Sprawność grafomotoryczna osób z dyzartrią. Na przykładzie dyzartrii w mózgowym porażeniu dziecięcym

• Authors: Mirecka Urszula

Title variants

EN

Graphomotor skills in dysarthric persons. As exemplified by dysarthria in cerebral palsy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sprawności grafomotoryczne stanowią przedmiot badań w aspekcie rozwojowym (w normie i w rozmaitych przypadkach patologii, w kontekście nabywania przez dziecko podstawowych umiejętności szkolnych), a także w przypadkach ich utraty, np. w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych. Z uwagi na to, że zaburzenia pisma towarzyszą często zaburzeniom mowy, zwłaszcza uwarunkowanym neurologicznie, ocena sprawności grafomotorycznych jako sfery ważnej dla przebiegu komunikacji pisemnej (a tym samym komunikacji językowej) powinna stanowić obligatoryjny element diagnozowania logopedycznego. W przypadku pacjentów z dyzartrią i współwystępującymi zaburzeniami grafomotorycznymi analiza specyfiki tych zaburzeń (zarówno przebiegu czynności grafomotorycznych, jak i ich wytworów) może pomóc w rozpoznaniu neuromotorycznych objawów klinicznych , co z kolei ułatwia rozpoznanie typu klinicznego dyzartrii.

EN

Graphomotor skills are the object of research in the developmental aspect (in the normal and in diverse pathological cases, in the context of the child’s acquisition of basic school skills) and in the cases of their loss, e.g. in the course of neurodegenerative diseases. Because of the fact that writing disorders often accompany speech disorders, particularly those determined neurologically, the assessment of graphomotor skills as a sphere important for written communication (and thereby linguistic communication) should be an obligatory element of logopedic diagnosis. In the case of dysarthric patients and accompanying graphomotor disorders the analysis of specificity of these disorders (both the course of graphomotor activities and their products) may help diagnose clinical neuromotor symptoms, which in turn facilitates diagnosis of a clinical type of dysarthria.

Keywords

PL

sprawności grafomotoryczne; pismo; dyzartria; mózgowe porażenie dziecięce; choroba Parkinsona; choroba Huntingtona; ataksja

EN

graphomotor skills; handwriting; dysarthria; cerebral palsy; Parkinson’s disease; Huntington’s disease; ataxia

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2014-2015
• Volume: 43-44
• Pages: 199-215

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Mirecka Urszula

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Anderson K. E., Weiner W. J., Lang A. E., 2005, Advances in Neurology, vol. 96, Behavioral Neurology of Movement Disorders, Philadelphia.
• Bloch S., Clarke M., 2013, Handwriting-in-interaction between people with ALS/MND and their conversation partners, “Augmentative and Alternative Communication”, 29(1), 54–67.
• Bogucka J., 2001, Dojrzałość szkolna, [w:] Mózgowe porażenie dziecięce, red. R. Michałowicz, Warszawa, 439–452.
• Borkowska M., 2001, Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym, Warszawa.
• Brewer G. J., 2001, Wilson’s Disease: A Clinician’s Guide to Recognition, Diagnosis, and Management, Boston.
• Bumin G., Tukel Kavak S., 2010, An investigation of the factors affecting handwriting skill in children with hemiplegic cerebral palsy, “Disability and Rehabilitation”, 32(8), 692–703.
• Caliguri M. P., Mohammed L. A., 2012, The Neuroscience of Handwriting. Applications for Forensic Document Examination, Boca Raton.
• Desai A. S., Rege P. V., 2005, Correlation between developmental test of visual motor integration [VMI] and handwriting in cerebral palsy children, „The Indian Journal of Occupational“, XXXVII (2), 27–32.
• Domagała A., 2012, Symptomatologia zaburzeń grafomotoryki – uwarunkowania sytuacyjne, trudności w ocenie, „Logopedia”, 41, 153–168.
• Domagała A., Mirecka U., 2009, Grafomotoryka w diagnozie logopedycznej, „Logopedia”, 38, 215–227.
• Domagała A., Mirecka U., 2010a, Grafomotoryka u dzieci w wieku 7–13 lat, Lublin.
• Domagała A., Mirecka U., 2010b, Profil sprawności grafomotorycznych, Gdańsk.
• Domagała A., Mirecka U., 2012, Trudności grafomotoryczne. Typologia zjawisk, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, 195–209.
• Dubas-Ślemp H., Tylec A., Michałowska-Marmurowska H., Spychalska K, 2012, Choroba Huntingtona zaburzeniem neurologicznym czy psychiatrycznym? Opis przypadku, „Psychiatria Polska”, XLVI (5), 915–922.
• Friedman A. (red.), 1999, Choroba Parkinsona, Bielsko-Biała.
• Gajewska E., 2009, Nowe definicje i skale funkcjonalne stosowane w mózgowym porażeniu dziecięcym, „Neurologia Dziecięca”, 18 (35), 67–72.
• Gatkowska I., 2012, Diagnoza dyzartrii u dorosłych w neurologii klinicznej, Kraków.
• Gross-Tsur V., Ben-Bashat D., Shalev R. S., Levav M., Ben Sira L., 2006, Evidence of a developmental cerebello-cerebral disorder, “Neuropsychologia”, 44, 2569–2572.
• Gustaw K., Mirecka U., 2000, Dyzartria w chorobach neurodegeneracyjnych. Skala Dyzartrii w diagnozie pacjenta ze zwyrodnieniem móżdżkowo-oliwkowym, „Logopedia”, 27, 153–160.
• Hermann W., Eggers B., Barthel H., Clark D., Villmann T., Hesse S., Grahmann F., Kühn H. J., Sabri O., Wagner A., 2002, Correlation between automated writing movements and striatal dopaminergic innervation in patients with Wilson’s disease, „Journal of Neurology”, 249(8), 1082–1087.
• Hryniewicka K., 1992, „Analiza procesu terapii i położenia życiowego osoby z zespołem mózgowego porażenia dziecięcego”, niepublikowana praca magisterska wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. B. Kaczmarka w Zakładzie Psychologii Rozwoju i Neurolingwistyki Instytutu Psychologii UMCS w Lublinie.
• Kułak W., Sobaniec W., 2006, Mózgowe porażenie dziecięce – współczesne poglądy na etiopatogenezę, diagnostykę i leczenie, „Klinika Pediatryczna” 14, 442–447.
• Lewandowski A., Tarkowski Z., 1989, Dyzartria. Wybrane problemy etiologii, diagnozy i terapii, Warszawa.
• Loska M., 2005, Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym: osiągnięcia edukacyjne, Warszawa.
• Love R. J., 2000, Childhood Motor Speech Disability, Boston.
• Łuckiewicz C., Taczała J., Jasik J., Iłżecka J., 2009, Adult person with infantile cerebral palsy –a case report (Opis przypadku osoby dorosłej z mózgowym porażeniem dziecięcym), „Ann. UMCS”, sect. D, Medicina, 64(1), 65–68.
• Mihilewicz S., 2005, Rysunek dziecka z zespołem mózgowego porażenia dziecięcego (MPD), [w:] Psychologiczno-pedagogiczne problemy wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych, red. S. Mihilewicz, Kraków, 33–46.
• Mirecka U., 2008, Standard postępowania logopedycznego w przypadku dyzartrii, „Logopedia”, 37, 235–243.
• Mirecka U., 2012, Dyzartria w aspekcie diagnostycznym – typologia zjawisk, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, 527–545.
• Mirecka U., 2013, Dyzartria w mózgowym porażeniu dziecięcym. Segmentalna i suprasegmentalna specyfika ciągu fonicznego a zrozumiałość wypowiedzi w przypadkach dyzartrii w mpd., Lublin.
• Mirecka U., Gustaw K., 2005, Dyzartria w mózgowym porażeniu dziecięcym. Eksperymentalna Skala Dyzartrii jako technika diagnostyczna pomocna w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w mpd., „Logopedia”, 34, 273–289.
• Mirecka U., Gustaw K., 2006, Skala dyzartrii. Wersja dla dzieci, Wrocław.
• Murdoch B. E. (red.), 1998, Dysarthria. A Physiological Approach to Assessment and Treatment, Stanley Thornes, Cheltenham.
• Nicewicz B., Pełka-Wysiecka J., 2008, Neuropsychiatryczne aspekty choroby Huntingtona – opis przypadku, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 17(1), 89–92.
• Obrębowski A., Woźnica B., 1997, Zaburzenia dysartryczne u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, [w:] Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy mowy, red. H. Mierzejewska, M. Przybysz-Piwkowa, Warszawa, 21–24.
• Orzechowski T., Wochlik I., 2011, Metody pomiaru i analizy sygnału drżenia i dysfunkcji ruchowych w chorobach neurodegeneracyjnych, „Pomiary Automatyka Robotyka”, 12, 116–120.
• Phillips J. G., Bradshaw J. L., Chiu E., Bradshaw J. A., 1994, Characteristics of handwriting of patients with Huntington’s disease, “Movement disorders”, 9(5), 521–530.
• Poluha P.C., Teulings H.L., Brookshire R.H., 1998, Handwriting and speech changes across the levodopa cycle in Parkinson’s disease, “Acta Psychologica”, 100, 71–84.
• Pruszewicz A. (red.), 1992, Foniatria kliniczna, Warszawa.
• Stasik D., Tucha O., Tucha L., Walitza S., Lange K. W., 2009, Funkcje grafomotoryczne u dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), „Psychiatria Polska”, XLIII (2), 183–192.
• Synder M. (red.), 2002, Dziecko z porażeniem mózgowym. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, Częstochowa.
• Widła T., 1986, Cechy płci w piśmie ręcznym, Katowice.
• Wieczorek D., Sitek E. J., Wójcik J., Sławek J., 2013, Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i otępienie w chorobie Parkinsona — obraz kliniczny i aktualne kryteria diagnostyczne, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 9 (3), 96–104.
• Domagała A., Mirecka U., 2011, Education and Rehabilitation of Patients with Neurological Conditions. Written communication disorder, [in:] ICERI 2011 Proceedings, ed. I. C. Torres, L. G. Chova, A. L. Martinez, Madrid: International Academy of Technology, Education and Development (IATED), www.iated.org, 004993-99, [dostęp 14.01.2014].
• Domagała A., Mirecka U, 2013a, Grafologia, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].
• Domagała A., Mirecka U, 2013b, Grafomotoryka, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].
• Domagała A., Mirecka U, 2013c, Makrografia, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].
• Domagała A., Mirecka U, 2013d, Mikrografia, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].
• Domagała A., Mirecka U, 2013e, Pismo, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].
• Domagała A., Mirecka U, 2013f, Sprawności grafomotoryczne, [w:] Encyklopedia logopedii. Narzędzie do edukacji, diagnozy i terapii dla środowisk naukowych, rodziców, placówek edukacyjnych i terapeutycznych, red. E. Łuczyński, portal wirtualnej encyklopedii logopedycznej (www.encyklopedialogopedii.pl), [dostęp 15.04.2015].