 1 (2008): 117–127.
• Meiser, Anna. „‘Jesus Is the Same Arutam’. Logics of Appropriation among Missionized Indians and Indigenized Missionaries”. Anthropos 106 (2011): 497–498.
• Meiser, Anna. „Ich trinke aus zwei Flüssen.” Zur Logik transkultureller Prozesse bei christlichen Achuar und Shuar im oberen Amazonien. Stuttgart: Kohlhammer, 2012.
• Münzel, Mark. Roter Faden zur Ausstellung „Schrumpfkopf-Macher? Jíbaro-Indianer in Südamerika”. Frankfurt am Main: Museum für Völkerkunde, 1977.
• Náwech, Fausto, i Siro Pellizzaro. Chicham. Diccionario Shuar-Castellano. Quito: Abya Yala, 2005².
• Pellizzaro, Siro. „Un Misionera se Confiesa”. W: La Iglesia Shuar. Nueva Presencia y Nuevo Lenguaje. Red. Silvio Broseghini i José Arnalot, 30–36. Sucúa: Mundo Shuar (Serie B/7), 1976 [1975].
• Rahner, Karl. Schriften zur Theologie. T. 4: Neuere Schriften. Einsiedeln: Benziger Verlag, 1965.
• Rivinius, Karl Josef. „Missionswissenschaftliche Initiativen in Münster am Anfang des 20. Jahrhunderts — Ein prophetisches Zeichen?”. Zeitschrift für Missionswissenschaft und Religionswissenschaft 96 (2012), z. 1/2: 7–19.
• Robbins, Joel. „Continuity Thinking and the Problem of Christian Culture. Belief, Time, and the Anthropology of Christianity”. Current Anthropology 48 (2007), z. 1:. 5-38.
• Sainaghi, Ambrosio. El Pueblo Shuar-Achuar y Su Evangelización a partir del Decreto „Ad Gentes“. Experiencia Pastoral Indígenista en la Selva Amazonica. Mundo Shuar (Serie B/6). Sucúa: Mundo Shuar, 1976.
• Shapiro, Judith. „Ideologies of Catholic Missionary Practice in a Postcolonial Era”. Comparative Studies in Society and History 23 (1981), z. 1: 130–149.
• Todorov, Tzvetan. Die Eroberung Amerikas. Das Problem des Anderen. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1985.
• Vicariato Apostólico de Méndez. Nekaptai. Macas: Vicariato Apostólico de Méndez, 1997³.
• Völker, Harriet. „Missionare als Ethnologen. Moritz Freiherr von Leonhardi, australische Mission und europäische Wissenschaft”. W: Sammeln, Vernetzen, Auswerten. Missionare und ihr Beitrag zum Wandel europäischer Weltsicht. Red. Reinhard Wendt, 173–218. Tübingen: Narr 2001.
• Zinser, Hartmut. [Rec.:] Frank Heidemann: Ethnologie. Eine Einführung. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht 2011. 285 S.. Paideuma 59 (2013): 314–316.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2017.8.4-2